Bette Dam na boek over talibanleider: "Afghaanse overheid wil me zwartmaken"
2019 was een druk jaar voor journaliste Bette Dam uit Kollumerzwaag. Nadat ze haar boek over talibanleider Mullah Omar uitbracht, kreeg ze veel kritiek uit Afghanistan. Voor haar boek Op zoek naar de vijand zocht ze meer informatie over de mysterieuze man. Voor Amarika, dat al sinds 2001 zijn troepen in Afghanistan heeft, is Omar sinds eind jaren 90 staatsvijand nummer een. De Friese journaliste ontdekte wat de Amerikanen nooit hebben gevonden: de locatie waar Omar zat.
Bette Dam weromsjen
Bette Dam vertelt over haar ontdekking: "Ze waren in de volle veronderstelling dat Mullah Omar de oorlog tegen de Amerikanen en Nederlanders organiseerde vanuit de bergen in Pakistan. Maar daar was ook niets bekend over hem. Er was geen foto, niemand had iets over hem gehoord. Het boek gaat over wat je eigenlijk kunt vinden als je er echt naar op zoek gaat. Na vijf jaar heb ik geconcludeerd dat hij nooit in Pakistan is geweest en dat hij het grootste deel van die tijd op loopafstand van een Amerikaanse basis in Afghanistan woonde en dat hij daar niets mee heeft gedaan. Dat hij zo'n monster was, dat was dus niet terug te vinden."
Minder naar de Amerikanen kijken
"Een Amerikaanse auteur die veel over de CIA schrijft, zei: dat is wel mogelijk, omdat wij gewoon een soort tunnelvisie hadden op Pakistan. Wij hebben heel erg gezocht, maar vooral in Pakistan. Voor mij was dat ook zo. Ik weet nog goed dat ik op een moment dacht: hij is helemaal niet gevlucht, hij zit hier gewoon."
Het was dat inzicht dat Dam vooruithielp. "Het is wel een belangrijke les. Wij kijken nog vaak op naar de Amerikanen, van: die zullen het wel weten. Dat mag wel iets minder. Als je met een wapen op iemand afstapt en zegt: ik wil weten waar hij of zij is, dan krijg je niet veel. Maar ik kon gewoon vrouw zijn en de tijd nemen."
De storm is voorbij
De ontdekking van Omar zorgde voor veel publiciteit. Bette Dam mocht aanschuiven in veel grote televisieprogramma's. De Afghaanse president Ashraf Ghani was niet blij met de ontdekking dat Mullah Omar in Afghanistan zat ondergedoken.
"Er ontstond een storm. De regering van Afghanistan was boos op mij", vertelt Dam. "Vanuit het paleis is er een persbericht gemaakt. Daarin stond: wij hebben het onderzoek van Bette Dam gelezen en denken dat ze delusional is. En bovendien, de Afghaanse overheid probeerde me zwart te maken op hun eigen televisie. Het is nu december, ik zou denk ik wel weer naar Kabul kunnen. De grote storm is wel voorbij, maar als ik net na het stuk erheen was gegaan, was ik niet veilig geweest."
Journaliste Bette Dam uit Kollumerzwaag
