Elshof (LTO): "Voorzichtig zijn met de credits die we hebben"

Veel boeren zijn ontevreden over het akkoord tussen het Landbouw Collectief en landbouwminister Carola Schouten. "Het woord 'akkoord' ligt gevoelig", zegt Elshof. "De mensen wilden weten hoe het zat. De mensen die bij ons waren, zitten niet zo dicht op de onderhandelingen. Ze hadden vragen."

Volgens actiegroep Farmers Defence Force is er helemaal geen akkoord. Dat nieuws werd zelfs 'Fake news' genoemd. "Het is zeker geen 'fake news'", zegt Elshof. "De minister zelf zegt dat er een akkoord bereikt was. Daarmee was ze een beetje voorbarig, want we hebben een 'basisafspraak' gemaakt; wel één die heel belangrijk was."

Minister Schouten hield woensdag vol dat er wel een akkoord lag.

De partijen zijn het onder andere eens over de zogeheten meldingen. "De vergunningen die boeren hadden op basis van een zogenoemde melding, werd door de rechter afgewezen. Nu is er een soort 'generaal pardon', dus de meldingen worden weer gelegaliseerd. Boeren en boerinnen kunnen wat rustiger de kerstdagen in; in het andere geval kregen ze te maken met een illegale situatie."

Omrop Fryslân-verslaggever Gerrit de Boer over de afspraken die het collectief gemaakt heeft met minister Schouten: "Ze hebben drie belangrijke dingen vastgelegd, zoals het algemene pardon voor melders. Daarnaast zijn de vergunningen voor het beweiden en bemesten van de baan en de koppeling van stikstof met fosfaat wordt losgelaten."

Over het pardon voor de melders: "Boeren die niet in de buurt van een natuurgebied wonen en dus niet verantwoordelijk zijn voor een grote neerslag van stikstof in de natuur, hadden voor het afschaffen van de PAS (Programma Aanpak Stikstof) in mei, geen vergunning nodig voor hun stikstofuitstoot. Een melding was genoeg." Dat veranderde in mei na een uitspraak van de Raad van State, die de PAS afschafte. "Toen waren de boeren eigenlijk illegaal bezig. De minister heeft al deze boeren nu een vergunning gegeven. In totaal gaat het om 3.300 melders."

Boeren hoeven ook geen vergunning aan te vragen voor het uitrijden van mest of gier. Ook niet wanneer ze de koeien in de wei doen. "Dat was eerst wel de bedoeling", zegt Gerrit de Boer. "Maar dat voorstel is nu van tafel."

Tot slot dus ook nog een koppeling van stikstof aan fosfaat. "Wat dat betreft waren boeren bang dat ze bij de inname van stikstofruimte op hun boerderij ook de fosfaatrechten zouden kwijtraken", legt hij uit. "Die rechten zijn geld waard en worden volop verhandeld. Dat zou de boeren dus veel geld kosten. De koppeling komt er nu niet."

Naast deze afspraken zou een regionale drempelwaarde voor stikstofuitstoot goed zijn voor Friesland, volgens Elshof. "Dan is er meer ruimte voor ontwikkeling. Hier is het anders dan in de Randstad, we hebben meer groen en minder dijken en industrie."

Volgens Elshof zijn er goede afspraken gemaakt waar de boeren tevreden mee kunnen zijn. "Ik wil tegen iedereen zeggen: lees het nog eens rustig door. Ik denk niet dat de boeren al weten wat we hebben afgepraat."

Elshof vindt de actiedag van woensdag heel bijzonder. "Farmers Defence Force is uiteindelijk geen organisator. Dat betekent dat er overal wat gebeurt. Er is geen regie en coördinatie. Er zijn veel vragen." Ze weet niet of de actie de zaak goed heeft gedaan: "Aan de ene kant willen boeren hun bezwaren uiten. Aan de andere kant moeten we wel voorzichtig omgaan met de credits die we hebben. We hebben die credits misschien nog wel meer nodig."