Boeren met emigratieplannen? "Kies voor een nichemarkt", zegt Jan uit Alabama

Steeds meer boeren denken na over een verhuizing naar het buitenland. In veel gevallen is de stikstofproblematiek de aanleiding. Ferdinand Boersma adviseert hen: "Het begon al met de fosfaatrechten en nu zijn er nog meer boeren die geïnteresseerd zijn."
Jan de Jong is boer in Alabama © Jan en Rinske de Jong
Boeren hebben genoeg van alles wat speelt, volgens Boersma. "De stikstof is de oorzaak, maar er zijn ook andere dingen. Denk aan de financiële zaken: de grondprijzen zijn gestegen."
Waar gaan de boeren dan naartoe? Boersma weet het: "Er was altijd veel belangstelling voor Denemarken. Sinds een paar jaar gaan veel boeren naar Duitsland, en momenteel naar Frankrijk." Voor dat laatste land heeft hij geen verklaring. "Zeg het maar. De grondprijzen zijn er wel veel hoger dan hier."

Andere problematiek in Canada en Amerika

Er is nog een categorie, de categorie aan de andere kant van de oceaan: Canada en Amerika dus. "Blijf je in Europa, dan houd je de EU-regels. In Canada en Amerika is dat over het algemeen wat vrijer, maar daar heb je weer andere problematiek. Zo is Canada heel duur, daar heb je veel vermogen voor nodig."
Voor wie als boer naar Amerika wil, is de tijd goed, volgens Boersma. "Ze hebben daar een heel lage melkprijs gehad. Er zijn wat bedrijven die het financieel moeilijk hebben. De melkprijs gaat de goede kant op en de grondprijs is er omlaag gegaan. Als je wilt instappen, moet je in een moeilijk tijd instappen. Dan heb je een voorsprong als het later beter gaat."
Adviseur Ferdinand Boersma

Niet makkelijk

Eén van de boerenfamilies die een tijd geleden al naar Amerika gingen, bestaat uit Jan en Rinske de Jong. Zij zitten in Slocomb, Alabama. "Mijn vrouw en ik zijn een beetje door de achterdeur gegaan", vertelt Jan de Jong. "Dat was in 1984. We hadden 5.000 dollar gespaard, zo zijn we naar Amerika gegaan."
Jan en Rinske de Jong zijn boer in Alabama © Jan en Rinske de Jong
Makkelijk was het niet, zegt hij: "We zijn helemaal onderaan begonnen. Eerst in Florida bij een andere boer. We gingen zijn koeien melken. Later zijn we verhuisd naar een plaats daar in de buurt. We bouwden het op, naar 200 koeien. En toen gingen we naar Slocomb in Alabama."
Wil je hierheen, dan moet je kiezen voor een nichemarkt.
Jan de Jong
Daar hadden Jan en Rinske een tijdje een heel groot bedrijf. "Wij hadden minstens 900 koeien die we melkten, en 16 mensen aan het werk. Maar het enige wat je deed, is de dollarbriefjes omdraaien. Ze gingen net zo hard de deur weer uit. Later hebben we ervoor gekozen om biologische boer te worden." Dat raadt hij ook andere boeren aan: "Wil je erheen, dan moet je kiezen voor een nichemarkt."

Hart ligt in Fryslân

Teruggaan naar Fryslân ziet hij niet zitten. "Mijn hart ligt wel in Fryslân, maar ik zou er niet meer kunnen leven, met al die regeltjes. Het heeft ons het hele leven gekost om deze goede formule te vinden in Amerika." Wel hoopt hij op termijn iemand te vinden die zijn bedrijf kan overnemen. "Ik ben al 61 jaar. Dus als er nog een Nederlander een bedrijf nodig heeft, dan kunnen we dat van ons wel overdragen."
Boer Jan de Jong uit Alabama