Allerlaatste baggelmachine die turf stak staat weer overeind in De Deelen

De laatste baggelmachine zakte al jaren weg in het Friese veen in natuurgebied De Deelen, verroest en verborgen tussen het groen. De turfsteekmachine bij Tjalleberd verwaarloosde, maar is weer opgetakeld. Volgens Staatsbosbeheer staat de machine weer stevig overeind en is het weer voor lange tijd te bewonderen.
De baggelmasine staat weer overeind © Manon Wesel, Staatsbosbeheer
"Tegenwoordig verzet hij niet meer het werk van 60 veenarbeiders," schrijft boswachter Manon Wesel van Staatsbosbeheer bij de foto. "Hij doet ons herinneren aan het turfsteken."
De turfsteekmachine stond al lang op het punt van omvallen en was niet zichtbaar vanaf het fietspad. Er stond zelfs een bord bij met een waarschuwing voor instortingsgevaar. Boswachter Roel Vriesema heeft eerder aangegeven dat de baggelmachine uniek is in Nederland. Staatsbosbeheer is eigenaar en zocht al lang naar een oplossing. Dat was lastig omdat het geen officieel erfgoed betreft.

Industrieel erfgoed

De machine is industrieel erfgoed en produceerde tussen 1933 en 1968 turf voor het bedrijf De Leeuw. In De Deelen zijn wellicht meerdere machines werkzaam geweest. Eerder heeft de machine in de Rottige Meente gewerkt. De eerste baggelmachine is in 1897 in Gorredijk gemaakt, het was een uitkomst omdat het veel arbeiders kon vervangen. Waarschijnlijk zijn er ooit tientallen geweest. Op geen enkele locatie in ons land bleef zo'n machine bewaard.
Zo stond de baggelmachine er lang bij © Omrop Fryslân, Bauke Deelstra