Adviezen in stikstofcrisis: boeren uitkopen en saneren, rijsnelheid omlaag
De commissie van oud-minister Johan Remkes heeft woensdag oplossingen voor de korte termijn gepresenteerd voor de stikstofcrisis. Belangrijkste noodmaatregelen: de overheid moet doelbewust vervuilende boerenbedrijven uitkopen of saneren en de maximumsnelheid op rijkswegen en provinciale wegen moet omlaag. Remkes was echter nog niet erg specifiek in de adviezen. Hij zei bijvoorbeeld niets over het percentage waarmee de veestapel moet krimpen, hij sprak enkel over verouderde boerenbedrijven. Ook noemde hij geen specifieke wegen.
Advys stikstofkrisis
Remkes begon met de grote economische ambities van Nederland. "Maar," zo zei hij, "al dit goeds heeft ook een keerzijde, een schaduwzijde. Dat is dat de natuur in het gedrang komt. In ons welvarende landje loop je eerder tegen grenzen aan." Volgens Remkes is het lastig om natuur en vooruitgang hand in hand op te laten lopen.
Het is in strijd met de wet hoe er bij zogenoemde Natura2000-gebieden wordt omgegaan met het stikstofbeleid. Experts waarschuwden daar al jaren voor. Het Programma Aanpak Stikstof was volgens Remkes al een 'plan B,' maar de Raad van State heeft daar nu daadwerkelijk een streep door getrokken. "De tijd van juridische trucs en listen is nu voorbij."
Minder natuurgebieden is volgens Remkes geen optie. Dat is niet haalbaar en zou bovendien niet bijdragen aan een oplossing voor de lange termijn. "Dat zou ook de geloofwaardigheid van de overheid op het spel zetten."
Verouderde boerenbedrijven
Vervuilende veehouderijen met verouderde stallen die in de buurt van kwetsbare natuurgebieden staan, zouden uitgekocht of gesaneerd moeten worden. Het gaat dus om 'warme sanering,' met een financiële tegemoetkoming als compensatie voor de schade.
Rijsnelheid omlaag
Verder moet de rijsnelheid omlaag op rijkswegen en provinciale wegen. "De snelheid omlaag scheelt weinig in reistijd, maar het levert een stevige bijdrage aan het verminderen van de stikstof-uitstoot," zegt Remkes.
Industrie en bouw
Daarnaast moet er ook worden gekeken naar de industrie in de buurt van Natura2000-gebieden. "De sectoren die een bovenmatig aandeel hebben in de stikstof, moeten kijken hoe dit omlaag kan." Ook in de bouw valt volgens Remkes winst te behalen. "Bijvoorbeeld door energieneutraal, circulair en natuurinclusief te bouwen."
Overheden moeten helpen
De overheid heeft daar bijvoorbeeld weer invloed op via vergunningen en aanbestedingen. Alle overheden zouden mee moeten helpen, bijvoorbeeld door middel van rapportage, ruimtelijk beleid en terreinbeheer. Ook moet de natuur weer zo vlug als kan in goede staat worden gebracht.
Over een half jaar komt de commissie Remkes met een tweede advies, met oplossingen voor de langere termijn.
Verslaggever Gerrit de Boer over de stikstofmaatregels
Hoe zit het ook alweer met de stikstofcrisis?
De Raad van State oordeelde voor de zomer dat ons land zich niet aan Europese stikstofregels houdt. Zijn er activiteiten waarbij stikstof vrijkomt in de buurt van kwetsbare natuurgebieden (Natura2000), dan moet de uitstoot worden gecompenseerd. Er is echter in de loop der jaren een systeem ontstaan waarmee stikstof 'op krediet' mocht worden uitgestoten. Het zou wel goed komen, zo dacht men, omdat auto's bijvoorbeeld schoner zouden worden in de toekomst.
Echter, de uitstoot nam juist toe. Nu liggen er veel projecten stil omdat Nederland een klein land is en er daarom vaak veel stallen, woonwijken, industrie en dijken in de buurt van natuurgebieden liggen.
