Monument voor de familie Hartman, die in 1944 omkwam bij Lemmer
Net ver van Lemmer, in Rutten, is vrijdag stilgestaan bij een drama dat zich 75 jaar geleden afspeelde bij de Lemstervaart. Op 6 september 1944 lag schipper Hendrik Hartman met zijn vrouw en drie van zijn zes kinderen met het schip bij de Friese Sluis bij Lemmer. 's Nachts vloog een vliegtuig van de geallieerden over, die een bom naar beneden wierp. De bom was bedoeld voor Duitsers, maar kwam op de roef van het schip van Hartman terecht.
Monumint ta neitins fan famylje Hartman, dy't yn 1944 omkaam by De Lemmer
Alle vijf Hartmans op het schip kwamen om het leven. Nu is er bij de sluis een monument ter nagedachtenis aan de familie. Daar was ook Tini Westerhof-Hartman bij, het oudste kind uit het gezin, die op het moment van het bombardement bij haar grootouders was.
Het schip was daar om hooi naar Purmerend te varen, maar lag op het verkeerde moment op de verkeerde plaats. Voor Tini Westerhof-Hartman (87) was het een aangrijpend samenzijn. "Vooral toen die kinderen van de school kwamen, dat doet me heel veel. Dat je denkt: zo klein waren ze nog," zegt ze. Ze denkt aan haar overleden zusjes en broertje. "Maar ze hebben het mooi gedaan, echt geweldig."
Kinderen van basisschool De Arke in Lemmer hebben het gedenkteken onthuld.
Ze was niet meteen enthousiast. Ze dacht: "Moet dat nou nog? Dat klinkt een beetje raar, maar er zijn zoveel mensen omgekomen. Ik moest er wel even aan wennen. Maar ik vind dat ze het heel mooi gedaan hebben."
Stichting Oud Lemmer
Piet Zantman van Stichting Oud Lemmer is erg blij dat er nog iemand uit het gezin bij kon zijn. "Gelukkig kon nog één van de kinderen die het hebben overleefd, aanwezig zijn. Ze is al 87 jaar. Ze heeft veel familie meegenomen om met elkaar te gedenken dat dit drama zich ooit afspeelde. Vroeger werd er niet over gesproken." Niemand weet waarom het schip eigenlijk is gebombardeerd. Mogelijk zag men het aan voor een vijandig doelwit.
Zantman snapt wel dat het veel doet met vrouw Westerhof-Hartman. "Ik denk ook dat de geschiedenis, de beelden van toen en het gemis van vader en moeder en de andere familie weer boven water komt. Dat is altijd emotioneel."
Het drama kwam aan het licht na onderzoek van Peter van den Brandt. Hij zoekt uit wie er in het gebied van gemeente De Fryske Marren is omgekomen door oorlogsgeweld in de Tweede Wereldoorlog. Hij maakte een register 'Wie is waar begraven,' een database van slachtoffers die hij aan de gemeente heeft aangeboden.
Van den Brandt is ook de man die het initiatief nam om een gedenkteken te plaatsen. Die is ontworpen door Kiki Lemsma en gemaakt door Hindrik Heerschop.
Verslaggever Lennie Bronsveld bij het monument in Rutten
Bij het bombardement zijn vijf personen om het leven gekomen: zetschipper Hendrik Hartman (41), zijn echtgenote Linda Hartman-Booij (36) en drie van hun kinderen: Jan (9), Remmi (7) en Riki (4).
