Zaak-Marianne Vaatstra: "Een zaak die de hele gemeenschap heeft geraakt"

"We hebben zo'n klein dorp. Iedereen kent elkaar. Daarom is zoiets heel ingrijpend. Het is een zaak die de hele gemeenschap heeft geraakt", vertelt Johannes van kammen van het blad de Westereener over de moord op Marianne Vaatstra. Het is woensdag precies twintig jaar geleden dat het 16-jarig meisje uit De Westereen is gevonden. In Fryslân Hjoed blikken verslaggever Auke Zeldenrust en Johannes van Kammen uit De Westereen terug.
PETEAR FH Marianne Vaatstra 20 jier lyn
Familie, vrienden en het dorp reageren verslagen wanneer ze het nieuws horen over de moord op Marianne. Verslaggever Auke Zeldenrust woonde destijds in Buitenpost. "Ik kreeg een telefoontje. 'Auke er is iets gebeurd vannacht. Er is een meisje gevonden in het weiland bij Veenklooster.' Toen ben ik ernaartoe gefietst. Ik zie een fiets in de wal. Waarschijnlijk de fiets van Marianne. Alles was al afgezet. Die middag werd bekend wat er aan de hand was. Het was op een zaterdag. Er werd nog gevoetbald. En dan is het het gesprek van de dag."
Het hele dorp laat zich in de dagen daarna zien om de familie te steunen. Op de dag van Marianne haar rouwdienst liggen er op drie plekken in het dorp condoleanceregisters. Overal in De Westereen hangen de vlaggen halfstok, met een zwart rouwlint eromheen. Van Kammen: "We wilden laten zien dat wij achter de familie en vrienden staan. Die stille tocht was indrukwekkend." Die gedachte deelde hij een paar dagen later met ongeveer twintigduizend mensen die op de stille tocht afkwamen. "Zoveel mensen op de hoek. En dan hoorde je alleen maar de voetstappen, meer niet. Zo indrukwekkend."
Stille tocht
"Ik heb die dag verslag gedaan van de tocht zoals ik het beleefde als vader, niet als journalist", vertelt Van Kammen. Hij heeft zelf een dochter die op dat moment ongeveer even oud is als Marianne, dus het greep hem ook persoonlijk aan.
"Maar dat er zoveel mensen op af zouden komen, had ik nooit verwacht. Ik weet nog dat ik met mensen sprak die van ver buiten De Westereen kwamen. Ze vertelden mij dat ze hier naartoe waren gekomen omdat ze vonden dat meisjes vrij moeten zijn. En dat het hun zo raakte wat er gebeurd is met een onschuldig meisje van 16 jaar."
© Omrop Fryslân

Complottheorieën

Van Kammen vertelt dat de moord nu geen onderwerp van gesprek meer is in het dorp, maar het speelt wel steeds weer op door de complottheorieën. "Daar geloof ik zelf niet in. Ik heb het idee dat mensen liever hebben dat een vreemde het gedaan heeft, in plaats van iemand uit de buurt. Ik denk dat het met veiligheid te maken heeft."
"Het is een dag om nooit weer te vergeten. Marianne zat naast mijn dochter bij de kassa's bij de Poiesz. Wij kregen die ochtend een telefoontje. 'Heeft jullie dochter toevallig Marianne ook nog gezien, vannacht? Zij wordt vermist.' En daarna hoor je het verschrikkelijke nieuws."
"De impact was enorm. Er werd veel over gesproken. Met de kinderen. En ook door de kinderen onder elkaar. Door de hechtheid van ons dorp konden onze kinderen ook bij hun vrienden en vriendinnen terecht met hun verhalen. Er ontstond meteen een hecht collectief."
Van Kammen durfde zijn kinderen niet meer naar buiten te laten, ook omdat later uit het daderprofiel bekend werd dat de dader een daad als deze weleens weer kon plegen. "Dan wordt je hartstikke bang. Je kan de kinderen waarschuwen, maar je moet het dan ook weer loslaten."