Rients Westra filmde het leven van mysterieuze zeedijkster Auke de Jong
Ze leefden in de jaren 70 in grote armoede aan de rand van de zeedijk ten noorden van Sexbierum: de zeedijksters. Een gesloten gemeenschap, die niet veel contact had met de andere bewoners van het dorp. Amateurfilmer Rients Westra heeft het leven van de mysterieuze zeedijkster Auke de Jong op camera vastgelegd.
PETEAR FH Rubryk Frysk Film Argyf: Rients Westra
Westra is 87 jaar oud en woont op dit moment met zijn vrouw Hiltsje van der Ploeg in Franeker. Hij heeft zijn hele leven in de aardappelhandel gezeten. In de jaren 50 kwam Westra voor de eerste keer in aanraking met film op zijn verlovingsfeest. "Ik dacht: als zij het kunnen, dan kan ik het ook." Rients filmde in de jaren 60 en 70 alles wat hij tegenkwam. Zijn familie, de huishouding, maar ook van alles in het dorp.
In het begin moest ik iedere keer naar Harlingen voor filmpjes, die verkochten ze daar voor 10 gulden en daar kon ik dan 6 tot 10 minuten mee filmen.
"Ik probeerde met mijn opnames verhalen te vertellen. Ik weet bijvoorbeeld de gemeenteraadsverkiezingen nog goed in die tijd. Er waren vier partijen. Van ider zat er een op de stoel te tellen wie er wel en niet kwam om te stemmen. Als ze dan iemand misten, dan werd die van huis gehaald zodat die nog kon stemmen."
Het filmen ging ook niet vanzelf. Het was een hele dure hobby. Westra: "In het begin moest ik iedere keer naar Harlingen voor filmpjes, die verkochten ze daar voor 10 gulden en daar kon ik dan 6 tot 10 minuten mee filmen", vertelt hij.
De mooiste opnames die Westra heeft gemaakt, waren van een aantal zeedijksters. Voormalige vissers die op de zeedijk woonden, met in het bijzonder 'oude Auke de Jong'. Hij woonde alleen in een klein huisje met een lekkend dak aan de zeedijk. Auke bemoeide zich niet met de wereld om zich heen. Hij wilde niet met de mensen praten, behalve met Rients.
"Ik filmde altijd dat hij de zeedijk op liep. Hij vond het mooi om de zee en het land in één blik te zien", vertelt Westra. "En wat kon die man praten, dat had niemand gedacht. Als er bijvoorbeeld vliegtuigen overvlogen als hij buiten stond, dan begon hij op ze te vloeken. Ik kon dat helaas niet vastleggen, want we hadden nog geen geluid bij de film."
Westra kreeg heel veel reacties van zijn dorpsgenoten op deze films. "Van binnen voelde ik wel dat het allemaal mooie mensen waren die ik filmde, maar pas later als ik de reacties hoorde, wist ik hoeveel het betekende.
De filmpjes gaven antwoord op vragen die mensen hadden." Westra filmde zaken waar mensen een beetje bang voor waren en dingen waar ze niks van wisten. "Door mijn films konden ze het nu goed bekijken. Die beelden blijven voor altijd bestaan. Het was een mooie tijd."
Fries Film Archief
Het Fries Film Archief heeft op dit moment zo'n 13.000 films en video's in de collectie. Allemaal materiaal dat in Fryslân is gefilmd of dat een relatie met Fryslân heeft. De collectie van het filmarchief is de afgelopen jaren gegroeid, omdat het archief deelneemt aan het Deltaplan Digitalisering Cultureel Erfgoed. Zo kreeg het archief de middelen om nieuwe collecties te verzamelen en te archiveren en een groot deel daarvan te digitaliseren en voor het publiek toegankelijk te maken.
