Ferd Crone: "Je ziet dat het zo kan gebeuren"

Burgemeester Ferd Crone van Leeuwarden was maandagochtend net onderweg naar Utrecht, toen daar een schietpartij plaatsvond. "Ik ging naar de vergadering van burgemeesters van de veiligheidsregio's", vertelt Crone. "Dat zijn de 25 grootste gemeentes. We zouden een overleg hebben met minister Grapperhaus. Maar halverwege Lelystad kregen we te horen dat we terug konden keren, vanzelfsprekend."
Ferd Crone
Bij de schietpartij zijn drie mensen omgekomen en vijf mensen gewond geraakt. Daar wou Crone zijn medeleven aan betuigen. "Vooral aan de slachtoffers en hun familie. Dat is het ergste wat je kunt overkomen. Maar ook de mensen die erbij waren toen het gebeurde..."
Als burgemeester van Leeuwarden is Crone ook hoofd van de veiligheidsregio Fryslân. "We hebben dan meteen contact met de politie en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid, om te vragen wat we moeten doen. Dat was al snel duidelijk: hier is er geen extra dreiging."

Reële kans op terrorisme

In Utrecht werd het dreigingsniveau verhoogd naar het hoogste niveau: 5. De rest van Nederland zit daar één niveau onder. "We hebben hier in Fryslân al drie jaar lang dreigingsniveau 4", fertelt Crone. "Dat betekent een reële kans op terrorisme. Dat blijkt vandaag ook maar weer, want je ziet dat het zo kan gebeuren."
Voor zover Crone kan oordelen, vindt hij dat zijn collega-burgemeester van Utrecht het maandag goed heeft gedaan. "Je ziet hoe het gaat: continu de informatie delen die je hebt. Dat moet ook wel. Mensen zien op Twitter steeds foto's rondgaan. Vroeger was het anders, toen kon je zeggen: over een uur meer. Dat kan nu niet meer."
Je kunt beter opschalen en daarna afschalen, dan helemaal niet opschalen terwijl het daarna veel erger blijkt te zijn.
Ferd Crone
Alle politiebureaus in het hele land, dus ook in de provincie Fryslân, worden wel nadrukkelijk bewaakt. "Dat is puur uit voorzorg, want je weet nog niet wat er aan de hand is. Zit er bijvoorbeeld een hele groep achter of niet?" En het is niet zonder reden, zegt Crone: "Je kunt beter opschalen en daarna afschalen, dan helemaal niet opschalen terwijl het daarna veel erger blijkt te zijn. Je zet hoog in, zodat iedereen weet wat-ie moet doen: de politie, de GGD, de Veiligheidsdienst, de ambulance."
Ook een moskee in Heerenveen kreeg te horen dat ze dicht moesten. Ook dat was uit voorzorg, zegt Crone. "Want iedereen weet natuurlijk wat er in Nieuw-Zeeland is gebeurd. Er is altijd een risico. Maar tot nu toe is het gelukkig rustig. Dat is ook de kracht van Nederland. Als er iets gebeurt: blijf rustig en steun elkaar."

Het draaiboek volgen

Als zoiets gebeurt, weten alle partijen wat ze moeten doen. "We hebben daar draaiboeken voor", legt Crone uit. "Mensen laten in zo'n geval het normale werk uit handen vallen en volgen het draaiboek. Want stel het blijkt heel groot te zijn, dan wil je dat je alle partijen ter plekke hebt: politie, ambulances, enzovoort. Dat is de standaardprocedure. Daarom is het ook goed dat we dat hebben voorbereid."
Je wilt eerst weten hoe dit zit, voordat je over iets anders gaat praten.
Ferd Crone
De politieke partijen lagen kort na de schietpartij de campagnes stil en ook de provincie zelf voert geen campagne. "Dat lijkt me heel verstandig", zegt Crone. "Want je wilt eerst weten hoe dit zit, voordat je over iets anders gaat praten. Het was een besluit van de partijen zelf. Je kunt later altijd nog weer over gaan tot de orde van de dag. Maar je gaat ook niet naar een debat zitten kijken als je nog niet weet hoe groot het incident is."