Noord-Nederland kan nog veel duurzamer, deel 2

Oft Noard-Nederlân foarop rint yn de oergong nei griene enerzjy kin ek ôfmetten wurde oan de duorsume enerzjyproduksje. Hoefolle griene enerzjy meitsje wy hjir? En dogge wy dat op in effisjinte wize? Dêrby sjogge we nei hoe't it der no foarstiet en wat de takomstplannen krekt binne.

Als we naar de huidige situatie kijken, dan moeten we weten hoeveel procent van de energie die we verbruiken op een duurzame manier wordt opgewekt. Volgens de meest recente cijfers van de klimaatmonitor staat Noord-Nederland hier wél aan kop: 9,8 procent van de verbruikte energie hier is groen. Dat is flink hoger dan het landelijk gemiddelde van 5,8 procent. West-Nederland bungelt onderaan op de laatste plek. Daar is volgens de laatste cijfers maar 4,1 procent van de gebruikte energie groen.

Als het gaat om de energieproductie in de toekomst is het goed om te kijken naar wat er in Noord-Nederland aan plannen lopen om duurzaam energie te produceren. We moeten dan kijken naar de SDE-subsidie, die bestaat sinds 2008. Het overgrote deel van de groene energieproductie wordt gerealiseerd met hulp van zo'n subsidie. Met deze regeling kunnen particulieren en bedrijven een subsidie aanvragen om duurzame energie op te gaan wekken. In 2011 is de regeling een beetje veranderd. Vanaf dat jaar kunnen particulieren geen subsidie meer aanvragen en heet de regeling SDE+. De projecten variëren van een paar zonnecellen op een woonhuis, tot de bouw van een biomassacentrale.

Om een beeld te krijgen hoe de verschillende Nederlandse landsdelen het doen in de transitie naar duurzame energie hebben we ook deze regeling als indicator genomen. We zijn gaan kijken of Noord-Nederland zich, op basis van de verstrekte subsidies, echt onderscheidt van de rest.

In opdracht van het Ministerie voor Economische Zaken en Klimaat voert de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) de regeling uit. De dienst houdt ook bij wie de subsidie heeft gekregen en wanneer, en hoeveel vermogen er voor dat bedrag opgewekt wordt. Ieder jaar publiceert RVO een grote lijst met alle projecten erop. Uit die lijst hebben we kunnen halen hoeveel subsidie er per provincie beschikt is sinds het begin van de regeling. We schrijven bewust 'beschikt' omdat de meeste projecten nog bezig zijn. De exploitanten krijgen de subsidie pas uitgekeerd op het moment dat ze ook daadwerkelijk het voorgestelde vermogen produceren. Het geld is dus in veel gevallen toegezegd maar nog niet uitgekeerd.

In onze berekeningen zijn alleen projecten meegenomen die werkelijk in een provincie gevestigd zijn. Zo zijn bijvoorbeeld windparken buiten de zogenaamde 12mijlszone niet meegeteld. Uit de regeling is inmiddels al meer dan 35 miljard euro beschikt aan projecten in de verschillende provincies. Het grootste deel daarvan, bijna 6 miljard, is aangevraagd en gereserveerd voor particulieren en bedrijven in Noord-Brabant. Het landsdeel waar de meeste subsidie is uitgekeerd is West, waar de provincies Utrecht, Zeeland, Noord-Holland en Zuid-Holland onder vallen.

Enkel kijken naar hoeveel geld er is uitgekeerd leek ons niet genoeg. Het is natuurlijk ook belangrijk om te kijken hoe goed dat geld besteedt wordt. Daarin komt Noord-Nederland, waar Groningen, Friesland en Drenthe onder vallen, het beste uit de bus. Voor iedere gesubsidieerde euro, wordt er in Noord-Nederland 21,69 kWh aan energie opgewekt. In de andere delen van Nederland ligt dat lager, met als laagste Zuid, waar Limburg en Noord-Brabant onder vallen.

We hebben ook gekeken naar de relatieve verschillen tussen de landsdelen. Het ene gebied is natuurlijk groter dan het andere, en in het ene landsdeel wonen meer mensen dan in het andere. Hoeveel energie er nu en in de toekomst wordt opgewekt dankzij de SDE+ subsidies, hebben we ook afgezet tegen de oppervlakte van de landsdelen. In die berekening doet West-Nederland het het best; in de ruim tien jaar dat de subsidies nu worden verstrekt wordt daar per hectare bijna 185.000 kWh opgewekt.

In Noord Nederland wordt in verhouding tot het aantal inwoners de meeste duurzame energie opgewekt met dank aan de SDE-subsidies. Voor iedere bewoner van Fryslân, Drenthe en Groningen leveren de SDE-subsidies bijna 94.000 kWh aan duurzame energie op. Of dat een verdienste is, is moeilijk te zeggen. Er wonen hier relatief weinig mensen, dus dan wek je al gauw veel stroom per inwoner op.