Ook vrouwelijke studenten aan Franeker universiteit: "Ik viel echt bijna van mijn stoel"
Aan het begin van de achttiende eeuw studeerden er twee vrouwen aan de Franeker Universiteit. Dat zegt directeur Manon Borst van Museum Martena in Franeker. Zij ontdekte bij toeval de namen van twee vrouwelijke studenten in een boek met namen van alle studenten die ingeschreven stonden bij de Universiteit van Franeker.
"Het is zeker een bijzonder ontdekking, die ik toevallig heb ontdekt tijdens het bladeren in de namenlijst", vertelt Manon Borst, directeur van Museum Martena in Franeker.
Borst zag in het boek de namen van Anna Maria Gürtler en haar zus Maria Magdalena Gürtler, die in 1708 in Franeker studeerden. Het zijn dochters van professor in de theologie Nikolaus Gürtler.
De namen van de twee zussen vallen op, omdat bekend is dat er tot en met 1871 alleen maar mannen werden toegelaten aan de Nederlandse universiteiten. De enige tot nu toe bekende vrouwelijke student was Anna Maria van Schurman, die in 1636 studeerde aan de Universiteit van Utrecht.
Manon Borst
Stomverbaasd
"Opeens viel mijn oog op die twee vrouwennamen, ik dacht, dat zie ik niet goed. Dat kan niet, maar het stond er echt. Ik was stomverbaasd, want vrouwen kwamen niet voor op de universiteit. Ik viel echt bijna van mijn stoel."
Nikolaus Gürtler werd in 1707 aangesteld als hoogleraar in de theologie. Hij kwam oorspronkelijk uit Bazel in Zwitserland. Waarschijnlijk zijn het zijn twee oudste dochters die stonden ingeschreven.
Nader onderzoek
Dit vraagt wel om nader onderzoek. "Ik ben benieuwd naar deze vrouwen. Ik heb hun leeftijd geprobeerd te traceren en ik denk dat ze rond 15 jaar moeten zijn geweest. Dat is een normale leeftijd om naar de universiteit te gaan. Je moest Latijn kennen, want de colleges waren in het Latijn. De meisjes moeten dus ook les in Latijn hebben gehad, misschien heeft hun vader dat bijgebracht. De Latijns school was namelijk niet toegankelijk voor vrouwen."
In de oorspronkelijke Namenlijst der Studenten, die te vinden is in de collectie van historisch centrum Tresoar in Leeuwarden, zijn de twee vrouwennamen doorgekrast, maar ze zijn nog wel te lezen. Waarom ze zijn doorgekrast, is onduidelijk. "Waarom weten we niet, dat kan later gebeurd zijn. Alles is giswerk."
Of de twee vrouwen ook echte college hebben gevolgd, is niet meer te achterhalen. Er is tot nu toe niets bekend over hun leven. Museum Martena heeft het portret van hun vader Nikolaus in de collectie.
