Muziektheater 'De Wylde Boerinne': waar gebeurd boerendrama op plaats delict
Mevrouw Broersma en boer Lammers, beide akkerbouwers in IJlst kunnen in de 19e eeuw de grootste akkerbouwers van de Greidhoeke worden. Zij weduwe, hij vrijgezel. Maar als zij zijn huwelijksaanzoek bruut afwijst, kan hij dat niet verkroppen en zet alles op alles om haar het leven ondraaglijk te maken. Het locatietheater 'De Wylde Boerinne' gaat donderdag 11 oktober in IJlst in première. De meeste kaarten zijn al verkocht, de organisatie heeft daarom twee extra voorstellingen georganiseerd.
Repetysje de Wylde boerinne Drylts
Door: Froukje Sijtsma
"De Wylde Boerinne van IJlst heeft echt bestaan", vertelt regisseur Ypy Zysling, die als meisje opgroeide in het stadje. In 1915 tekende schrijver Teatse Eeltsje Holtrop (1865-1925) het verhaal over het waargebeurde boerendrama op, in het Fries. Het wordt beschouwd als zijn beste werk.
Pas toen het in 1921 werd vertaald naar het Nederlands en de novelle de Nederlandse prijs voor beste proza kreeg, had Fryslân door dat het verhaal van de wilde boerin bijzonder was. Speciaal in het kader van IJlst750 en LF2018 brengt Muziektheater IJlst dit jaar de voorstelling 'De Wylde Boerinne' op de planken.
Waar gebeurd
"Mijn vriendin groeide in deze plaats op, op de plek waar 'De Wylde Boerinne' gespeeld zal worden. Wij kunnen wel stellen dat dit de plaats delict is waar het hele drama tussen deze twee boerenfamilies zich heeft afgespeeld."
De wilde boerin was niet altijd wild. "Eigenlijk was mevrouw Broersma een heel gelukkige vrouw. Ze trouwt met de liefde van haar leven en met hem krijgt ze ook twee kinderen. Tot groot verdriet van haar buurman Lammers, die altijd wel een oogje op haar gehad heeft."
"Op een dag komt de man van mevrouw Broersma te overlijden door een ernstig ongeluk op het erf." En dat vindt Lammers, gespeeld door acteur Thijs Meester, niet slim. "Dat is natuurlijk de kans om mevrouw Broersma, na haar rouwperiode, om haar hand te vragen. Zo kunnen ze samen de grootste akkerbouwers van de Greidhoeke worden."
Brute afwijzing
De jonge Broersma, die gespeeld wordt door actrice Renske de Boer, wijst het aanzoek van Lammers af. Het idee om de grootste boer van de wijde omgeving te worden, staat haar aan. Maar het idee om in een huis te moeten leven met dat kleine, gebochelde mannetje. Daar moet ze niet aan denken.
"En dat kan boer Lammers niet verdragen", gaat Zysling verder. "Hij zet alles in het werk om het leven van zijn buurvrouw onmogelijk te maken. Hij laat de sloten onderlopen, vermoordt haar kleinvee en ze mag niet meer over zijn land, of ze moet iedere maand geld betalen om recht van overpad te krijgen." Dat was in die tijd, voor de ruilverkaveling, heel gewoon, dat je over elkaars pad moest om thuis te komen.
Voor actrice Renske de Boer is de rol bijzonder om te spelen. "Ik speel de boerin in haar jonge jaren, dan is ze nog fleurig. Die omslag naar haar uitbarstingen en boosheid is wel heel spannend, maar ook heel leuk om te spelen. Je kruipt dan een beetje in haar hoofd met haar gekte."
Het pad over het land van Lammers, is het enige pad om thuis te komen. Haar kinderen moeten over het water naar school, want boerin Broersma denkt er niet aan om geld aan haar buurman te betalen. "Op een dag besluit boerin Broersma dat ze zelf de grootste boer van de omgeving wil worden. Ze sluit haarzelf dertig jaar op en doet niets anders dan werken, hard werken. Ze verwaarloost haar kinderen, haar vee, en zichzelf."
Zysling ziet wel overeenkomsten met de hedendaagse tijd. "Ook vandaag de dag zijn we bezig met groot, groter, grootst. Het gaat niet meer om de kwaliteit van het leven en van de grond, maar om het hebben van zoveel mogelijk land en een zo hoog mogelijke productiviteit."
Met boerin Broersma en boer Lammers komt het niet meer goed. Hun strijd kan alleen maar tot een eind komen als de dood om de hoek komt kijken. Met de kaartverkoop van deze voorstelling gaar het veel beter.
De kaarten van de meeste voorstellingen zijn al uitverkocht en daarom komen er twee extra voorstellingen bij. Kaarten zijn online te bestellen.
