Recensie: Skeltemania

Leeuwarden-Fryslân is Culturele Hoofdstad van Europa en dus staat onze provincie in 2018 bol van de culturele evenementen. Toneel, theater, muziek, festivals en ga maar door, het kan niet op. Daarom sturen we onze Omroppers naar verschillende voorstellingen als recensent.
Resinsje: Skeltemania
Wie ben je?
Aise van Beets
Wat doe je bij de Omrop?
Ik ben programmatechnicus en programmamaker van Prelude en Koperkanaal
Wat heb je met cultuur?
Vroeger speelde ik kornet en trombone bij brassband en later fanfare Nij Libben uit Witmarsum. Bij de Omrop ben ik betrokken bij zo ongeveer alle HaFaBra-opnames, van concert tot concoursen en dat inmiddels al ruim 25 jaar. Zo nu en dan ga ik naar een voorstelling in De Lawei in Drachten, maar daarmee is het dan ook wel gezegd. O nee, als inwoner van Dronryp ga ik altijd naar het openluchttheater in ons dorp! Als EHBO-hulpverlener.
Waar ben je heen geweest?
Muziektheater Skeltemania op twee locaties in Schettens
Hoeveel sterren geef je deze voorstelling?
Vier sterren
© Omrop Fryslân, Aise van Beets
Als oud-inwoner van Witmarsum kon ik Schettens makkelijk vinden en de navigatie deed de rest. Een stuk land was als parkeerplaats ingericht. Daarvandaan wandelden we naar de boerderij Osingastate voor het eerste deel van de voorstelling Skeltemania, over het leven van de 17e-eeuwse militair Skelte van Aysma (1578-1637).
© Omrop Fryslân, Aise van Beets
De boerderij is gebouwd op de plek waar eerder het kasteel van Skelte van Aysma stond. In de stal van de boerderij hebben ze een theater gebouwd met stoelen, licht en geluid. De klanken van fanfare Excelsior uit Schraard waren buiten al te horen.
In 2016 is er in de kerk van Schettens een helm van vier eeuwen oud ontdekt. Iets later vonden ze in een grafkelder vijf schedels en botten. Uit onderzoek bleek dat de helm va de Friese kolonel Skelte van Aysma was. Dit alles heeft geleid tot de voorstelling Skeltemania, een muziektheaterstuk onder leiding van regisseur Eelco Venema.
© Esther Kermans
De voorstelling begon met de bruiloft van Skelte en Tjemck van Osinga. De muziek van de fanfare, het acteerwerk van Raymond Muller (Skelte) en de zang van Fardau van der Woude (Tjemck) brachten het verhaal duidelijk en de verhaallijn was prima te volgen, ook met behulp van het programmaoverzicht. Dirigent Thom Zigterman heeft alle composities geschreven of bewerkt en dat is hem wel toevertrouwd. De boerderijkat die bij een scene miauwend naar binnen wandelde om even te kijken wat hier aan de hand was, zorgde voor hilariteit onder het publiek en de muzikanten. De zang van Fardau bij de fanfare kwam prachtig uit de verf. Best lastig in een ruimte zonder die handige akoestiek, die zo belangrijk is voor muzikanten. In sommige passages mocht de man achter de geluidsknoppen de stemmen wel wat meer helpen, om verstaanbaar te blijven boven het orkest uit.
© Omrop Fryslân, Aise van Beets
Er was een goede balans in de verhaallijn en wat te zien en te horen was. En dat met maar twee generale repetities voor deze try-out, mijn complimenten! Bij de sterfscene van Tjemcks vader leek de muziek enigszins los te staan van de gespeelde scene, daar had wel meer drama in de muziek kunnen zitten. De rest van de voorstelling was er juist een mooie harmonie tussen de scenes en de orkestklanken. Na dit deel volgde de processie van Osingastate naar de kerk van Schettens. Gelukkig was het droog en waaide het amper. De weg was verlicht met fakkels, terwijl wij achter het paard en wagen met de doodskist naar de begrafenis liepen.
© Esther Kermans
Normaal gesproken verloopt zo'n tocht in stilte, nu leerde ik van de mensen om mij heen dat Bert en Ernie niet zomaar vriendjes zijn en dat wandelen met twee nieuwe heupen niet meevalt. Door het gepraat waren de trommelaars voor in de stoet amper te horen.
© Esther Kermans
In Schettens werd de groep in twee gesplitst, omdat de kerk niet zoveel mensen in één keer kan herbergen. In de kerk was de rouwplechtigheid. Weer met zang van sopraan Fardau, onder begeleiding van een saxofoonsextet.
© Omrop Fryslân, Aise van Beets
Vanaf de kansel liet zij zien dat zij naast zingen ook prima kan acteren. In de kerk was wél een schitterende akoestiek en daarom was versterking hier niet nodig. Wat voor de een humor is, is voor de ander verwarrend. Ook Skelte zelf kwam namelijk langs op zijn eigen begrafenis, en hij was het niet altijd eens met de gang van zaken. Het slotstuk was zeer creatief en verrassend, maar tegelijkertijd in stijl. Wie nieuwsgierig is geworden, moet echt zelf naar de voorstelling gaan.
Zowel de dirigent, de hoofdrolspelers, de producent, maar ook het publiek kunnen terugkijken op een geslaagde avond. Deze try-out-voorstelling was helaas niet helemaal uitverkocht, maar de volgende drie voorstellingen van vrijdag, zaterdag en zondag wel. Er zijn nog kaarten voor een extra voorstelling op vrijdag 28 september. Kijk op www.skeltemania.nl.
© Esther Kermans
Met dank aan zo'n 120 medewerkers, waaronder veel vrijwilligers uit Schettens en de buurdorpen Longerhouw en Schraard, hadden wij een geweldige avond. Bedankt dat ik hier als Omropmedewerker bij mocht zijn.