200 jaar maritiem onderwijs in Harlingen

Op 7 december 1818 geeft Pieter Kallenborn zijn eerste les aan de school voor Wis- en Zeevaartkunde in Harlingen. In zijn huiskamer 13 leerlingen van verschillende leeftijden en met verschillende praktijkondervindingen. Ze krijgen vier avonden les in bijvoorbeeld driehoeksmetingen en astronomische navigatie. De zeevaartschool was opgericht op initiatief van de plaatselijke afdeling van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen, een organisatie die het belangrijk vindt dat onderwijs voor iedereen bereikbaar is. Dit sociale aspect is tot de dag van vandaag terug te vinden op de Maritieme Academie Harlingen. Leerlingen van de zeevaartschool leren niet alleen navigeren op zee, maar ook navigeren in het leven.
Door het goede onderwijs van meester Kallenborn groeide de school. Na verloop van tijd werden ook niet-Harlingers toegelaten en werd de avondopleiding een dagopleiding. Na de opleiding kwamen jongens met hun stuurmansdiploma 'Grote Zeil- of Stoomvaart' terecht bij een Harlinger reder en dat betekende in de zomer hout halen in Scandinavië. Wie van iets meer avontuur hield, trok naar Amsterdam om te varen op Azië of Noord- en Zuid-Amerika.
Mede door de komst van andere zeevaartscholen, zoals die op Terschelling en Vlieland, maar vooral ook omdat er een grote crisis is in de internationale zeevaart, loopt het aantal leerlingen halverwege de 19de eeuw terug. De scheepvaart verandert rond het jaar 1900 sterk. De zeilschepen worden op zee vervangen door stoomschepen. Houten boten worden vervangen door ijzeren. Het onderwijs verandert mee.
De school heeft het bepaalde momenten lastig gehad en in 1934 valt zelfs het doek voor de school van Wis- en Zeevaartkunde in Harlingen. Dit omdat er geen leerlingen meer zijn en dat heeft alles te maken met de grote internationale crisis in het bankwezen en de wereldeconomie na de Eerste Wereldoorlog. Het betekent gelukkig niet het einde van het scheepvaartonderwijs in Harlingen, want er is intussen ook een binnenvaartopleiding opgericht. In 1958 wordt de Oranje Nassauschool geopend, een voortzetting van de oude zeevaartschool. Vanaf dan beschikt de school over een internaat.
De hele geschiedenis van het zeevaartonderwijs in Harlingen is uitgezocht door historicus Jurjen Leinenga en door hem vastgelegd in het boek "Leren Navigeren - 200 jaar Maritiem onderwijs in Harlingen", dit boek wordt aankomende donderdag gepresenteerd.
In het radioprogramma Buro de Vries komt zondag de zeevaartschool in Harlingen ruim aan bod. Naast schrijver Jurjen Leinenga zijn te gast: oud-bootsman Bote Visser, oud-leerling Harmen Brouwer en directeur Arjen Mintjes.