Bartelje: Fries voor het Baskische 'bertsolaritza'

De heechmis fan de dichtfoarm: Bertsolari Txapelketa Nagusia (it Grut Bertsolari Kampioenskip)
'Bartelje' wordt de Friese variant op de Baskische 'bertsolaritza'. Een groepje Friezen wil deze poëtische kunstvorm uit Baskenland op Friese grond laten opbloeien.
Duizenden toeschouwers in Baskenland
'Bertsolaritza' is poëzie, improvisatie en muziek tegelijk. De zanger van de 'bertso' krijgt een onderwerp aangereikt en moet daar binnen een halve minuut een lied over zingen - op rijm. In Baskenland is deze kunstvorm erg populair.
Duizenden mensen komen daar bij elkaar om de strijd tussen de beste 'bertsolari' te volgen. Het Groot Bertsolari Kampioenschap (Bertsolari Txapelketa Nagusia), dat een keer in de vier jaar wordt gehouden, trekt zelfs 15.000 toeschouwers en wordt live op televisie uitgezonden.
Er zijn in Baskenland zelfs speciale bertsolaritza-scholen, waar kinderen de kunstvorm onder de knie kunnen krijgen.
Fryslân DOK
Ook in Fryslân zijn inspanningen om deze kunst van de grond te krijgen. In het Fries heet het 'bartelje', met een knipoog naar 'boartsje' (spelen) en het Engelse 'battle' (strijden).
Op 18 mei is er een feestelijke avond in talenpaviljoen MeM in Leeuwarden. Daar gaat de Fryslân DOK-documentaire 'Súksesferhaal fan in minderheidstaal' in première, over het Baskische bertsolari-fenomeen. Op deze avond kan men zelf ook proberen om te 'bartelen'.
Baskisch/Friese bartelpartij
In de week van 1 tot 8 juli staat het Baskisch centraal in talenpaviljoen MeM. Een professionele Baskische bertsolari geeft workshops en er wordt een Baskisch/Friese bartelpartij gehouden.
De Barteliers
De vijf mensen die, verenigd als de Barteliers, het 'bartelen' in Fryslân introduceren, zijn Bart Kingma, Gerard de Jong, Elmar Kuiper, Mirjam Vellinga en Syds Wiersma.