De echte donkere dagen voor Kerst zijn weer aangebroken, en ook de kou heeft ons dit jaar goed gevonden. Er zijn eigenlijk geen betere omstandigheden te bedenken om een gezellige kerstmarkt op te zoeken. Al jaren is het bij onze buren aan de Oostkant van Nederland een traditie, en de laatste jaren groeit de animo ook in Fryslân voor de kerstmarkt. Overal in de provincie zijn feestelijk verlichte kraampjes te vinden, met daarin allerlei bijzondere zaken.
Waar komt de kerstmarkt vandaan?
De kerstmarkt zoals wij die tegenwoordig kennen komt uit Duitsland en gaat al een hele tijd mee. De oorsprong van de kerstmarkt ligt in de late middeleeuwen. Het Duitse Bautzen in de deelstaat Saksen zegt met meer dan 600 jaar de oudste kerstmarkt van het land te hebben. Op deze eerste kerstmarkten draaide het met name om het kopen van vlees, dat in deze koude dagen makkelijker en langer houdbaar was. Vaak ging het ook om beter vlees als gewoon. De kerstmarkten hadden in de begintijd ook commissies die moesten beslissen over wat er precies mocht worden aangeboden. Zij gaven toestemming om naast vlees in december ook andere kooplui toe te staan op de markten. Zo konden verkopers van snoepgoed, noten en speelgoed een plaatsje vinden naast de slagers. Pas in de 20ste eeuw kunnen wij de contouren van onze tegenwoordige kerstmarkt weer wat terugvinden.
Eten en drinken
Warme Glühwein hoort bij een kerstmarkt zoals pepernoten bij Sinterklaas horen. De kruidige rode wijn wordt vaak aangemaakt met kruidnagel, anijs en andere kruiden. Belangrijk is dat de drank warm wordt gedronken. Een andere populaire drank, die bij het grote publiek misschien wat minder bekend is, is de Feuerzangenbowle. Dit is een zoete vruchtenbowl met behoorlijk wat alcohol. De naam van de drank komt van de tang die gebruikt wordt om een kegel suiker boven het drankje op te verbranden.
In Duitsland zijn daarnaast met name noten en brezeln populair. Bij noten moet niet gedacht worden aan gewone pinda's of cashewnoten zoals we hier vaak in de supermarkt vinden, maar gebrande amandelen met een laagje suiker. Ook tamme kastanjes, beter bekend als Maroni, zijn populair en overal te vinden.
Fryslân
Dit jaar kunnen de liefhebbers op 57 verschillende plaatsen in de provincie terecht voor hun kerstboodschappen. In Echtenerbrug is bijvoorbeeld live muziek en kunnen bezoekers meedoen aan allerhande workshops. In Appelscha wordt ingezet op boswandelingen bij de Boerestreek, en in Kollum staan oude ambachten centraal. De kerstmarkt in Beetsterzwaag is op zeven december de eerste in Fryslân, de andere kerstmarkten zijn met name in de weekeinden van 10 en 17 december.
In Lemmer zetten ze, net zoals in Buitenpost en Dokkum, dit jaar in op Charles Dickens. De traditie die met name in Deventer beroemd is, wordt ook in Fryslân steeds groter. Bezoekers kunnen een speciale route dwars door het historische centrum lopen, om daar op allerhande manieren kennis te maken met de sfeer van Charles Dickens. Er worden onder andere muziekkorpsen, koren en straattheater ingezet om de bezoekers mee te vermaken.
Voor een volledig beeld kunt u het overzicht onderaan het artikel raadplegen.
Ver weg maar toch dichtbij
Wilt u het echt traditioneel aanpakken dan moet u de grens over. Dat hoeft echter geen uren in de auto te kosten, want voor de echte Duitse kerstmarkt hoeft u niet helemaal naar Berlijn, Augsburg of Dortmund te rijden. Net achter Groningen zijn verschillende steden waar rond deze tijd (kleine maar gezellige) kerstmarkten worden georganiseerd.
De reistijden met de auto zijn berekend vanaf Leeuwarden. (Let op: als u met het openbaar vervoer naar Leer reist: door een aanvaring met een brug is het treinverkeer tussen Groningen en Leer niet meer in gebruik, er worden bussen ingezet).
- Leer 1:28 uur
- Oldenburg 2:00 uur
- Bremen 2:30 uur
Overzicht van alle Friese kerstmarkten
(Draai het scherm van je tablet of smartphone om de hele tabel te kunnen bekijken)
| Datum | Plaats | Van | Tot | Locatie | Extra info |
|---|---|---|---|---|---|
| 7-dec | Beetsterzwaag | 14:00 | 21:00 | In en rond de Hoofdstraat | Ruim 100 standhouders |
| 8-dec | Kollumerzwaag | 16:00 | Dorpshuis De Trije Doarpen | Met kinderkerstdisco en Kerstboomhangen | |
| 9-dec | Bolsward | 17:00 | 21:00 | Grootzand 17 | Geen pin aanwezig |
| 9-dec | Echtenerbrug | 16:00 | 21:00 | Hellingpad | Met workshops en live muziek |
| 9-dec | Kollum | 13:00 | 21:00 | Voorstraat | Met schaatsbaan, glühweinbar, oude ambachten en live muziek |
| 9-dec | Minnertsga | 16:00 | 21:00 | Hearewei 11A | Bij Hoveniersbedrijf Madhuizen |
| 9-dec | Oudeschoot | 16:00 | 21:00 | Skoattertsjerke | Met muziek van Chr. Brassband Advendo |
| 9-dec | Rottevalle | 13:00 | 21:00 | Haven 12 | Brocante hout, decoraties en bloemarrangementen |
| 10-dec | Appelscha | 14:00 | 22:00 | Boerestreek 23 | Ook worden er boswandelingen georgasnieerd |
| 10-dec | Balk | 10:00 | 17:00 | Centrum | Veel kramen en live muziek |
| 10-dec | Bolsward | 10:00 | 17:00 | Grootzand 17 | Geen pin aanwezig |
| 10-dec | Buitenpost | 14:00 | 20:00 | Centrum | Charles Dickensstijl, live muziek en kunstijsbaan |
| 10-dec | Harlingen | 15:00 | 21:00 | Zoutsloot | |
| 10-dec | Hemelum | 11:00 | 18:00 | Flinkeboskje 2 | Flinke Winter Favorieten. |
| 10-dec | Leeuwarden | 14:00 | 19:00 | Wielenpôlle | Na de wintermarkt Kerstmuziekavond in buurthuis de Kobbekooi |
| 10-dec | Lollum | 15:00 | 18:00 | Dorpshuis De Nije Haven | |
| 10-dec | Nij Beets | 14:00 | 18:00 | t Trefpunt | |
| 10-dec | Noardburgum | 14:00 | 17:00 | Dorpshuis De Balstien | |
| 10-dec | Oosterwolde | 14:00 | 18:00 | Rikkingahof | |
| 10-dec | Opeinde | 16:30 | 20:00 | Dorpshuis De Wringe | Met live muziek |
| 10-dec | Oudega (SWF) | 13:30 | 17:00 | MFC It Joo | |
| 10-dec | Rottevalle | 11:00 | 21:00 | Haven 12 | Brocante hout, decoraties en bloemarrangementen |
| 10-dec | Stavoren | 17:00 | MFC De Kaap | ||
| 10-dec | Winsum | 12:00 | 18:00 | Centrum | |
| 10-dec | Stiens | 12:00 | 17:00 | Winkelsintrum Bilgaard | |
| 11-dec | Appelscha | 12:00 | 17:00 | Boerestreek 23 | Ook worden er boswandelingen georgasnieerd |
| 11-dec | Bolsward | 12:00 | 17:00 | Grootzand 17 | Geen pin aanwezig |
| 11-dec | Bontebok | 15:00 | 18:00 | Dorpshuis en Boerderij familie Steenbeek | Met Live muziek |
| 11-dec | Franeker | 13:00 | 17:00 | Centrum | Ook koopzondag |
| 11-dec | Hemelum | 11:00 | 18:00 | Flinkeboskje 2 | Flinke Winter Favorieten. |
| 11-dec | Jirnsum | 11:00 | 17:00 | In het dorp | 60 stands, modeshow en een paardentram |
| 11-dec | Langweer | 12:00 | 18:00 | Buorren | |
| 11-dec | Lippenhuizen | 13:00 | 20:00 | Grand Café Samen Eten | Met live muziek, food stands en levende kerststal |
| 11-dec | Sneek | 12:00 | 18:00 | Grootzand | Tevens Koopzondag en Lekker Sneek |
| 11-dec | Twijzel | 13:00 | 20:00 | In en rondom wegrestaurant | |
| 12-dec | Leeuwarden | 12:00 | Schrans | ||
| 12-dec | Twijzel | 13:00 | 20:00 | In en rondom wegrestaurant | |
| 14-dec | Harkema | 13:00 | 21:00 | Terrein van De Spitkeet | Workshop voor kinderen tussen 14:30 - 17:00 |
| 15-dec | Harkema | 13:00 | 21:00 | Terrein van De Spitkeet | Workshop voor kinderen tussen 14:30 - 17:00 |
| 15-dec | Sloten | 14:00 | 21:00 | Buurthuis De Poarte | Overdekt |
| 16-dec | Appelscha | 16:00 | 19:00 | Beatrixoord 1 | Bij OlemEs |
| 16-dec | Blauwhuis | 15:00 | 18:00 | Pastorie | Verkoop van kerststukjes |
| 16-dec | Dokkum | 13:30 | 22:00 | Binnenstad | Dickensstijl |
| 16-dec | Harkema | 13:00 | 21:00 | Terrein van De Spitkeet | Workshop voor kinderen tussen 14:30 - 17:00 |
| 16-dec | Koudum | 10:30 | Op 'e hichte | Met een tentoostelling | |
| 16-dec | Sint Annaparochie | 16:00 | 21:00 | Sporthal De Bildtse Slag en Campus Middelsee | Met 50 kramen, om 19:30 Santarun |
| 17-dec | Harkema | 10:00 | 17:00 | Terrein van De Spitkeet | |
| 17-dec | Heerenveen | 10:00 | 17:00 | Centrum | 90 kramen en foodtrucks |
| 17-dec | Leeuwarden | 11:00 | 18:00 | Blokhuispoort | |
| 17-dec | Lemmer | 16:00 | 21:00 | Centrum | Dickens Festijn met Piet Paulusma, Foppe de Haan en Maik de Boer |
| 17-dec | Peins | 17:00 | Plein bij dorpshuis | Met kraampjes en spellen | |
| 17-dec | Sneek | 12:00 | 17:00 | Scharnestraat | Charles Dickensdag |
| 17-dec | Top en Twel | 15:00 | 22:00 | MFC It Harspit | |
| 17-dec | Veenwouden | 18:00 | 23:00 | Koemarkt | Met kunstijsbaan vanaf 14:00 uur |
| 18-dec | Gorredeijk | 12:00 | 17:00 | Centrum | Ook koopzondag |
| 18-dec | Heerenveen | 13:00 | 17:00 | Centrum | 90 kramen en foodtrucks |
| 18-dec | Joure | 12:00 | Midstraat | Tijdens culinair evenement Taste of Joure | |
| 18-dec | Leeuwarden | 11:00 | 18:00 | Blokhuispoort | |
| 18-dec | Lemmer | 16:00 | 21:00 | Centrum | Dickens Festijn met Piet Paulusma, Foppe de Haan en Maik de Boer |
