Scheefwoners op Vlieland en hoge woonlasten in Kollumerland

De gemiddelde huurwoning in Fryslân kost 478 euro per maand. 16,2 procent van de huurders heeft moeite om de woonlasten op te hoesten. Het zijn een paar cijfers van het landelijk onderzoek naar de betaalbaarheid van huurwoningen van de VNG, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.
Het is voor het eerst dat de huurwoningen en de inkomens voor huurders in bijna heel Nederland met elkaar in verband worden gebracht. Het onderzoek moet gemeentebestuurders en coöperaasjes helpen om verstandig beleid te voeren op het gebied van huurwoningen.
Grote verschillen
Wat in het onderzoek opvalt is dat er – ook binnen Fryslân – heel grote verschillen zijn. Tachtig procent van de Friese huurders heeft volgens de VNG een ‘passende woning’, oftewel een woning die goed past bij het inkomen van de huurder. Sommige Friese gemeenten hebben redelijk hoge percentages inwoners die het risico lopen dat ze de woonlasten niet kunnen betalen.
Scheefwoners
Aan de andere kant zijn er ook gemeenten met veel ‘scheefwoners’, mensen die in een huis zitten dat in verhouding met hun inkomen goedkoop is. Voor die mensen is dat misschien mooi, maar het is ook een probleem, omdat die mensen daardoor een sociale huurwoning bezet houden en dus de wachtlijsten in stand houden.
Dit geldt met name voor de Waddeneilanden. Veel scheefwoners houden jier een sociale huurwoning bezet. Ze zouden eigenlijk moeten doorstromen naar een koophuis of een duurdere huurwoning. In de praktijk gebeurt dat niet, domweg omdat die andere woningen er niet zijn of veel te duur zijn.
Vlieland koploper
Vlieland is de gemeente met het hoogste percentage scheefwoners van Nederland. Volgens wethouder Rients Hoekstra zit op het eiland maar liefst 40 procent van de huurders in een sociale huurwoning die eigenlijk 'te goedkoop' voor hen is. Doordat de huurders niet doorstromen is wachtlijst op het eiland voor een huurwoning opgelopen tot 191 mensen.
Wethouder Hoekstra neemt de scheefwoners niks kwalijk. Volgens hem blijven mensen in de huurwoning zitten omdat er geen alternatieve woonruimte is te vinden. Op Vlieland zijn op dit moment 40 vacatures die niet ingevuld kunnen worden, omdat er niet voldoende huisvesting is. "Er is geen enkele leegstand. "Er is geen enkele leegstand. Elk beschikbaar kamertje wordt bewoond door mensen die in de horeca werken", vertelt Hoekstra.
De gemeente heeft op dit moment geen enkele bouwkavel voor handel die kan worden verkocht aan de woningbouwcoörporatie of een particuliere ondernemer. Dat verandert binnenkort wel, want de gemeente wil proberen om nieuwbouw te realiseren op de plaats van de oude lege school. Op dit moment onderzoekt de gemeente nog welke huizen daar het beste kunnen worden gebouwd. De wethouder denkt aan duurdere huurwoningen en wat minder dure koopwoningen. Het bescheiden nieuwbouplan moet enigzins verlichting geven voor de lange wachtlijst op Vlieland.
Hoge woonlasten
De groep mensen die moeite heeft om de woonlasten te betalen is veel groter: In Dantumadeel geldt dat voor 20,6 procent van de huurders, in Leeuwarden voor 19,4 procent, in Smallingerland voor 19,6 procent. Kollumerland heeft hier de hoogste score: 21,6 procent van de huurders in deze gemeente heeft moeite om de woonlasten te betalen.
Volgens wethouder Jan Benedictus van Kollumerland betekent dit niet dat er veel wanbetalers zijn in Kollumerland. De meeste huurders doen hard hun best om de huur op tijd te betalen, al is dat voor mensen in de bijstand soms wel knap lastig. De gemeente heeft volgens hem niet veel mogelijkheden om wat aan dit probleem te doen.
Ameland
De gemeente Ameland ontbreekt in het onderzoek. Dit komt omdat daar te weinig huuirwoningen zijn. Mensen die willen weten hoe de eigen gemeente scoort, kunnen alle gegevens hier terugvinden.