Minister Bruins Slot: "Het Rijk is al in gesprek met RUG over hoogleraar Fries"

De minister vraagt zich af of het opvolgen van Goffe Jensma door een universitair docent niet in strijd is met de afspraken tussen Rijk en universiteit over het bevorderen van het wetenschappelijk onderwijs van het Fries.

Bruins Slot onderstreepte dat Rijk en Provincie de universiteit beide 550.000 euro uittrekken voor het bevorderen van het Fries. Zij is daarom al in gesprek met de universiteit. De minister hoopt dat dit snel zal leiden tot het voortzetten van de opleiding Fries 'op hetzelfde niveau.'

De Rede fan Fryslân van Bruins Slot komt op een interessant moment, omdat Rijk en Provincie binnenkort met elkaar overleggen over een nieuw Bestuursakkoord voor de Friese Taal en Cultuur, die in 2024 moet ingaan.

Wat commissaris van de Koning Arno Brok betreft wordt dat nieuwe bestuursakkoord 'minder braaf' dan de oude. "Zoals de tekst in de Statenzaal zo mooi zegt, 'het is met zeggen niet te doen'", zei de commissaris tegen de minister en alle andere gasten in zijn welkomstwoord.

Brok zegt dat hij het niet nodig vindt dat mensen zo vaak tegen hem zeggen 'wat leuk dat je altijd Fries spreekt in het openbaar.'

"Daar is niets bijzonders aan", zegt Brok. "De commissaris spreekt als mens ook gewoon Fries, dat is even gewoon als onder de douche stappen en de container buiten zetten."

De belangstelling voor de Rede fan Fryslân door de minister was donderdag bijzonder groot. Met maar liefst 130 gasten was de Statenzaal stampvol.

Bruins Slot zei in haar toespraak dat zij de geluiden over onvrede als het om de plaats van het Fries gaat erg serieus neemt. Ze vindt het daarom een goede zaak dat de provincie een meldpunt taaldiscriminatie heeft opgericht.

"Het is goed dat Friezen scherp blijven op het gebruik van het Fries door instanties." De minister wil het komende jaar samen met minister Dennis Wiersma van Onderwijs met de provincie in gesprek over het onderwijs in het Fries. "Met een minister die Fries op de basisschool heeft gehad moet dat wel goed komen."

Dat de minister in actie komt voor het Fries op school komt ook door druk uit de Tweede Kamer. Bij de begrotingsbehandeling van het ministerie van onderwijs komt CDA-Kamerlid Harry van der Molen donderdag met een amandement om structureel 1,4 miljoen euro meer uit te trekken voor het onderwijs in het Fries.

"Gelukkig wordt er volop meegedacht over oplossingen en nieuwe ideeën om de positie van het Fries te verbeteren", zei de minister daarover. Commissaris Brok noemde het amendement van Van der Molen en ook de motie van Habtamu de Hoop (PvdA) voor een hoogleraar Fries in Groningen 'zeer waardevol.'

Brok wil meer Fries in het onderwijs. "70 drietalige scholen is mooi, maar niet genoeg." De commissaris vertrouwt er op dat Rijksuniversiteit Groningen op korte termijn met de provincie overlegt over de hoogleraar Fries. "De actuele discussie over het Fries beschadigt de RUG."

Minister Bruins Slot wil ook serieus nadenken over de voorstellen van hoogleraar bestuurskunde Heinrich Winter op het symposium van DINGtiid, de organisatie die gevraagd en ongevraagd advies geeft aan overheden over de Friese taal.

Het gaat dan om het instellen van het commissie Friese Taal in de Tweede Kamer. Die zou ieder jaar met Provinciale Staten en een aantal ministers moeten praten over de staat van het Fries.

Ook staat Bruins Slot open voor het idee om een keer met de gemeenschappelijke Eerste en Tweede Kamer buiten Den Haag een overleg te houden, om te beginnen in Fryslân.

In de Tweede Kamer was eerder kritiek op minister Bruins Slot, omdat zij er maar liefst vijf maanden over deed om een reeks Kamervragen over het lopende Bestuursakkoord Friese Taal en Cultuur te beantwoorden.

De Kamerleden Stieneke van der Graaf (CU) en Romke de Jong (D66) ergerden zich daar zoveel aan dat ze deze week een extra debat over het Fries aanvroegen en kregen.

Bruins Slot liet donderdag in Leeuwarden niet veel ruimte voor twijfel over haar motivatie. "Het bevorderen van de Friese taal en cultuur is niet alleen een verantwoordelijkheid van de provincie, maar ook van het Rijk."