Schilder en beeldhouwer Jentsje Popma op 100-jarige leeftijd overleden

Schilder en beeldhouwer Jentsje Popma is op 28 september in Leeuwarden overleden. Hij is 100 jaar geworden. Popma maakte standbeelden voor de openbare ruimte, maar legde zich later volledig toe op het schilderen van landschappen.
Jentsje Popma toen hij de Friese Anjer kreeg © Omrop Fryslân
Popma zou vrijdag 101 jaar oud zijn geworden, maar overleed net voor die tijd. Volgens de familie is Popma vredig overleden, op 'onverwacht hoge leeftijd.' De crematie zal in besloten kring plaatsvinden, op Popma's eigen verzoek.
Popma's werk wordt expressionistisch genoemd met een impressionistische sfeer. Hij noemde zichzelf een 'structurist.'
Jentsje Popma werd geboren in Zwolle op 30 september 1921. Hij studeerde aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Rotterdam en de Rijksuniversiteit van beeldende kunsten in Amsterdam en kreeg daarmee een klassieke opleiding.

Beeldende kunst

Na de oorlog kwam het modernisme op. Er was geen vraag naar zijn werk en Popma moest de kost verdienen. Hij maakte daarom in opdracht beeldende kunst voor gebouwen en in de openbare ruimte.
In de jaren zeventig gaf hij les in monumentale technieken als boetseren en schilderen aan de Academie Minerva in Groningen. Tot 1968 werkte hij als glasschilder, hij maakte onder andere glas-in-loodramen voor het gemeentehuis in Stiens.
Jentsje Popma op zijn honderdste verjaardag © Omrop Fryslân
Als beeldhouwer maakte hij diverse wandreliëfs en vrijstaand werk. De beelden van politicus Anne Vondeling (1981) en schrijver Piet Paaltjens (1986), die beide in Leeuwarden staan, zijn door hem gemaakt.

Landschappen

Eind jaren tachtig werd Popma meer actief dan schilder, voornamelijk van kleurige landschappen. Hij maakte ruim 200 schilderijen van de Friese natuur en dijken, omdat hij het Fryslân van zijn jeugd vast wilde leggen. Daar was door het moderne leven volgens hem bijna niets meer van over door klimaatinvloeden, menselijk ingrijpen en de mechanisatie van de landbouw.
In een documentaire uit 2016 zei hij daarover: "Ik ben altijd met toegepaste kunst bezig geweest. Maar met de berichten over de natuur die achteruit gaat, dacht ik, moet stoppen met die opdrachten en mij nu richten op het landschap, op de natuur."
Het werk 'Sgraffito' (1972) van Jentsje Popma in Joure © Omrop Fryslân, Sian Wierda
Hij hoopte met zijn werk de politiek te bereiken. Sinds 200 richtte hij zich op de wegen. De zeedijken noemde hij belangrijk, want de zeespiegel stijgt en het land zakt door gas- en zoutwinning. "We leven bij de gratie van de dijk."

'It ferdwinen'

Zijn laatste schilderij was 'It ferdwinen.' In het doek schilderde hij een opening in de wolken, waar mensen in verdwenen die zelfmoord hadden gepleegd. Hij kon niet meer schilderen en niet meer naar zijn atelier omdat hij zijn vrouw Jo wilde verzorgen. Na haar dood kwam hij niet meer aan schilderen toe.
Jentsje Popma en Jan Henk Hamoen van Nijkleaster © Omrop Fryslân, Jeroen Boersma
In 2015 schonk Jentsje Popma zijn atelier in Leeuwarden en alle schilderijen en kunstwerken aan Stichting Nijkleaster in Jorwert. Nijkleaster bedenkt Popma met eerbied en dankbaarheid, zo laat de stichting weten. Nijkleaster geeft aan Popma zijn missie onder de aandacht te houden.

Fries Museum

In 2016 was er een actie om een overzichtstentoonstelling van het werk van Popma in het Fries Museum te krijgen. Volgens het museum voldeed zijn werk niet aan de gestelde criteria: erkenning in het buitenland of het winnen van de Gerrit Bennerprijs.
Voor de honderdste verjaardag van Popma presenteerde het Fries Museum vorig jaar een presentatie van zijn werk in 'Jentsjes lânskip.' Deze tentoonstelling loopt tot zondag.
Eind vorig jaar kreeg Popma nog de Friese Anjer van het Prins Bernhard Cultuurfonds voor zijn veelzijdigheid als beeldhouwer, glasartiest en schilder en voor zijn inzet voor de nieuwe generatie. Hij werd honderd jaar en speciaal daarvoor werd in Leeuwarden en Oranjewoud werk van hem tentoongesteld.
In 2016 maakte Omrop Fryslân de documentaire 'De flecht nei it ljocht' over Jentsje Popma.