Het zwaard van Grutte Pier was voor het eerst buiten Fryslân voor onderzoek

© Historisch bewijs
Het vermeende zwaard van Grutte Pier is voor het eerst in de geschiedenis de grens overgegaan voor onderzoek. Het is naar het Engelse Oxford geweest voor zogeheten neutronenonderzoek. In het tv-programma 'Historisch Bewijs' wordt vrijdag bekend of het zwaard ooit écht is gebruikt.
Het Fries Museum heeft het zwaard al meer dan honderd jaar in bruikleen van de gemeente Leeuwarden. Deskundigen van Historisch Bewijs onderzoeken of het zwaard écht komt uit de tijd dat Grote Pier leefde (dat was ongeveer tussen 1480 en 1520).

Echt of niet?

Ook willen ze weten of het zwaard van 2.13 meter lang en 6,6 kilo zwaar écht is gebruikt of dat is een ceremonieel stuk was. Robert van Langh, Martine Gosselink en Stephanie Archangel zoeken dat uit met conservator Diana Spiekhout.
Het zwaard van Grutte Pier © Fries Museum
Het zwaard geldt als een van de topstukken van het Fries Museum, toegeschreven aan de bekende Friese vrijheidsstrijder. Volgens de legendes zou hij met het zwaard de hoofden van meerdere vijanden in één klap kunnen afhakken.
Pier Gerlofs Donia (ca. 1480-1520) uit Kimswerd was boer, maar werd vooral bekend als 'Grutte Pier.' Bij een plundertocht van Saksische huurlingen en Franekers brandde zijn boerderij af. Met andere lotgenoten besloot Pier te strijden tegen de Saksische overheersing en later de Habsburgers.
Met zijn grote gestalte werd Pier aanvoerder van de 'seinschipsluyden'. In Fryslân werd hij bekend als een legendarische volksheld, voor de Hollanders was hij een piraat.
Grutte Pier was aanvoerder van de bende 'Arumer Zwarte Hoop.' Het verhaal gaat dat Grutte Pier in deze strijd het grote zwaard van meer dan twee meter lang gebruikte.
Een bekende ets van Grutte Pier uit 1622 © Simon Frisius (Collectie Rijksmuseum)
In het ISIS Neutron and Muon laboratory van het Rutherford Appleton Laboratory is een analyse van het zwaard geweest. Dat is gedaan met een IMAT imaging-instrument: die stuurde stralen van koude neutronen door het zwaard. Dat is vergelijkbaar met een soort röntgentechniek.
Historisch Bewijs is vrijdag om 22.15 uur te zien op NPO 2.