Recensie openluchtspel Hid Hero: "Het publiek krijgt veel voor de kiezen"

De titel van de voorstelling zegt het al: 'Hid Hero en het referendum'. Het verhaal bestaat enerzijds uit een stukje geschiedenis uit 1553, toen dochter Hid van schepen Hero Jalbeths in Bolsward het eerste weeshuis voor kinderen oprichtte. Aan de andere kant staat het jaartal 1952 centraal, toen Bolsward en Delft door de regering werden aangewezen voor een referendum over de vraag of ons land zich moest aansluiten bij een verenigd Europa.

Scenarioschrijver Bouke Oldehof past alle kunstgrepen toe om die historische feiten samen te brengen. Het publiek krijgt hierdoor wel veel verschillende verhaallijnen voor de kiezen en het krijgt daardoor bijna geen kans om zich te verdiepen in de personages zelf. Dat is jammer.

Het toneelbeeld is echter prachtig en de opening sterk. Rik Witteveen weet als burgemeester Bruinsma de toeschouwer meteen het verhaal in te trekken. Prachtig hoe hij daarbij assistentie krijgt van zijn secretaresse, heerlijk gespeeld door Froukje Bosma.

Regisseur Bruun Kuijt trekt alle registers open en trakteert het publiek op een boeiend schouwspel, dat geen moment verveelt. Op iedere plek speelt zich telkens wel iets af. De spelers - soms staan er meer dan vijftig mensen op het toneel - komen van links en rechts en zelfs van achter de tribunes tevoorschijn.

Hoe functioneel wordt daarbij ook het weeshuis zelf als decor gebruikt. De kinderen komen even soepel op als dat ze ook weer in het gebouw verdwijnen. En de scènes op het bordes van het gemeentehuis geven de toeschouwer meteen een compleet beeld van een hele stad.

En dan de muziek. Live gespeeld door het Broken Brass Ensemble: mooi man! De koperklanken geven de verschillende scènes precies dat beetje extra kleur. Soms houden de muzikanten in hun enthousiasme wel iets te weinig rekening met het volume, waardoor de zang van het koor, dat anders zo prima klinkt, niet meer verstaanbaar is.

Regisseur Kuijt zat bij ons op de tribune en genoot zelf ook zichtbaar van wat zich voor zijn ogen afspeelde. En dat is veel. We zien een burgemeester die er alles aan doet om zijn stad welvaart en aanzien te geven. Als Bolsward wordt aangewezen voor het proefreferendum over een mogelijke Europese samenwerking, ziet hij kans om de stad hiermee landelijk op de kaart te zetten.

Een mooie impuls voor het lokale bedrijfsleven. De aanwezigheid van een weeshuis lijkt daarbij echter een barrière. De kinderen die slecht behandeld worden, komen vaak tot brutale streken en diefstal. Een schandeplek voor het imago van de stad.

En dan komt Hid Hero, 400 jaar geleden de oprichtster van het weeshuis, uit haar graf. Het lot van de kinderen gaat haar aan het hart. En als geest tussen de levende mensen, wil ze één en ander rechtzetten. Met succes.

Maar daarbij gaat het volgens mij mis. Te veel verschillende verhaallijnen komen dan bij elkaar, lopen door elkaar. Het graf van Hid Hero lijkt wel een soort van Magic Box. De vrouwelijke hoofdpersoon weet de weesmoeder van het tehuis in het graf te krijgen en daarna neemt ze haar persoon letterlijk over. Tita Tovenaar in optima forma. En dat gaat maar door.

Bijvoorbeeld als politica Marga Klompé een bezoek aan de stad brengt, maar eigenlijk niets voor het weeshuis en de kinderen kan betekenen. En ja hoor, ook deze bewindsvrouw wordt dan naar het graf van Hid gebracht. En huup huup, barbatruc, Hid presenteert dan in de gestalte van Klompé zomaar 'de Algemene Weduwe en Wezenwet'.

En door deze landelijke regeling komt er ook een oplossing voor de Bolswarder weeskinderen. Het weeshuis kan met goed fatsoen gesloten worden. Klaar. Maar wie was Hid Hero Jelbeths nu eigenlijk, als mens? Wat was haar drijfveer, wat waren haar diepere gedachten? We komen het niet te weten.

Ondanks dat blijft de voorstelling een kleurrijk schouwspel. Het is een feestje om te zien met hoeveel passie Rik Witteveen en Michelle van de Ven de hoofdrollen voor rekening nemen.

Zoals die laatste bijvoorbeeld het volk oproept tot solidariteit en empathie voor de zwakkere medemens, is prachtig om te zien. Mooi ook hoe enthousiast de leerlingen van de musicalopleiding MUZT uit Sneek de weeskinderen spelen. En natuurlijk een compliment voor Folkert Sijbrandij, die de voddenkoopman Eusie speelt. Alleen lichamelijk al een krachttoer.

Mede door alweer een sfeervolle belichting van Patrick Kramer, de geur van gebrande koffiebonen om je heen en het slaan van de kerkklok richtinng het einde, krijgt het publiek een prachtig beeld van hoe belangrijk een gebeurtenis van zeventig jaar geleden is geweest voor het economisch en sociaal welzijn van Bolsward.