Vissersverhalen als inspiratie voor muziektheaterstuk 'Het verdriet van de Zuiderzee'

Jan de Vries vist nog vanuit Laaxum © Omrop Fryslân, Ronnie Porte
De première van de voorstelling 'Het verdriet van de Zuiderzee' van Orkater is morgen aan de Oudemirdumerklif. Muziektheater over de gevolgen van de Afsluitdijk voor natuur en cultuur. Zo betekende de afsluiting het einde voor de meeste vissers in de Zuiderzee.
Sommige vissers werden boer op het nieuwe land, anderen gingen bijna tegen beter weten in door. Doede Mulder uit Hindeloopen, schipper op de HI42, zag er geen heil meer in. In 1933 pleegde hij zelfmoord, weet zijn nichtje Tine Nieuwland.
"Het zoute water verdween met de haring en de ansjovis. Hij zei: ze maken stratenmakers van ons. Hij ging hier naar de hoek achter het peilschaalgebouwtje, hij deed een streng lood om zijn taille. Hij legde zijn pet op de glooiing en hij is het water in gelopen. Het water dat hem altijd brood heeft gegeven, nam zijn leven."
Tine Nieuwland op de plek waar haar oom in 1933 de zee in liep om niet meer levend terug te komen. © Omrop Fryslân, Ronnie Porte
Jan de Vries is de laatste uit een geslacht van vissers in Laaxum. Zijn opa en vader zagen hoe het zoute water verdween samen met de zoutwatervissers. "Toen werd het water steeds zoeter. Uiteindelijk kwam de snoekbaars en de baars. Dat breidde meer en meer uit naar 1932. Toen werd die visserij weer steeds beter."

'Bijna geen bestaansrecht meer'

De Vries vist zelf sinds 1976 en heeft er goed van kunnen leven. Totdat er beperkingen kwamen. "We mogen nu nog maar met acht netten vissen. Dus bestaansrecht heeft het bijna niet meer voor ons. Hier zijn bijna geen IJsselmeervissers meer en er is ook geen visafslag meer."
Vissersverhalen als inspiratie voor muziektheaterstuk 'Het verdriet van de Zuiderzee'
Hij laat zich echter niet kisten en vist samen met zijn broer door. Nageslacht hebben ze niet. "Ik weet niet hoe lang ik het nog doe. Zolang ik nog gezond en fit ben, vis ik door. Het is wel moeilijk, maar ik heb AOW, dus ik ben niet afhankelijk van de visserij. Ik zet wel door, want het is zulk mooi werk. Je zit altijd weer in spanning, je bent mooi het water op in de vrije natuur en eigen baas."
Hij vindt het jammer dat daar een eind aan moet komen. "Dat komt door al die maatregelen. Je moet het nu grootschalig doen, anders kan het niet meer."
Dit soort vissersverhalen zijn de inspiratie voor het muziektheaterstuk. En in het kader van de voorstelling is in museum Mar en Klif in Oudemirdum een expositie te zien over de geschiedenis en toekomst van deze streek.