Skûtsjesilen los met nieuwe formule: "Maar de bemanning moet het doen"

Eelke Dijkstra © ANP/Eelke Dijkstra, montaazje: Omrop Fryslân
Met een nieuwe zeilformule - de Formule 2020 - strijden de skûtsjes van de SKS de komende twee weken om het kampioenschap. Analist Eelke Dijkstra is er niet heel enthousiast over.
"Het is nu de derde keer dat er een nieuwe formule is gekomen. Daar moet het nu wel klaar mee zijn", zegt Dijkstra.
De nieuwe formule is twee jaar geleden geïntroduceerd, maar kan nu pas in praktijk gebracht worden. De afgelopen jaren is er niet gezeild vanwege de coronacrisis.
Met de nieuwe formule behoort de competitie spannender te worden, en eerlijker.

Waarom is zo'n formule nodig?

In tegenstelling tot bijvoorbeeld de Olympische Spelen of de Sneekweek, waar deelnemers allemaal in gelijke boten varen, is er bij het skûtsjesilen geen enkele boot gelijk.
Dat komt omdat ze niet zijn gebouwd als wedstrijdschepen, maar voor de vrachtvaart. Ze zijn meer dan 100 jaar oud. Dat er met zulke oude schepen zeilwedstrijden worden gehouden, is heel uitzonderlijk.
Strijd op het skûtsje van Akkrum © Omrop Fryslân, Jitze de Vries
Met een formule wordt bepaald hoeveel vierkante meter zeil de schepen mogen zetten. Met meer zeil kunnen de langzame skûtsjes sneller varen. Zo moeten alle schippers een eerlijke kans krijgen om te winnen.

Waarom moest er een nieuwe formule komen?

Er was kritiek op de vorige formule. Onder andere Langweer was het er niet eens. Dat skûtsje moest zoveel zeil inleveren, dat de schipper niet meer verder wilde.
In de oude formule werd geen rekening gehouden met de rompvorm van de skûtsjes. Die is wel belangrijk voor de snelheid. Hoe ronder een schip is, hoe makkelijker deze het water uit kan komen. Dat zorgt voor minder weerstand, en meer snelheid.
Als een schip uit het water komt, dan is de rompvorm goed te zien © Omrop Fryslân, Jitze de Vries
Nu zijn de skûtsjes tot in de kleinste details in kaart gebracht, met driedimensionale scans. Nog nooit zijn skûtsjes zo grondig onderzocht.

Wordt dit dan het meest spannende kampioenschap ooit?

Analist Eelke Dijkstra - die zelf meerdere keren kampioen werd in de IFKS - denkt niet dat de nieuwe formule veel invloed zal hebben op de uitslag.
"Ze mogen geen fouten maken. Eén verkeerd rondje of één verkeerd besluit kost veel meer dan dat kleine beetje snelheid dat je wint met deze nieuwe formule."
© Omrop Fryslân, Jitze de Vries
Als je de schippers vraagt wie dit jaar de grootste kanshebbers zijn, komen er steeds vijf namen naar boven. Grou, Heerenveen, Earnewâld, Lemmer en Langweer.
Dijkstra is het daarmee eens. Ervaring is belangrijk, zegt hij. "Daar gaat het om. De mannen die aan dek staan. Die moeten het doen."

Waarom vinden schippers die formule dan zo belangrijk?

Schippers doen er alles aan om het maximale uit het schip te halen, zegt Dijkstra. "Ze willen winnen, en daar hebben ze heel wat voor over."
"Sommigen hebben het halve schip uit elkaar gesloopt. Dan moet hij weer wat langer of er komt een nieuw dek in."

Mag dat zomaar?

Het is van belang dat de uitstraling van de skûtsjes niet verloren gaat. Er is een speciale commissie die dat in de gaten houdt. Maar binnen de regels mag er heel veel.
Dijkstra maakt zich er zorgen over. "Het moet nu wel klaar zijn", zegt hij. "Zulke grote aanpassingen moet je niet te vaak willen doen. Het dreigt onbetaalbaar te worden."
Het is onzin om zoveel geld erin te verkwisten.
Eelke Dijkstra
Dijkstra vindt dat de strijd op het water uitgevochten moet worden, en niet met de rekenmachine.
"Het is een eeuwige discussie, en dat kan de sport ook kapot maken. Eigenlijk is het onzin, om zoveel geld erin te verkwisten."
De wedstrijden van de SKS zijn de komende twee weken rechtstreeks te volgen bij Omrop Fryslân op televisie, en online via deze link.
De uitzending begint alle dagen om 13:45 uur met een voorbeschouwing. Om 14:10 uur wordt het startschot gelost.
Meer informatie over het skûtsjesilen is te vinden op onze dossierpagina