Mysterie voor vogelonderzoekers: kieviten vliegen naar Rusland en Oekraïne
Vogelonderzoekers staan voor een raadsel: twee kieviten met zendertjes zijn, nadat hun eerste broedsel mislukte, naar Oost-Europa gevlogen. Rusland en Oekraïne om precies te zijn.
De onderzoekers van Sovon, de Wageningen Universiteit en ecologisch onderzoeksbureau Altenburg & Wymenga hebben vorig jaar 36 kieviten van een gps-zendertje voorzien. Nog nooit eerder was waargenomen dat de vogels midden in het broedseizoen zo'n verre reis maakten.
Er is wel een vermoeden waardoor het komt: het broedseizoen van de weidevogels verloopt namelijk moeilijk. Mogelijke oorzaken zijn de droogte, landbouwwerkzaamheden en predatie.
Veel kieviten zijn dit voorjaar al snel hun eieren of kuikentjes kwijtgeraakt, meldt Sovon. Meestal beginnen de vogels dan een tweede legsel: of op dezelfde plek, of op een perceel ernaast.
Dit hebben we nog nooit gezien.
Sommige kuikentjes maakten inderdaad een uitstapje, maar kwamen later terug. Twee begonnen echter een heel ander avontuur, 1.500 kilometer oostelijker.
Jelle Loonstra van Altenburg & Wymenga was heel verbaasd toen hij het zag op de kaart: "Dit hebben we nog nooit gezien: zulke grote afstanden in het broedseizoen."
Het onderzoek met de zendertjes is opgezet om uit te zoeken welk land kuikens het beste kunnen gebruiken en of zogenoemde 'braakstroken' (kaal gemaakt land, ruige grond) op grasland ook resultaat oplevert. Dat laatste op verzoek van Noardlike Fryske Wâlden.
"Wat we weleens zien, is dat ze van de ene kant van de provincie naar de andere gaan, maar zo'n grote afstand? Dat is wel heel apart."
De eerste vogel die de oostelijke reis maakte, ging van Zuid-Holland naar Sint-Petersburg. "Toen dachten we nog: mwah, misschien was daar iets mee. Maar daarna ging er nog een. Dan denk je: wat is hier aan de hand? Het is een raadsel."
Die tweede kievit ging van Kollum naar Oekraïne. "Die is daar met een nieuw legsel begonnen. Ze gaan dus naar een andere plek om daar opnieuw te beginnen. Dan zal het hier niet goed genoeg zijn. Maar waarom precies? Dat weten we nog niet. Er is zoveel aan de hand, het kan van alles zijn."
De vogels vlogen beide in een bijna rechte lijn naar hun nieuwe bestemming. "Dan krijg je bijna het idee dat ze al weten waar ze heen gaan", zegt Loonstra. "Misschien hebben ze daar al historie liggen. We weten niet wat deze vogels allemaal al hebben meegemaakt in hun leven."
Kijken of ze het vaker doen
Het is dus nog een raadsel, maar Loonstra hoopt de oplossing nog wel te vinden. "Het is voor het eerst dat we kieviten uitrusten met een zendertje. En die zenders gaan langer mee, dus de eerste stap is nu om te zien of ze dit vaker doen. En als dat zo is, dan moeten we zien waar dat gedrag vandaan komt."
Een conclusie laat dus nog op zich wachten, dat kan nog jaren duren.
Dat de twee vogels nu net naar Rusland en Oekraïne zijn gevlogen, maakt het verhaal helemaal bijzonder. "Iemand in Oekraïne zei al tegen mij: ze zijn tussen de granaten en de raketten door gevlogen."
