De natuur doet het werk bij 'regeneratieve landbouw'

Niet gangbaar boeren, ook niet biologisch of natuurinclusief, maar regeneratief. Dat is wat een groep adviseurs, waaronder enkelen uit Fryslân, uitdraagt. Bij deze vorm van landbouw doet de natuur het werk.
Regeneratieve landbouw heeft de toekomst, zegt een groep adviseurs:
Dat betekent onder andere: geen kunstmest en pesticiden meer, maar alles met en voor de natuur en een gezonde bodem. De groep die voor de nieuwe manier van boeren staat, heeft zichzelf verenigd in CO2L Farming.
John Huiberts, een bollenkweker uit Sint Maartensvlotbrug (Noord-Holland), is een van de weinige boeren in Nederland die volledig op deze manier werkt. Hij schakelde acht jaar geleden over naar een regeneratieve vorm van kweken omdat het spoor van de traditionele tulpenteelt doodliep.
Adviseur Johannes Bakker van CO2L Farming © Omrop Fryslân, Gerrit de Boer
Hij had te veel bestrijdingsmiddelen nodig en zijn grond was zo goed als dood. Door een grondcursus raakt hij op het spoor van de regeneratieve landbouw.
Als het zo doorgaat, kunnen we de vraag binnenkort niet meer aan.
John Huiberts, regeneratief boer
Maar dat ging niet eenvoudig. "Ik ben hier acht jaar geleden mee begonnen. En de eerste jaren waren best moeilijk", vertelt Huiberts. "We hadden te weinig opbrengst en gebruikten ook de verkeerde soorten."
Nu gaat het goed. "We hebben heel veel soorten waar insecten op vliegen en de afzetmarkt groeit heel snel omdat steeds meer gemeentes biologische bollen willen hebben. Als het zo doorgaat, kunnen we de vraag binnenkort niet meer aan."
Bollenkweker John Huiberts © Omrop Fryslân, Gerrit de Boer
Na een financieel moeilijke aanloop, waarbij hij bij de omschakeling geen medewerking kreeg van de banken, gaat het nu goed en haalt hij een goed inkomen uit zijn bedrijf.

Geen bladluis

Huiberts gebruikt helemaal geen pesticiden of kunstmest meer. Compost en andere 'bemesters' maakt hij zelf uit biologisch afval en ook uit bijvoorbeeld brandnetels en bonen.
Ploegen doet hij niet meer. Hij heeft zelfs een machine ontdekt die vlak onder het oppervlak het eventuele onkruid afsnijdt, maar niet de grond omgraaft. Daarmee spaart hij het bodemleven dat essentieel is voor het succes van zijn aanpak.
De bodem heeft nu een veel hoger gehalte aan organische stof en dat betekent dat de grond veel meer water kan opnemen en vasthoudt. Dat heeft voordelen in droge en in natte tijden.
Een voorbeeld van regeneratieve landbouw © Omrop Fryslân
Verder is het bodemleven sterk verbeterd met gezonde schimmels en bacteriën en planten die veel beter wortelen.
De bestrijding van ziekten en onkruid vindt plaats door het door elkaar planten van allerlei gewassen die elkaar versterken - Huiberts kweekt maar liefst 160 soorten op zijn bedrijf - en door insecten die massaal op zijn bedrijf aanwezig zijn. Huiberts heeft bijvoorbeeld geen last van bladluis, daar zorgen de lieveheersbeestjes wel voor.

"Te moeilijk"

Ondanks zijn succes begrijpt Huiberts wel waarom veel boeren de overstap naar deze vorm van landbouw niet durven te maken. "Het is te moeilijk voor de meeste boeren. Als je gangbaar bent, komt de chemieverkoper langs en de kunstmestverkoper en die geven je adviezen. Als je dat niet meer gebruikt, ben je niet interessant en moet je alles zelf doen. Dus ook alles wat fout gaat is je eigen schuld. Dat is lastig en veel boeren vinden dat te onzeker."

Elk bedrijf zijn eigen aanpak

De Friese adviseur van CO2L Farming, Johannes Bakker, denkt dat regeneratieve landbouw een goede toekomst heeft. Helemaal nu de sector zo onder een vergrootglas ligt van de politiek vanwege een te hoge stikstof- en CO2-uitstoot en andere problemen, zoals een teruglopende biodiversiteit in de bodem.
Grootste struikelblok is volgens hem dat elk bedrijf zijn eigen aanpak nodig heeft. En dat is lastig. "Daar proberen wij advies bij te geven en dan is het uiteindelijk niet zo moeilijk", zegt hij.
Bakker denkt dat deze manier van boeren in alle sectoren van de landbouw mogelijk is. "Als het in de bollenkwekerij kan, de meest giftige sector van allemaal, dan kan het overal."
Een uitgebreide reportage over regeneratieve landbouw is te beluisteren op 29 mei in het radioprogramma Buro de Vries.