Schrieversronte bestaat 50 jaar: "D'r is toekomst veur et Stellingwarfs"

De Stellingwarver Schrieversronte bestaat 50 jaar. De stichting is er maar wat trots op om het 'ooldste streektealinstituut' van Nederland te zijn en organiseert allerlei festiviteiten.
De Stellingwarver Schrieversronte houdt ook het Groot Stellingwarfs Diktee (archieffoto) © Stellingwarver Schrieversronte
De stichting is op 29 april 1972 (toen nog als vereniging) opgericht in Wolvega. Vanwege het jubileum heeft de Schrieversronte het jaar uitgeroepen tot 'Et joar van et Stellingwarfs.'
Op 25 juni moet de grootste jubileumactiviteit volgen: een sepciale feestdag met culturele activiteiten in openluchttheater De Koele in Appelscha.

Nog steeds levend

Waar ik het meest trots op ben is dat we er nog altijd zijn", zegt directeur Abel Darwinkel.
"Dat is hartstikke mooi. Bij andere streektaalinstituten in de Nedersaksische provincies zie je dat het een komen en gaan was allerlei stichtingen, die weer fuseerden of defuseerden. Wij bestaan vijftig jaar en daar zijn we hartstikke trots op."
Directeur Abel Darwinkel © Abel Darwinkel
Toen de Schrieversronte het licht zag, waren mensen als Henk Bloemhoff en Johan Veenstra bekende namen binnen de club. Het is niet alleen de stichting die 50 jaar geleden werd opgericht, maar ook hun tijdschrift: De Ovend. Het decembernummer wordt daarom een speciale editie.

Jubileumfestiviteiten

Daar blijft het niet bij, vertelt Darwinkel. "Er komt een mooi jubileumboek en er wordt een mooi jubileumfeest georganiseerd. Er komt een jubileumtentoonstelling. En er komen weer vier mooie boeken aan deze zomer."
Voor het speciale jubileumboek is een redactiecommissie opgezet, onder leiding van Sietske Bloemhoff.
Boeken in de kruiwagen (archieffoto) © Stellingwarver Schrieversronte
Darwinkel weet bijna niet te benoemen waar hij het meest trots op is. "We hebben hartstikke veel gedaan. Heel veel mooie activiteiten in de streektaal, we hebben ervoor gezorgd dat er wordt lesgegeven in en over het Stellingwerfs, we hebben veel boeken uitgegeven in het Stellingwerfs, veel schrijvers gaven lezingen, het is eigenlijk te veel om op te noemen."

Streektaal, historie, cultuur

De Schrieversronte is er voor de Stellingwerfse streektaal, geschiedenis en cultuur. Het is het belangrijkste instituut als het om de regio gaat, waar vanouds Stellingwerfs wordt gesproken. Dat is een vorm van het Nedersaksisch.
Het Nedersaksisch is in 2018 in nationaal verband erkend als volwaardige, zelfstandige taal. Twintig jaar daarvoor werd het al als regionale taal erkend in Europa.
De mensen achter de Schrieversronte zijn niet enkel bezig met literatuur, woordenboeken, publicaties over geschiedenis, veldnamen en cultuur, maar zijn ook actief voor het onderwijs. Er zijn digitale lessen heemkunde opgezet en er zijn talloze projecten, zoals het 'Tomke-veurleesprejekt.'
Kinderen lezen een boek in het Stellingwerfs (archieffoto) © Stellingwarver Schrieversronte
Er worden lezingen en cursussen gehouden en de leden doen onderzoek naar taal en geschiedenis.
In de loop der jaren kwam er meer waardering voor het Stellingwerfs, denkt Darwinkel. Al ziet hij ook dat de tijd z'n werk doet. "Zoals voor elke taal geldt: het verandert."

Taal in beweging

Dat ziet Darwinkel zelfs in zijn eigen gezin. "Als ik mijn kinderen hoor praten, dan zitten daar veel Engelse woorden tussen. Wat je wel ziet, ook bij het Fries denk ik, is dat de taal minder wordt doorgegeven dan eerder. Op straat leren ze het ook niet meer. De kinderen hebben allemaal een telefoontje waar ze ook Engelse filmpjes kijken. Daar kan een streektaalinstituut niet veel aan doen."
D'r is toekomst veur et Stellingwarfs. Wi'j gaon mooi mit de Schrieversronte de volgende vuuftig jaor in.
Directeur Abel Darwinkel
Maar je moet ook niet overdrijven, vindt Darwinkel. "Ik hoor de taal nog elke dag om mij heen. Er is toekomst voor het Stellingwerfs. Wij gaan mooi met de Schrieversronte de volgende vijftig jaar in."