liveblog
|
16 maart 2022
OVERZICHT: Dit was de derde verkiezingsdag in Fryslân
In dit liveblog meldden we het laatste nieuws over de gemeenteraadsverkiezingen.
- Volg hier ons nieuwe liveblog met alle uitslagen;
- Kijk tot 1.00 uur vannacht naar Fryslân Kiest, onze speciale uitzending over de verkiezingen;
- Zo'n 525.000 Friezen mogen stemmen, landelijk zo'n 13.6 miljoen in 334 gemeenten;
- Vind al ons nieuws over de verkiezingen op onze dossierpagina.
Dit liveblog is ek yn it Frysk te folgjen.
Laatst bijgewerkt: 16 maart 2022, 20:33
uur
woensdag 16 maart 2022
20:32
Tot zover dit liveblog
Een halfuur voor de stembussen sluiten we dit liveblog. Al het verkiezingsnieuws, en alle uitslagen, zijn te volgen in een nieuw liveblog. Dat is hier te vinden.
Bedankt voor het volgen.
20:15
Burgemeester De Fryske Marren: opkomst is 'laagste ooit'
Burgemeester Fred Veenstra van De Fryske Marren maakt zich zorgen over de opkomstcijfers. Rond 19:00 uur had minder dan de helft van de inwoners van zijn gemeente gestemd. Dat waren er tot nu toe altijd meer, zegt hij.
Burgemeester Fred Veenstra (De Fryske Marren) over de opkomst:
20:11
Race om eerste uitslag kan bijna beginnen
Met nog een uur te gaan voordat de stembureaus sluiten, maken medewerkers van stemlokalen zich klaar om de stemmen te tellen. Om 21:00 uur strijden meerdere gemeenten om de eerste uitslagen te melden.
Meestal gaat die strijd tussen Schiermonnikoog, Vlieland en het Gelderse Rozendaal. Die laatste gemeente heeft door de komst van een nieuwe woonwijk nu meer bewoners, en denkt nu al 'kansloos' te zijn in de 'strijd', zegt een woordvoerder.
Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen, in 2018, meldde Schiermonnikoog de eerste uitslag van Nederland, om 21:13 uur. De opkomst was toen 83 procent. Vlieland was tweede, en meldde de uitslag tien minuten later.
19:15
De opkomstcijfers op een rijtje
Wat is het opkomstpercentage in mijn gemeente?
| Gemeente | % | TIJD |
| Achtkarspelen | 44 | 19.00 |
| Ameland | 59,1 | 18.00 |
| Dantumadiel | 51,4 | 19.30 |
| De Fryske Marren | 47 | 19.00 |
| Ooststellingwerf | 41,2 | 19.00 |
| Vlieland | 39 | 11.00 |
| Harlingen | 44,3 | 19:00 |
| Heerenveen | 45,5 | 19.00 |
| Leeuwarden | 27,9 | 16.00 |
| Noardeast-Fryslân | 47,8 | 19.30 |
| Opsterland | 45,5 | 19.00 |
| Schiermonnikoog | 64 | 16.00 |
| Terschelling | 42 | 15.30 |
| Smallingerland | 43,3 | 19.00 |
| Súdwest-Fryslân | 43,6 | 18.30 |
| Tytsjerksteradiel | 49,4 | 19.00 |
| Waadhoeke | 40 | 18.45 |
| Weststellingwerf | 19 | 13.00 |
19:44
Onno Falkena praat met het 16-jarige kandidaat-raadslid Ruben Boonstra
Hij wil in de raad voor Smallingerlands Belang:
19:43
Henk van der Veer over de politieke situatie in Súdwest-Fryslân
Henk van der Veer:
19:21
In Leeuwarden loopt de spanning op
Verslaggever Lennart Geerts in gesprek met de voorzitter van een stembureau:
19:00
Volg de verkiezingsavond live bij Omrop Fryslân
18:19
"Opkomst zou mooi kunnen worden"
Nog een paar uren en dan sluiten de stembussen:
18:10
Straks om 19:00 uur Fryslân Kiest, onder meer vanuit Smallingerland
18:08
Nieuwe telmethode in Opsterland
17:58
De sfeer zit er goed in bij stembureau Sumar
17:54
Jack de Vries over het geheim van een goeie campagne
Oud-campagneleider van het CDA Jack de Vries vindt dat de partijen door de oorlog in Oekraïne met de handrem erop campagne hebben gevoerd voor de gemeenteraadsverkiezingen. "Normaal wil je wat creatiefs of ludieks doen, maar dat kan nu niet. er is ook niet veel aandacht voor de gemeenteraadsverkiezingen."
Volgens De Vries zijn posters nog steeds belangrijk. "Veel mensen weten niet eens dat er verkiezingen zijn. Door de posters worden ze daar nu wel op gewezen." Als partijen jongeren willen bereiken, dan moeten ze niet inzetten op posters: "Dan moet je echt op social media zijn."
Jack de Vries
16:31
Ureterp houdt het stemmen precies bij
16:14
Gedeputeerde Sietske Poepjes in Makkum: 'Het mooiste stembureau'
15:48
Er nog niet uit? Voor deze Friese gemeenten zijn stemwijzers:
15:25
Ooststellingwerf staat op 28 procent
15:07
Hoe werkt het opslaan en tellen? Wieke de Boer uit Achtkarspelen legt het uit:
15:03
In Morra hebben ze wel een gebakje verdiend
14:50
In Heerenveen zet Jordi zich in als gastheer binnen de Prokkel-actie
14:36
Nieuwe telmethode Opsterland werkt goed
14:17
In Hoorn op Terschelling is het een gezellige boel op het stembureau
14:15
De stemtruck staat intussen in Surhuisterveen
14:08
Stemtellocaties bereiden zich voor
Als de stembussen vanavond sluiten, moet er nog wel worden geteld. Daarvoor hebben de gemeenten diverse locaties ingericht, zoals de Evenementenhal in Joure en het Posthuis Theater in Heerenveen.
14:04
Rijpstra laat zich omringen door de vrouwen van Houtigehage
14:02
BF'ers doen ook hun burgerplicht: zangeres Iris Kroes was al bij de stembus
13:54
Burgemeester Opsterland stemde in het Lycklamahûs
Burgemeester Ellen van Selm van Opsterland bracht haar stem uit in het Lycklamahûs in Beetstersweach. "Alle stembureaus zijn bezet ondanks nogal wat corona-afzeggingen", vertelde ze op sociale media.
12:59
Stemhulp Dantumadiel intussen al 4.400 keer gebruikt
12:55
Ook in Heerenveen is een stemtent bij het gemeentehuis geplaatst
12:50
Opkomst Waadhoeke: 13,4 procent
Rond het middaguur heeft ook Waadhoeke de balans opgemaakt: in die gemeente heeft tot nu toe zo'n 13,4 procent van de kiesgerechtigde inwoners gestemd.
12:46
Prokkelduo's
Diverse Friese gemeenten doen mee om inclusieve stembureaus te realiseren. Stichting Prokkel ziet het liefst in alle gemeenten minstens één stembureau waar een duo zit dat uit één persoon met en één persoon zonder een (licht) verstandelijke beperking zit. Mensen met een beperking zijn méér dan hun beperking, zo is het idee. Zij willen ook van betekenis zijn voor de samenleving.
Op het gemeentehuis van De Fryske Marren zit daarom Abe de Vries, bekend in Joure, om te helpen met de verkiezingen.
12:34
De Harmonie in Leeuwarden geschikt gemaakt voor mensen met een visuele beperking
In de Leeuwarder De Harmonie is een stembureau speciaal ingericht voor mensen met een beperking. In het bijzonder nog eens mensen met een visuele beperking. Er is een stemmal gemaakt met Braille en gaatjes, waar alle fracties en kandidaten op te vinden zijn.
Rond het gebouw zijn ook maatregelen getroffen: er zijn geen drempels, het stemmen is ruim opgezet en er zijn extra invalideplekken. Het stembureau is ingericht in samenwerking met de Werkgroep Toegankelijkheid.
Verslaggever Willem Vermeltfoort in De Harmonie
12:27
Opkomst Dantumadiel: 21,7 procent
Gemeente Dantumadiel heeft de tussentijdse opkomst van 11.30 uur bekend gemaakt: die lag op 21,7 procent van de kiesgerechtigde inwoners.
12:24
Opkomst De Fryske Marren: 15 procent
De Fryske Marren heeft als een van de grootste gemeenten ook een tussentijdse opkomst: die ligt op 15 procent.
12:19
Raad van Europa in Franeker
Op het stembureau in de Franeker Martinikerk waren woensdagochtend leden van het Congres van Lokale en Regionale overheden van de Raad van Europa. Burgemeester Marga Waanders en commissaris van de Koning Arno Brok waren daar om hen op te vangen.
12:15
Minister Wiersma bij de stembus
Minister Dennis Wiersma voor Primair en Voortgezet Onderwijs, geboren in Franeker, heeft intussen ook zijn stem uitgebracht.
12:13
Van der Zwan op de fiets
Burgemeester Tjeerd van der Zwan van Heerenveen pakt het sportief aan: hij gaat voor een deel op de fiets langs de stembureaus.
12:11
Opkomst Smallingerland: 17 procent
Gemeente Smallingerland heeft de tussentijdse opkomst van 11.00 uur ook bekend gemaakt: 17 procent van de 7.535 kiesgerechtigde inwoners heeft al gestemd.
12:10
Opkomst Vlieland: 39 procent
Gemeente Vlieland kan een hoge tussentijdse opkomst bekend maken: 39 procent van de ruim duizend kiesgerechtigde inwoners heeft al gestemd.
12:03
Opkomst Ooststellingwerf: 17 procent
Ook Ooststellingwerf kan de tussentijdse opkomst updaten: in de gemeente heeft nu 17 procent van de kiesgerechtigden gestemd.
11:59
Opkomst Opsterland 9,6 procent
Ook Opsterland maakt opkomstcijfers bekend: rond 11.00 uur heeft zo'n 9,6 procent van de kiesgerechtigde inwoners gestemd.
11:51
Burgemeesters Rijpstra en Stoel ook onderweg
Burgemeesters Jan Rijpstra van Smallingerland en Leo Pieter Stoel van Ameland zijn ook begonnen met een rondgang door hun gemeenten. Stoel nam zelfs koeken mee voor de vrijwilligers, als dank voor hun werk.
11:44
Tussentijdse opkomstcijfers
In Tytsjerksteradiel ligt de opkomst nu op 17,1 procent (4.393 stemmers van de 25.631 kiesgerechtigde inwoners). De hoogste lokale opkomst daar is in Oentsjerk, waar al 15,7 procent heeft gestemd.
In Achtkarspelen ligt de opkomst nu op 14,2 procent (3.183 stemmers van de 22.477 kiesgerechtigde inwoners). De hoogste lokale opkomst daar is in Twijzel, waar al 11,6 procent heeft gestemd.
Ook Harlingen heeft cijfers bekend gemaakt: om 11.00 uur lag de opkomst op 19,4 procent. In Ooststellingwerf valt het opkomstpercentage nog tegen: daar heeft nu 8 procent van de kiesgerechtigde inwoners gestemd.
Van de gemeenten Dantumadiel en Noardeast-Fryslân zijn de meest recente opkomstcijfers nog van 09.45 uur: ze lagen toen op respectievelijk 14,5 en 8,7 procent.
11:31
Stemtruck: ‘Attentie, attentie: inwoners van Gytsjerk opgelet!’
In Tytsjerksteradiel en Achtkarspelen rijdt woensdag een stemtruck rond. Woensdagochtend staat hij in Gytsjerk op het plein.
"It komt langzaam op gang", zegt voorzitter Teatske Rienks. "Mensen weten ons dankzij onze geluidswagen steeds beter te vinden. Wij roepen de mensen met een megafoon op om te stemmen op ons mobiele stembureau. Het kan mensne niet ontgaan."
"Attentie, attentie: inwoners van Gytsjerk opgelet!", zo klinkt het door het dorp. "Veel mensen hebben er van gehoord en willen even kijken", vertelt Rienks. "Of het zijn liefhebbers van trucks die even willen kijken en met de chauffeur willen praten over de truck."
Verslaggever Willem Vermeltfoort in Gytsjerk
De 19-jarige Mattheüs Elgersma zit als vrijwilliger op de truck. "Ik vind het persoonlijk heel belangirjk. Ik loop stage bij de gemeente en heb altijd politieke interesse gehad. Ik roep iedereen op: stem. Het gaat over je toekomst, leeftijd maakt niet uit."
De truck staat woensdag in Hurdegaryp, Gytsjerk, Burgum, Surhuisterveen, Kootstertille en Buitenpost.
11:10
Met de juf naar het stembureau in Hemrik
De groep 7- en 8'ers van OBS De Bôge in Hemrik brachten 's ochtends een bezoek aan de stembus. "Jong geleerd is oud gedaan", dacht de school.
10:54
Opkomst Heerenveen: 13,6 procent, 5.607 mensen
Gemeente Heerenveen heeft een tussenstand bekend gemaakt: om 10.00 uur heeft 13,6 procent van de kiesgerechtigde inwoners een stem uitgebracht. Dat komt neer op 5.607 mensen. Het zijn er al veel meer dan in 2018: toen lag het op hetzelfde tijdstip op 7,4 procent. Dat heeft natuurlijk ook te maken met het feit dat mensen al twee dagen eerder konden stemmen.
10:48
Stembureautent naast de Harlinger Noorderhaven
In Harlingen is speciaal een stembureau naast de Noorderhaven, achter het stadhuis. Er is een tent opgezet, zodat iedereen genoeg afstand van elkaar kan houden.
10:37
Burgemeester Weststellingwerf brengt stem uit
Burgemeester André van de Nadort van Weststellingwerf heeft zijn biljet ook in de stemcontainer gedaan. Zijn gemeente heeft 22 stembureaus.
10:28
Verkiezingen als voorrecht
Burgemeester Sybrand Buma van Leeuwarden wijst op de oorlog in Oekraïne. Hij roept iedereen op om te stemmen, want vrije verkiezingen zijn een voorrecht, zegt hij.
10:15
Opkomst Ameland: 18,4 procent, 563 stemmen
Gemeente Ameland komt met een tussentijdse opkomst: tot nu toe hebben 563 kiezers gestemd, dat is 18,4 procent van de kiesgerechtigden op het eiland.
10:03
Een speciale stemboot in Heeg, Uitwellingerga en Sneek
In Heeg ligt woensdagochtend een speciaal stembureau aan de Nijewal: een rondvaartboot. Later vaart de boot door naar de loswal in Uitwellingerga en de Jousterkade in Sneek.
De gemeente heeft de boot niet voor niets gekozen. "Onze gemeente beslaat een hele grote oppervlakte. We willen het stemmen bereikbaar maken voor onze inwoners. We hebben opgeroepen: laat je stem niet in het water vallen en kom naar de stemboot", zegt Marjolein Althuisius van gemeente Súdwest-Fryslân.
09:49
1.800 Waadhoekers stemden in de eerste twee dagen
Op de eerste twee dagen van de verkiezingen ligt het opkomstpercentage in gemeente Weststellingwerf op 4,8 procent. In totaal zijn 37.358 inwoners kiesgerechtigd, dus dat houdt in dat er zo'n 1.800 mensen op maandag en dinsdag gestemd hebben.
09:14
Landelijke kopstukken naar de stembus
De landelijke kopstukken uit Fryslân zijn ook ontwaakt: zo heeft de Leeuwarder staatssecretaris Aukje de Vries voor Toeslagen en Douane al gestemd.
Tweede Kamerlid Romke de Jong (D66) is 's ochtends met raadsleden in Leeuwarden op pad om te flyeren.
Tweede Kamerlid Harry van der Molen (CDA) begon de dag juist in het dorpshuis van Wergea.
09:04
Burgemeester Gebben met corona thuis
Burgemeester Jeroen Gebben van Tytsjerksteradiel zit in hetzelfde schuitje als burgemeester De Vries van Súdwest-Fryslân: ook zij zit met corona thuis. "Onhandig moment", zegt ook Gebben.
08:59
Zo'n 1.800 mensen in Noardeast gestemd in de eerste dagen
In Noardeast-Fryslân heeft in de afgelopen twee dagen 4,95 procent van de kiersgerechtigde inwoners gestemd. Dat komt met een totaal aantal kiesgerechtigde inwoners van zo'n 36.300 neer op zo'n 1.800 mensen.
08:47
Een terugkerend fenomeen: het burgemeestersbezoek
Diverse Friese burgemeesters proberen een bezoek te brengen aan een groot deel van de stembureaus in hun gemeente.
Burgemeester Johannes Kramer van Noardeast-Fryslân heeft een route uitgestippeld en begon in Dokkum. burgemeester Fred Veenstra van De Fryske Marren begon in dorpshuis De Buorkerij in Terherne.
08:36
Tot nu toe een kleine acht procent opkomst in Opsterland
Op de twee eerdere stemdagen hebben 1.872 kiesgerechtigde inwoners van Opsterland de stembus bezocht. Uitgaande van zo'n 23.900 kiesgerechtigde inwoners, komt dat grofweg neer op zo'n 7,8 provent.
08:27
In Opsterland al 20 stembureaumedewerkers met corona
In Opsterland levert het staartje van de coronagolf nog problemen op: dinsdag waren er al 20 afmeldingen voor de bemanning van de stembureaus vanwege het virus.
Er is gelukkig een reservelijst, waar het Publiekscentrum van de gemeente flink gebruik van heeft gemaakt.
08:19
In Súdwest geen burgemeester op bezoek
In veel gemeenten maakt de burgemeester een rondgang langs de stembureau's, maar in Súdwest-Fryslân niet. Burgemeester Jannewietske de Vries liep het coronavirus op. "Een heel vervelende timing", schrijft ze. Maar het stemmen is wel gelukt:
08:06
Al 297 stemmen uitgebracht op Vlieland
Op Vlieland hebben maandag en dinsdag al 297 mensen gestemd, een opkomstpercentage van 28%.
07:50
Koffie en soep voor stembureauleden
07:30
Stembureaus open
De stembureaus zijn om 7.30 uur geopend. Tot 21.00 uur kunnen mensen hun stem uitbrengen. Daarvoor moeten ze meenemen: een geldige stempas en een geldig identiteitsbewijs. Een mondkapje is niet meer verplicht.
06:07
Wêr wenje de jongste en âldste kiezers yn Fryslân?
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft landelijk berekend waar de meeste ouderen en jongeren wonen die mogen stemmen.
De gemeente Vlieland heeft het grootste aandeel jongeren dat kiesgerechtigd is: 31,4 procent van de kiesgerechtigden daar is tussen de 18 en de 25 jaar. Daarna volgen Leeuwarden met 30,8 procent en Terschelling met 28 procent. In de meeste Friese gemeenten ligt het aandeel tussen de 20 en 24 procent, alleen Schiermonnikoog ligt daar met 19,4 procent nog onder.
In gemeente Schiermonnikoog is omgekeerd ook het grootste aandeel kiesgerechtigde ouderen: 33,5 procent is ouder dan 65 jaar. Daarna volgt Harlingen met 32,4 procent. De gemeenten met procentueel de minste ouderen zijn Vlieland met 22 procent en Leeuwarden met 23,8 procent.
06:02
Overzicht: dit doet Omrop Fryslân met de verkiezingen
We zijn er vanavond bij met ons speciale verkiezingsprogramma Fryslân Kiest (vanaf 19.00 uur op de radio, tussen 21.00 en 01.00 uur ook op tv).
Verder natuurlijk de hele dag, avond en nacht al het laatste nieuws in ons liveblog. Ook op de radio houden we je de hele dag op de hoogte.
06:40
Stembureau Mantgum
In Mantgum was het stembureau voor de gemeenteraadsverkiezingen de afgelopen dagen al open. Omdat de coronamaatregelen grotendeels geschrapt zijn, is de behoefte aan extra stemdagen minder groot. Het liep in Mantgum daarom niet echt storm. Toch vonden de kiezers het wel handig.
Het was rustig op stembureau Mantgum:
06:34
525.500 Friezen mogen stemmen
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft uitgerekend hoeveel mensen op 1 januari 2022 kiesgerechtigd waren in Nederland. Landelijk zijn het zo'n 13,6 miljoen mensen, over 334 gemeenten. Ruim 840.000 jongeren in Nederland mogen voor de eerste keer stemmen.
In Fryslân mogen zo'n 525.500 mensen naar de stembus: in Leeuwarden de meeste (zo'n 101.700 mensen) en in Schiermonnikoog de minste (zo'n 800 mensen).
Hoveel mensen mogen er in mijn gemeente stemmen?
| Gemeente | Aantal kiesgerechtigden |
| Achtkarspelen | 22.000 |
| Ameland | 3.100 |
| Dantumadiel | 15.100 |
| De Fryske Marren | 41.500 |
| Eaststellingwerf | 21.100 |
| Vlieland | 1.000 |
| Harlingen | 12.900 |
| Heerenveen | 41.100 |
| Leeuwarden | 101.700 |
| Noardeast-Fryslân | 36.300 |
| Opsterland | 23.900 |
| Schiermonnikoog | 800 |
| Terschelling | 4.200 |
| Smallingerland | 44.400 |
| Súdwest-Fryslân | 72.200 |
| Tytsjerksteradiel | 25.600 |
| Waadhoeke | 37.200 |
| Weststellingwerf | 21.400 |
| Totaal: | 525.500 |
06:00
Welkom bij dit liveblog
Goedemorgen en welkom bij dit liveblog. Hier is al het laatste nieuws te vinden over de gemeenteraadsverkiezingen: updates over de opkomst in Fryslân, bijzondere stembureaus en de verwachtingen van de politieke partijen.
Volg vanavond Fryslân Kiest
Omrop Fryslân presenteert vanavond het programma Fryslân Kiest. Het programma begint om 19.00 uur bij Omrop Fryslân op de radio en op internet. Vanaf 21.00 uut is het ook bij Omrop Fryslân op tv te zien. Fryslân Kiest duurt tot 01.00 uur.
In het programma volgen we het stemmentellen, de eerste tussenuitslagen en de voorlopige einduitslagen, met reacties en analyses.
Ieder uur schakelen we in Fryslân Kiest live over naar diverse gemeentehuizen in Fryslân. Daar zijn verslaggevers van Omrop Fryslân en de samenwerkende lokale omroepen LEO Middelsé en RTV NOF. Zij houden ons op de hoogte over de laatste stand van zaken. Ook schuiven er gasten uit de politiek aan in de studio.