Jongfryske Mienskip wil meer Fries op de weg: niet 'Fietspad', maar 'Fytspaad'

De Jongfryske Mienskip heeft cultuurgedeputeerde Sietske Poepjes tien voorstellen gepresenteerd om de Friese taal en identiteit zichtbaarder te maken.
De overhandiging van het plan © Omrop Fryslân, Onno Falkena
De actiegroep pleit ervoor om de verkeersborden met de tekst 'fietspad' in Fryslân te vervangen door bordjes met de tekst 'fytspaad.' Om dit mogelijk te maken zou het 'Reglement verkeersregels en verkeerstekens' van 1990 moeten worden aangepast, want een bordje met de tekst 'fytspaad' heeft nu nog geen juridische basis.
In Achtskarspelen is het jaren geleden wel geprobeerd © Omrop Fryslân, Onno Falkena
De Jongfryske Mienskip wil niet alleen fietsers, maar ook automobilisten confronteren met het Fris. Het bekende bord met de tekst 'Doorgaand verkeer' zou in Fryslân veranderd moeten worden in 'Trochgeand ferkear'.

Regionale kentekens

De groep wil ook graag regionale kentekens op auto's. Op kentekens van in Fryslân geregistreerde auto's zou naast NL aan de linkerkant ook FRL kunnen staan aan de rechterkant. Ook hiervoor moet het reglement worden aangepast.
"Het is geen gek idee", zegt woordvoerder Wolter Jetten van de Jongfryske Mienskip. "In 1906 waren er ook kentekens, toen met de letter B. Ook in sommige andere Europese landen, zoals Italië, is de regio op alle kentekens te zien."

Bestuursafspraak Friese taal

De Jongfryske Mienskip komt met de voorstellen omdat Rijk en provincie al een tijdje in gesprek zijn over het thema zichtbaarheid. Doel is om hierover afspraken te maken en die toe te voegen aan de Bestuursafspraak Friese Taal en Cultuur BFTK. De Jongfryske Mienskip wil hier de provincie en het Rijk bij helpen. Het is daarom het doel om het aanvalsplan ook aan minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken en alle Friese Tweede Kamerleden te sturen.
De jaarlijkse spandoeken met de tekst 'De scholen zijn weer begonnen' van Veilig Verkeer Nederland kunnen volgens de Jongfryske Mienskip in Fryslân voortaan beter in het Fries. De JFM vindt dat de provincie in de rol van 'taalskipper' hier het beste afspraken over kan maken met gemeenten, scholen en Veilig Verkeer Nederland.
© Omrop Fryslân
De Friese politie kan volgens de Jongfryske Mienskip het beste de weg op met het opschrift 'Plysje' op de politieauto's en uniforms met als motto 'Plysje: Wach en tsjinstber. ' De JFM wijst erop dat meertalige politie-uniformen in een stad als Brussel heel gewoon zijn met 'Police/Politie' als opschrift.
Om dit mogelijk te maken moet wel de 'Regeling van de Minister van Binnenlandse Zaken, houdende regels voor de kleding van politie' worden aangepast.

Friese ID-kaart

Naast meer zichtbaarheid op de weg pleit de Jongfryske Mienskip ook voor het zichtbaar maken van het Fries op officiële documenten als rijbewijs en identiteitskaart. Ook zou het mogelijk moeten worden om op de ID-kaart aan te geven dat je de Friese nationaliteit hebt.
© ANP
Volgens de Jongfryske Mienskip geeft het Kaderverdrag Nationale Minderheden van de Raad van Europa de Friezen al het recht om dat te doen, maar is dat in Nederland nog nooit in de praktijk uitgevoerd.

Friese naam voor A7

De Jongfryske Mienskip zou ook graag zien dat snelweg A7, die West-Friesland via de Afsluitdijk verbindt met Fryslân, Groningen en Duitsland een mooie Friese naam krijgt, zoals Fryske Autodyk of de Grutte Pierwei.

Juridische status

De Jongfryske Mienskip kwam op het spoor van de Friese verkeersborden door een besluit van de gemeente Achtkarspelen, een aantal jaren geleden, om bordjes met de tekst 'Fytspaad' te plaatsen.
Het besluit was al bijna aan uitvoering toe, toen ambtenaren erachter kwamen dat een bordje met de tekst 'Fytspaad' geen enkele juridische status heeft, waardoor er ook niet gehandhaafd kan worden. Met het aanvalsplan zichtbaarheid pleit de organisaties voor het aanpassen van de regels en wetten die het gebruik van het Fries nu nog in de weg staan.