Friese bedrijven zetten zakelijke zorgen aan de kant: "Gaat nu om de mensen"

Friese bedrijven en zakenmensen maken zich grote zorgen over de oorlog in Oekraïne. Zaken doen wordt steeds lastiger, maar met name de persoonlijke verhalen komen hard aan.
De zakelijke zorgen zijn nu niet de grootste zorgen:
Directeur Rene Kremers van Difco International uit Leeuwarden, dat producten levert aan de agrarische sector, heeft vooral zorgen over zijn staf en klanten. Van zijn vertegenwoordiger in het plaatste Tsjernihiv, noordelijk van de hoofdstad Kiev, kreeg hij maandag een filmpje toegestuurd van een aanval op een bouwmarkt vlakbij haar in de buurt. "Ze zit al vijf dagen in de schuilkelder. Het is verschrikkelijk."

Mensen eerst

Difco doet naast Oekraïne ook zaken in Ruslan, Kazachstan en Oezbekistan. De gevolgen van de oorlog in Oekraïne kunnen groot zijn, maar daar maakt Kremers zich nu nog niet zo druk om.
"We hebben wel meer crises meegemaakt, maar hier vallen doden bij. En dan is de rest niet belangrijk. Het gaat nu eerst om de mensen. Daar kan ik wakker van liggen."

Opstand tegen Poetin

Agrarisch ondernemer Sjoerd Galema komt net terug uit Moskou. Hij had een samenwerking met anderen een boerderij in Rusland, maar die is in november verkocht.
Galema was afgelopen week in Rusland om de laatste zaken of te handelen en heeft toen met verschillende Russen gesproken. "De mensen tot vijftig jaar willen een modern en open land en ze willen niet horen bij de kleine clique om Poetin heen, die nu de hele wereldvrede op het spel zet."
Verschillende Russen vertellen me dat het niet de vraag is of Poetin wordt doodgeschoten, maar wanneer.
Sjoerd Galema
De oud-gedeputeerde denkt dat het verzet tegen Poetin ook speelt binnen de regering van Rusland. "Ik denk niet dat hij zal aftreden. Het gaat nooit vreedzaam. Maar de kans dat hij aan de kant wordt gezet door zijn eigen omgeving wordt steeds groter. Verschillende Russen vertellen me dat het niet de vraag is of Poetin wordt doodgeschoten, maar wanneer. Maar voordat het zover is, kan hij nog veel schade aanrichten."

Protesten

In Moskou op het Poesjkinplein zag Galema dat protesten tegen de aanval op Oekraïne met harde hand de kop in werden gedrukt. "Wij liepen daar langs en zagen dat mensen zo van straat geplukt en in een busje gestopt werden. Toen zijn wij er zelf ook zo snel mogelijk weggegaan. Dat was heel intimiderend."
Tegelijkertijd ziet hij ook dat er nog veel Russen zijn die op Poetin vertrouwen en zijn propaganda geloven. "Mensen worden eindeloos geïndoctrineerd. En wij horen ook dat er soms erge dingen gebeuren in Oost-Oekraïne. Ik weet dat ook niet precies. Dan blijven mensen soms lang achter hun leider staan."

Boycot zal situatie veranderen

Het bedrijf Bles Dairies uit Leeuwarden, dat vooral sperma levert aan Russische boeren, heeft nog niet zo veel last van de oorlog. Maar volgens directeur Jurjen Boerrichter zijn er natuurlijk wel zorgen.
Allereerst voor de mensen in Oekraïne en het geweld daar, maar ook zakelijk ziet hij de gevolgen. Door de boycot van Ruslan en van Rusland richting andere landen zal de situatie veranderen. Dat heeft invloed op de leveringen aan Rusland en op de betalingen. Bles heeft in Rusland 16 mensen aan het werk.