Oost-Europakenner waarschuwt voor 'hoogste alarmstand': "We zijn militair gezien kansloos"

Het westen moet veel meer doen om Oekraïne te helpen, dat zegt dr. Sipke de Hoop. Volgens de Oost-Europakenner kan de democratie in heel Europa weleens op het spel staan.
Oekraïense soldaten verdedigen een basis in Kiev © ANP
De laatste dagen komt er van steeds meer Europese landen steun in de vorm van wapens. "Dat zou ook eens tijd worden", zegt De Hoop, hoofddocent Oost-Europese Geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen.
"Er zijn nu scherfvesten en helmen onderweg, tien dagen na de belofte van Nederland. Ze zeggen dat het te maken heeft met vergunningen. Dat is eigenlijk absurd en bespottelijk."
Zaterdagavond maakte Defensie bekend dat er ook vijftig antitank-raketwerpers en vierhonderd raketten naar Oekraïne gaan. Eerder werden al tweehonderd luchtdoelrakketten toegezegd.

Nog niet voorbij

Het Oekraïense leger kan die steun wel gebruiken, omdat het over minder materieel beschikt dan de Russen. Maar een overwinning is nog ver weg voor Poetin, zegt De Hoop. "Militaire experts zeggen dat het Oekraïense leger het goed gedaan heeft. Ze hadden veel sneller in de pan gehakt kunnen worden."
Als de rest van het landt doorvecht, wordt het zwaar voor Poetin
Sipke de Hoop
Ook heeft Poetin nog onvoldoende militairen in het land. "Met de troepen die Poetin nu heeft, is het onmogelijk om Oekraïne over te nemen. Je kan wel steden veroveren en strategische plekken raken, maar met 200.000 troepen kan je zo'n groot land niet overnemen."
Poetin zou een marionettenregering willen installeren: een nieuwe president die niet tegen Rusland ingaat. "Maar als de rest van het landt doorvecht, wordt het zwaar. Als de moraal van het Oekraïense leger hoog blijft, kom je in een situatie als in Vietnam of Afghanistan."
De Oekraïense bevolking vecht met geweren en molotovcocktails tegen de Russen © ANP
Met die moraal lijkt het wel goed te zitten: in Kiev helpt de bevolking het leger, bewapend met geweren en molotovcocktails. Aan de andere kant zou het moraal nog wel eens een zwakte voor de Russen kunnen zijn, zegt De Hoop.
"Waarvoor vechten die jongens? Ze zien Oekraïners ook als Russisch volk, ze vechten eigenlijk tegen hun Slavische broeders."

Kruispunt voor democratie

Dat is niet alleen om Oekraïne te helpen, maar ook in ons eigen belang "Het lijkt een ver-van-mijn-bed-show, maar we zitten op een kruispunt. Dit raakt de veiligheid van heel Europa, de democratie staat op het spel."
Hij kan Moldavië zo inpikken. En we moeten maar hopen dat hij niet aan de Baltische staten komt
De Hoop vreest dat Poetin nog niet klaar is
Want, wat Poetin wil en denkt is lastig in te schatten. "Sommige deskundigen zeggen dat hij wat is losgeslagen, dat hij door de coronacrisis alleen nog jaknikkers om zich heen heeft. Maar het is een machtspoliticus die altijd rationeel is geweest."

Militair kansloos

Toch kwam de Russische president deze week ook met dreigende taal richting onder andere Finland. "Hij kan de stap nemen om meer in te nemen. Hij kan Moldavië zo inpikken. En we moeten maar hopen dat hij niet aan de Baltische staten komt."
Russische troepen bij de kernreactor van Tsjernobyl © ANP
"We hebben niet de capaciteit hem dan tegen te houden. Militair gezien zijn we eigenlijk kansloos", zo vindt De Hoop. Het besluit van Biden om zevenduizend Amerikaanse troepen naar Oost-Europa te sturen bijvoorbeeld, helpt daar niet bij.
"Er is geen afschrikkende militaire inzet. Het is symboolpolitiek naar de bondgenoten", legt De Hoop uit. "Er is wantrouwen omdat ze in het verleden in de steek zijn gelaten. Hoe vaak zijn Oost-Europese landen niet verraden?"
Je kunt niet aan de ene kant huilie huilie doen, maar aan de andere kant wel gas invoeren
Er zijn meer sancties nodig, vindt De Hoop
Het is de hoogste tijd om in te grijpen, zo zegt de Oost-Europakenner. "Wat mij betreft moet je alle ambassadeurs en officials naar huis halen. Hij moet compleet geïsoleerd worden", vindt De Hoop.
En ook economisch moet er ingegrepen worden: "We moeten stoppen om zijn oorlogskas te spekken. Je kunt niet aan de ene kant huilie huilie doen, maar aan de andere kant wel gas invoeren."
Sancties zijn niet genoeg, zo vinden deze demonstranten © ANP
De hoofddocent ook ook dat er een coalition of the willing opstaat met landen die het luchtruim boven Oekraïne willen beveiligen. "Het is geen eerlijk gevecht. Rusland heeft de overhand in de lucht. Als je een no-fly-zone instelt kan dat enorm helpen."
Doen de NAVO en Europa nu niets, dan zouden de gevolgen wel eens enorm kunnen zijn, zegt De Hoop. "De democratie en de Europese waarden staan op het spel. Het is de hoogste alarmstand, als we nu niets doen..."