Vlieland wil aardgasvrij worden met alleen lokale partijen in de gemeenteraad

De gemeente Vlieland wil op termijn het hele eiland van het gas afhalen. Daar is al een mooi begin mee gemaakt door de wijk Duinwijck, waar alle 39 woningen op 1 juli van dit jaar overgaan op het warmtenet. Vlieland is het eerste eiland dat aangesloten is op het warmtenet.

De warmte wordt in de zomer via 'heatpipes' en zonnepanelen opgeslagen in een waterbassin. Hier zit twee miljoen liter water in opgeslagen, dat op zijn warmst 90 graden is. In de winter kunnen de bewoners van de wijk deze warmte weer gebruiken.

Dick Visser, lijsttrekker van de NLV, geeft wel aan dat ze als eiland tegen landelijke wet- en regelgeving aanlopen: "We moeten wat met windenergie, maar de landelijk wetgeving wil bijvoorbeeld geen windparken op de eilanden."

Vanwege het tekort aan ruimte op het eiland voor nog zo'n wateropslag, wordt het lastig om nog zo'n project op te zetten, zegt Visser. Hij hoopt dat er ook gekeken kan worden naar andere energiebronnen, zoals waterstof.

Lijst Fier wil geen windmolenpark op het eiland maar ziet wel mogelijkheden voor lage windturbines of een park op de Noordzee.

Lab Vlieland, een organisatie voor circulaire economie, geeft wel aan dat lage windmolens veel minder energie opleveren dan hoge turbines. De partij GroenWit ziet Duinwijck als voorbeeld en wil meer inzetten op zonne-energie in de vorm van heatpipes en panelen. Ook zetten ze in op windenergie voor de verwarming van gebouwen. Ze maken niet concreet hoe ze dat voor zich zien.

Algemeen Belang Vlieland ziet windenergie helemaal niet zitten. Ze zijn wel blij met het project Duinwijck en willen ook inzetten op zonneboilers, omdat warmte makkelijker is om vast te houden dan energie, zeggen ze.

De nieuwkomer in deze verkiezingen is de partij Lijst Fier. Lijsttrekker Henk Veerdig is raadslid sinds 2018 en verliet in 2019 de partij GroenWit. Hij ging zelf verder als eenmansfractie, omdat hij zichtzelf te liberaal vond voor de partij.

Nu bestaat de partij uit vijf kandidaten voor de raad en hebben ze een uitgebreid verkiezingsprogramma opgesteld. De partij wil haar inzetten voor de economie op het eiland en de kleinschalige natuur. In de politiek willen ze ook inzetten op samenwerking en dialoog.

"We gaan niet op de toer van wij en zij, maar samen sterk," zegt Veerdig.

Een opmerkelijk punt uit het programma van Lijst Fier is het inzetten van sociale media om inwoners meer te betrekken bij de lokale politiek. Zo willen ze via een app de meningen van mensen peilen en makkelijker met de bewoners in contact komen.

Dit punt is ontstaan omdat de partij zag dat de betrokkenheid van de inwoners verbeterd kon worden.

Ze hopen twee zetels binnen te slepen, maar de partij zegt het gevoel te hebben dat drie ook zou kunnen lukken. Dan zouden ze ook mee kunnen doen met het formeren van een coalitie. "We zijn ambitieus!"

Vlieland is een van de weinige gemeenten met alleen maar lokale partijen; in Fryslân heeft alleen Schiermonnikoog geen landelijke partijen op de kieslijst. Nieuw Liberaal Vlieland (NLV) heette tot 2017 wel VVD en GroenWit is in 2014 ontstaan uit de PvdA.

NLV heeft de overgang bewust gemaakt omdat ze merkten dat de inwoners van het eiland minder affiniteit kregen met de landelijke partijen. "We zijn tevreden met hoe we als lokale partij hebben geopereerd de afgelopen vier jaar", zegt Dick Visser, lijsttrekker van de NLV.

Het is al jaren een trend dat in de gemeenten de lokale partijen groter worden. De landelijke partijen krijgen alleen maar minder stemmen.

In 2018 gingen in de Nederlandse gemeenten 28,6 procent van de stemmen naar lokale partijen. Lokale partijen bestuurden toen in 76 procent van Nederlandse gemeenten. Uit een peiling van I&O Research blijkt dat 32 procent van de mensen van plan is om op een lokale partij te stemmen. De lokale partijen worden dus steeds populairder.

Lijsttrekker Henk Veerdig van Lijst Fier benadrukt de cultuur van mensen op een eiland: "Het komt heel erg op de personen aan op een eiland, er zit geen wereld van verschil tussen de partijen, alleen nuanceverschillen. We hebben geen extreme partijen op Vlieland."