Steeds meer geld, maar steeds minder grutto's: 'Beleid werkt niet'

Het beleid van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit is dus geen succes. Het kan wel beter. Die conclusie trekt de Algemene Rekenkamer in het rapport Waar is de Grutto?

Het rapport is dinsdag aangeboden aan de Tweede Kamer. Demissionair landbouwminister Carola Schouten, die het rapport eerder mocht inzien, vindt de conclusies van de Rekenkamer 'te eenzijdig'. Ze ziet wel positieve ontwikkelingen, al groeit de weidevogelstand nog niet.

De grutto is als nationale vogel van Nederland het icoon van de weidevogels. Maandag werd bekend dat er dit voorjaar opnieuw te weinig grutto's groot zijn geworden.

Beleid om weidevogels te beschermen komt al uit 1975. Na 45 jaar gaat het dus nog steeds niet goed met die vogels, volgens de Rekenkamer

In 2001 was er 4,2 miljoen euro aan subsidie beschikbaar voor beschermende maatregelen. In 2020 was dat bedrag gegroeid tot 33,4 miljoen euro. Het aantal broedparen van de grutoo is in diezelfde periode van 60.000 naar 30.000 gedaald. Meer dan de helft van alle grutto's op de wereld broedt in Nederland.

Boeren werken wel mee met het gruttobeleid, zegt de Rekenkamer. Maar dat gebeurt maar op 15 procent van het totale aantal akkers dat daar geschikt voor zou zijn, met name in Noord-Nederland en in het Groene Hart.

Bovendien kiezen boeren bijna altijd voor subsidie voor het markeren van nesten, zodat die niet onder de trekkers belanden. Betere maatregelen zijn het aanleggen van tijdelijke greppels en het verhogen van het grondwaterpeil. Dat zorgt voor insecten die de vogels kunnen eten en houdt roofdieren op afstand.

De minister weer niet waar het subsidiegeld precies aan wordt uitgegeven. Ze zou moeten sturen op de juiste keuzes, is een aanbeveling.

Schoten wijst op het nieuwe Aanvalsplan Grutto, dat natuurorganisaties gemaakt hebben. Zij heeft dat 'omarmd', zegt ze. In het plan staan tal van nieuwe maatregelen. De Rekenkamer brengt daar tegenin dat er wel meer van zulke plannen zijn geweest, maar dat die ook niet werkten.

De Vogelbescherming is niet verbaasd door de conclusies van de Rekenkamer. Het is vijf voor twaalf voor de weidevogels, volgens de organisatie. Over het Aanvalsplan Grutto is de Vogelbescherming wel deels positief, maar er is een "werkelijke omslag in het beleid voor agrarisch natuurbeheer" nodig om de gruttopopulatie op peil te krijgen.

De natuurbeschermingsorganisatie hoopt dat het nieuwe kabinet daarmee aan de slag gaat.