Puzzelboek in het Fries maken was puzzel op zich
Liefhebbers van puzzels en de Friese taal konden die twee hobby's vaak niet combineren. Genoeg puzzelboekjes natuurlijk, maar die zijn voornamelijk in het Nederlands. Docente Fries Gerbrich de Jong heeft haar hobby's wel gecombineerd: puzzelen en de Friese taal. Dat heeft zelfs een Fries puzzelboek opgeleverd.
Ze mag graag puzzelen. "Vooral als ik wat langer achter elkaar vrij heb. Onze Taal heeft mooie boekjes bijvoorbeeld. Die puzzels kun je alleen oplossen met kennis van de taal."
Het heeft De Jong geïnspireerd. "Ik dacht: hoe leuk zou het zijn als je dit ook in het Fries had? Nou, dat kon ik mooi doen in coronatijd. Ik heb er een beetje een hobbyprojectje van gemaakt."
Het was een heel creatief proces, omschrijft De Jong. "Ik heb een Word-bestand geopend en van alles bedacht. Daar had ik dan vaak het Fries handwoordenboek bij. Dan kun je bijvoorbeeld zoeken op woorden die eindigen op -sk, ik noem maar iets. Zo had ik er wat hulpmiddelen bij."
Puzzel op zichzelf
Puzzels zoals cryptogrammen behoren niet tot de favorieten van De Jong, dus die staan ook niet in het Lyts Frysk Puzelboek. Wat dan wel? "Wudoku's bijvoorbeeld. Dat zijn eigenlijk sudoku's, maar dan met letters. Dan moet je woorden van negen letters vormen, maar wel negen verschillende letters. Om die te maken, heb ik ook in het woordenboek gezocht naar woorden met negen verschillende letters. Isogrammen zijn dat." Het maken van de puzzels was dus eigenlijk een puzzel op zich.
Behalve wudoku's staan er ook rebussen, spreekwoordpuzzels en categoriezoekers in. "Dan krijg je drie woorden te zien die tot een bepaalde categorie horen. Het is een grote verscheidenheid, ik heb geprobeerd zoveel mogelijk verschillende puzzels te maken.
Het werk van De Jong is inmiddels te vinden in diverse boekhandels, zoals die van de Afûk. "Ik dacht: wat zou het mooi zijn als niet alleen mijn eigen studenten, maar ook andere mensen dit kunnen doen. Ik vind het fantastisch, ik hoop dat mensen er plezier aan beleven."
