Wat stelt Prinsjesdag eigenlijk voor met een demissionair kabinet?

De hoeden zijn weer uit de kast getrokken, de troonrede ligt klaar en de begroting zit in het koffertje. Het is weer Prinsjesdag. De dag waarop het kabinet de begroting voor volgend jaar aanbiedt. Maar het kabinet is demissionair en mag geen grote beslissingen nemen. Wat stelt Prinsjesdag dan eigenlijk voor?
© ANP Foto
"Dit is zoals Rutte het volgens mij noemde een 'begroting light'", zegt bestuurskundige Rieks Osinga van de Thorbecke Akademy in Leeuwarden. "Er moet nou eenmaal wel een begroting komen voor volgend jaar. Dus presenteert het demissionaire kabinet een begroting met minder grote politieke keuzes en dus minder grote financiële keuzes, dan wanneer het kabinet missionair zou zijn."

Vaste kosten

Volgens Osinga staat een groot deel van de begroting altijd al vast. "Bijvoorbeeld alle kosten die te maken hebben met sociale zekerheid of ambtenarensalarissen", zegt Osinga. Het zou gaan om ongeveer driekwart van de totale begroting, die al vaststaat.
Bestuurskundige Rieks Osinga van de Thorbecke Academie in Leeuwarden © Omrop Fryslân
"Op het andere deel liggen de politieke keuzes", legt hij uit. Die worden deze keer dus niet echt gemaakt, maar Prinsjesdag zou Prinsjesdag niet zijn als de plannen niet al waren gelekt. "Dat is één van de tradities."
Dus weet Osinga te vertellen dat er wel wat accenten zijn gelegd. "Ik las iets van 1 miljard extra voor de woningmarkt. Maar de echt zware politiek dossiers zoals de stikstofcrisis, daarin worden naar verwachting geen grote keuzes gemaakt", zegt Osinga.

Nieuwe Tweede Kamer

Het meest interessante deel, volgens Osinga, komt pas na de presentatie van de plannen. Dan is de nieuwe Tweede Kamer aan zet. "Het is dus ook spannend om te zien hoe de Tweede Kamer zich gaat opstellen bij de algemene politieke beschouwingen en welke wijzigingen de nieuwe Kamer in de begroting door gaat voeren", zegt Osinga.
"Er volgen in de komende weken, eigenlijk nog wel tot in december, allerlei discussies over deelbegrotingen. Bijvoorbeeld de begroting van onderwijs of van landbouw. Dat komt allemaal nog. Dus het zou best wel kunnen zijn dat de nieuwe Tweede Kamer meerderheden vindt om daar nog wat nieuwe dingen in te wijzigen."
Bestuurskundige Rieks Osinga over Prinsjesdag