Tweede Kamer houdt debat over gas- en zoutwinning onder het Wad
Het is een spannende dag voor Ternaard en liefhebbers van de Waddenzee. De Tweede Kamer debatteert over de plannen voor gas- en zoutwinning onder het Wad. GroenLinks, PvdA, SP en Partij voor de Dieren gaan proberen om de minister te dwingen om terug te komen op zijn besluit om gas onder de Waddenzee te winnen.
De Tweede Kamer spreekt over de beslissing van demissionair minister Stef Blok van Economische Zaken om mee te werken aan het winnen van 4 miljard kubieke meter gas onder de Waddenzee vanuit Ternaard. De minister heeft zijn beslissing maandag nog toegelicht in Ternaard en toen ook gezegd: 'beste mensen, ik kan niet anders, ik heb geen argumenten om de vergunning te weigeren en ik moet mij als minister aan de wet houden.'
Verslaggever Onno Falkena kijkt alvast vooruit:
Hoe zinvol is het debat, de minister zei dat hij niet anders kan, dan ben je toch klaar?
"De minister had het maandag zelf over 'het eerlijke verhaal', de Mijnbouwwet geeft volgens hem geen andere mogelijkheid dan meewerken aan gaswinning. Maar de Waddenzee is een natuurgebied en valt daarmee ook onder de wet Natuurbescherming. Die wet biedt mogelijkheden om toestemming voor gaswinning uit te stellen of zelfs te weigeren. Een partij als GroenLinks zal dit argument ook zeker inbrengen en de mening verkondigen dat de Wet Natuurbescherming belangrijker is dan de Mijnbouwwet. Of minister Blok dat met ze eens is, is natuurlijk maar heel sterk de vraag."
Van de partijen aan de linkerkant is duidelijk dat ze tegen gaswinning onder het Wad zijn, maar daarmee is er nog geen meerderheid. In Fryslân zijn partijen als CDA en D66 ook tegen. Hoe ligt dat in de Tweede Kamer?
"D66 is heel duidelijk. Die partij is tegen gaswinning onder het Wad en brengt ook nog andere argumenten in. D66 wil erg inzetten op energietransitie en duurzaamheid. Als je dat wilt, dan is het winnen van gas onder een natuurgebied paradoxaal beleid. Je geeft dan als overheid niet het goede voorbeeld. D66 mag dan wel coalitiepartijpartner zijn in het demissionaire kabinet, ze staan zeker niet achter de beslissing van Blok en zullen proberen om de gaswinning tegen te houden."
De NAM heeft de vergunning voor gaswinning aangevraagd. Ze houden zich heel stil in de politieke discussie van nu, maar waarom vinden ze het zo belangrijk om die 4 miljard kubieke meter gas onder het Wad te halen?
"Het beroemde Groninger gasveld onder de dorpen Loppersum en Slochteren - het gasveld dat voor al die aardbevingen en andere problemen zorgde - gaat volgend jaar definitief dicht. Sinds de gaswinning daar definitief wordt afgebouwd, is de NAM bezig om in hoog tempo het gas uit tientallen kleinere velden te halen. Ze doen dat onder het motto 'betrouwbaar en betaalbaar'. Voor dit gas ben je niet afhankelijk van Rusland of andere landen. Er is nog steeds veel vraag naar gas in Nederland en daar wil de NAM graag aan voldoen.
Van al die kleinere gasvelden is dat bij Ternaard wel een van de grotere. Volgens ambtenaren op het ministerie van Economische Zaken kan dit gasveld op termijn wel 10 procent van de Nederlandse productie leveren. Het gaat dus om grote economische en financiële belangen."
Het gaat dus om de klassieke tegenstelling tussen natuur en economie. We hebben de afgelopen weken kunnen zien dat het verzet tegen gaswinning erg toeneemt. De UNESCO noemt gaswinning onder het Wad zelfs 'immoreel'. Wat is er nodig om Blok van mening te laten veranderen?
"De minister zijn standpunt staat zo vast als een huis. Dat betekent dat de Tweede Kamer met een 'politiek feit' moet komen, om de minister in beweging te krijgen. Als er bijvoorbeeld een motie komt voor verder uitstel - dat was een voorstel van CDA-Fryslân - en een meerderheid van de Kamer staat daar achter, dan zal de minister daar toch naar moeten kijken. Maar de politieke partijen die kritisch zijn, zullen het dan wel eens moeten worden over één gemeenschappelijke motie. Het zal pas in de loop van het Kamerdebat duidelijk worden, of dat er ook in zit."
Blok is tot nu toe erg vasthoudend. Het kabinet is al demissionair en kan niet nog eens worden weggestuurd. Als Blok gewoon doorzet, is het dan 'einde oefening' voor alle actievoerders tegen de gaswinning?
"Ik denk het niet. Ik ga er van uit dat de Waddenvereniging van Lutz Jacobi dan heel snel naar de rechter zal stappen om te proberen om de gaswinning onder het Wad te verbieden. We krijgen in dat geval na de politieke ook een juridische strijd over de gaswinning onder het Wad."
