Welk schoonmaakmiddel zorgt ervoor dat de brandweer in actie komt?
Dat mensen in Harkema last kregen van een vervelend gevoel aan de ogen, kwam doordat een kippenboer in de omgeving de stal ontsmette met formaline. Dat meldt een woordvoerder van de gemeente Achtkarspelen.
Volgens de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) is formaline populair voor het desinfecteren van pluimveestallen. Na de behandeling liet de boer de stal luchten. De GD zegt dat dat nodig is, voordat mensen weer in de stal kunnen komen. "Bij onzorgvuldig gebruik is formaline gevaarlijk."
De brandweer was in Harkema uren bezig in de nacht van woensdag op donderdag, om de oorzaak van de lucht te achterhalen. Doordat het windstil was, bleef de geur in de omgeving hangen. Volgens de gemeente heeft de boer de regels gevolgd.
Formaline is een oplossing van formaldehyde in water. De GD waarschuwt voor het middel. "Wanneer u formaline ruikt, is de grenswaarde al overschreden."
Pijn in de ogen
Al bij hele lage concentraties is de formaldehyde te ruiken, en ontstaan er irritaties in het slijmvlies van de ogen, de neus en de keel. Als de concentraties wat hoger worden, ontstaat er een stekende pijn in de ogen.
Formaldehyde werkt tegen bijna alle virussen, schimmels, gisten en bacteriën, meldt de GD. "Het is niet selectief, dat wil zeggen dat het niet alleen de cellen van micro-organismen kapot maakt, maar ook menselijke en dierlijke cellen."
De gemeente Achtkarspelen meldde eerder op de dag dat er in Harkema ook mensen geweest zouden zijn die last van de ogen kregen.
Mogelijk kankerverwekkend
De International Agency for Research on Cancer (die onderzoek doet naar kanker) meldt dat formaldehyde 'mogelijk kankerverwekkend bij mensen' is. Bij ratten en muizen is daar bewijs voor. Bij mensen niet.
Uit onderzoek is wel gebleken dat bij mensen die veel in aanraking kwamen met formaldehyde vaker kanker voorkwam, maar wetenschappelijk kon dat niet worden vastgesteld, meldt de GD.
Gevaarlijk en goedkoop
"Formaline heeft twee voordelen", zegt Piet Faber fan boerenbelangenorganisatie LTO Noord. "Het is effectief, en goedkoop."
Het product wordt steeds minder gebruikt. Er zijn alternatieven die minder schadelijk zijn, maar in sommige gevallen is formaline wel 'het spul om te hebben'. Bij een salmonellabesmetting bijvoorbeeld. Zo'n besmetting zou er in Harkema ook zijn geweest.
Deskundigen uit de pluimveesector zeggen tegen Omrop Fryslân dat formaline niet gevaarlijk is, als het op deskundige wijze gebruikt wordt.
De gemeente Achtkarspelen meldt dat de geur geen gevaar vormde voor de gezondheid van mensen en dieren.
