OVERZICHT: Tzum euforisch na winst op Freule | Jellum-Bears in tranen

Tzum wint met 5-5/6-4!

Tzum aan de leiding: 5-5/6-2.

Twee gelijk in het laatste eerst: 5-5/2-2.

In het laatste eerst is het een schone twee in het voordeel van Tzum. Dat partuur staat nu voor het eerst aan de leiding. Stand 5-5/0-2.

Vijf eersten gelijk. Wat een finale!

Stand 5-4/6-6 in het voordeel van Jellum-Bears

Jellum-Bears komt weer aan de leiding: 5-4. Tzum ploegt en ploegt en ploegt, maar stond gedurende de hele partij nog niet voor.

Tzum knokt voor iedere punt, en dwingt Jellum-Bears zo tot een knokfinale. Jellum-Bears stond 4-2 voor, maar het is nu 4-4.

De strijd is inderdaad nog niet gestreden: Steven Koster komt met een boppeslach. Het is 4-3.

Wat betreft de punten ontlopen de parturen elkaar niet veel, zegt Geert van Tuinen. De meeste eersten eindigen in 6-6, en anders in 6-4. "Maar je moet de eersten wel pakken."

Tussenstand in Wommels: 4-2. Maar Steven Koster springt weer. "Er komt weer leven in!", zegt Geert van Tuinen. Tzum geeft zich niet zomaar gewonnen, maar Jellum-Bears blijft de sterkste.

Het spel kan doorgaan, maar Koster oogt niet sterk. Jellum-Bears dient zich direct aan, en dat levert bordjes op. Tussenstand 3-1/6-2 in het voordeel van Jellum-Bears.

PC-kaatser Steven Koster uit Tzum ligt op de grond. Hij wordt gemasseerd door de fysiotherapeut.

De partij tegen Bolsward was misschien wel net te zwaar voor Tzum. Jellum-Bears heeft langer pauze gehad, en oogt nu frisser. Tussenstand: 3-1. En de kansen voor Tzum worden steeds kleiner.

Tzum komt terug naar 2-1, en de spanning is terug in de finale. "Niet dat de spanning weg was", zegt verslaggever Hijlko Broersma.

In de finale is het 2-0 voor Jellum-Bears.

De blessurebehandeling bij Bolsward, in de zinderende halve finale tegen Tzum, was uit voorzorg. Dat zegt Dietmer Kuperus na afloop van de wedstrijd.

De stand is 1-0 in het voordeel voor Jellum-Bears.

In de finale gaat het tussen de parturen van Tzum, met Steven Koster, Robin Benders en Jorrit Palma en Jellum-Bears, met Wiebe Siemen Leenstra, Harold de Boer en Jelmer Miedema.

Het partuur van Tzum krijgt even de tijd om bij te komen van de slopende halve finale tegen Bolsward. Waarschijnlijk begint de finale rond 16.50 uur. Dat zou ook iets eerder of later kunnen zijn.

Tzum verrassend door naar de finale, met 5-5/6-6. Dietmer Kuperus, Yoram Elzinga en Stijn Vincken van Bolsward hebben enorm partij gegeven, maar uiteindelijk kan er maar één partuur winnen. Dat was het partuur van Tzum: Steven Koster, Robin Benders en Jorrit Palma. Het partuur werd gezien als outsider.

Steven Koster stond een week geleden nog op de PC. Toen vloog hij in de eerste omloop uit de wedstrijd, tegen het partuur van Paul Dijkstra.

Het is 5-5/6-6! De beslissende bal!

De halve finale tussen Bolsward en Tzum ontpopt zich tot een titanenstrijd. Het publiek klapt, en de beide parturen houden elkaar in evenwicht. Het staat nu 5-5 gelijk.

De strijd om de laatste finaleplaats is begonnen, er wordt weer gekaatst in Wommels. De parturen van Tzum en Bolsward houden het spannend. De stand is intussen 4-3/0-6 in het voordeel van Tzum.

"Je kunt niet aan Elzinga zien dat hij last heeft van zijn kuit", zegt verslaggever Hijlko Broersma.

De halve finale ligt stil door een blessurebehandeling bij Bolsward. Yoram Elzinga heeft last van zijn kuit. "Hij is van het veld af, en ligt op de massagetafel", zegt Geert van Tuinen.

Jellum-Bears is de eerste finalist op de 119e Freule. Wiebe Siemen Leenstra, Harold de Boer en Jelmer Miedema waren met 5-3/6-0 te sterk voor Jari Visser, Colin Baarda en Nick Visser uit Witmarsum.

In de finale nemen ze het op tegen Bolsward of Tzum. Die beide ploegen strijden nog om de tweede finaleplaats. Tussenstand: 3 eersten gelijk.

Eén van de kaatsers van Witmarsum zit op de grond en grijpt naar zijn enkel. Het ziet er niet goed uit voor Witmarsum. De jongens kaatsen verder, maar tegen Jellum-Bears hebben ze een achterstand van 2-5.

In de halve finale gaat het nu tussen Bolsward (met Dietmer Kuperus, Yoram Elzinga en Stijn Vincken) en Tzum (Steven Koster, Robin Benders en Jorrit Palma).

Witmarsum (Jari Visser, Colin Baarda en Nick Visser) en Jellum-Bears (Wiebe Siemen Leenstra, Harold de Boer en Jelmer Miedema) strijden één perk verderop om de andere finaleplaats.

Bolsward wint de vierde omloop mei 5-1/6-0 van Leeuwarden, en is door naar de halve finale. Daarin neemt Bolsward het op tegen Tzum. Dat partuur had een staand nummer geloot in de vorige omloop.

Als Jellum-Bears wint van Witmarsum, gaat dat partuur rechtstreeks door naar de finale. Andersom geldt dat trouwens ook, want deze beide parturen hebben een staand nummer in de vierde lijst. Deze omloop kan voor deze beide parturen dus gezien worden als een halve finale.

Tzum is al zeker van een plek in de halve finale. Dit partuur had een staand nummer geloot in de vorige omloop, en komt in de vierde lijst niet in actie.

Jellum-Bears heeft zich geplaatst voor de vierde omloop van de Freule. Het werd 5-4/6-2 tegen Bitgum.

Tzum wint met 5-0/6-2 van Hommerts en is met een staand nummer door naar de halve finale. Op het andere veld is de stand weer omgekeerd: Jellum-Bears staat nu met 5-3 voor tegen Bitgum.

Witmarsum wint met 5-2/6-4 van Sexbierum, en is door naar de vierde lijst. Tegenstander wordt dan de winnaar van de partij tussen Bitgum en Jelllum-Bears. Bitgum staat er verrassend voor, met 3-2/2-6, maar het kan alle kanten nog op.

De winnaar van de partij tussen Hommerts en Tzum heeft een staand nummer, en gaat door naar de halve finale.

"Dit is niet de manier waarop je van het veld wilt afgaan", zegt Thomas Dijkstra van Berltsum. Zijn partuur verloor na een blessure van Rink Sterk.

Dijkstra had meteen in de gaten dat het foute boel was met zijn maat. "Hij slaat geweldig uit. Ik loop naar voren, en ik zie: daar ligt hij. Hij schreeuwde het uit."

Berltsum stond achter, maar er waren wel kansen, tot het mis ging, zegt Dijkstra. "We hadden ze kunnen pakken. Rink sloeg goed op, en ik ook. Als het zo was doorgegaan, had het een heel mooie dag kunnen worden."

Nu overheersen de tranen. "Dit was mijn laatste kans. Voor Rink is het sneu, maar ook voor Douwe en voor mij."

Bolsward is als eerste door naar de vierde omloop. Dat partuur treft straks Leeuwarden, na 5-0/6-4 winst op Ingelum in de derde omloop. Leeuwarden was met een staand nummer door naar de vierde omloop.

Er zijn nog negen parturen over. Leeuwarden heeft een staand nummer geloot, en is dus door naar de vierde lijst. Daarna komen nog de halve finale en de finale.

Het partuur van Berltsum is uitgeschakeld. Jellum-Bears won met 5-2/6-0.

Er zijn meer uitslagen op de tweede lijst. Witmarsum won van Arum, met 5-2/6-4. Hommerts heeft St.-Jacobiparochie ingepakt met 5-1/6-2, en Tzum wint van Exmorra met 5-3/6-6.

In wat voetballers een Friese derby zouden noemen, wint Leeuwarden van Heerenveen met 5-2/6-2. Leeuwarden heeft een staand nummer op de derde lijst, en is dus door naar de kwartfinale.

Eén van de kaatsers van Berltsum lag op het veld, en werd behandeld door de fysiotherapeut. Er lijkt sprake te zijn van een blessure. Na een tijdje konden de Berltsumers weer verder kaatsen.

Het partuur van Berltsum gold als één van de favorieten, maar Rink Sterk kaatst nu met een verband om zijn voet. "'Het is alsof ze met twee man in het veld staan", zegt Geert van Tuinen. Sterk heeft de tranen in de ogen.

Berltsum leeft nog, maar het is de vraag voor hoe lang. Berltsum zit zwaar in de problemen.

De televisieploeg van Omrop Fryslân is bezig met de laatste voorbereidingen voor de rechtstreekse uitzending van de Freule. De laatste kabels worden aan elkaar geknoopt, de camera's worden klaargezet en de verslaggevers eten nog een broodje. De uitzending begint om 14:00 uur.

Er moet nog wel wat gebeuren voordat de uitzending begint. "We hebben een probleempje", zegt één van de cameramensen. Er moet publiek van de banken, om de ploeg van de Omrop de ruimte te geven.

Sexbierum wint een spannende partij van St.-Anneparochie. Het werd 5-5/6-6.

In de topwedstrijd tussen Jellum-Bears en Berltsum staat Jellum-Bears nog op voorsprong. "Berltsum loopt achter de feiten aan", zegt verslaggever Geert van Tuinen.

Tegen Bitgum valt Morra-Lioessens een beetje tegen, zegt verslaggever Hijlko Broersma. Bitgum wint met 5-1/6-2.

Bolsward maakt zich intussen klaar voor de wedstrijd tegen Ingelum, in de derde omloop. Die beide parturen wonnen al een wedstrijd in de tweede omloop. Ingelum deed niet mee aan de eerste omloop, maar was door met een staand nummer.

Voor wie na een week met PC en Freule nog steeds niets begrijpt van het hele kaatsen, of voor wie wil weten hoe Tweede Kamerlid Habtamu de Hoop er tien jaar geleden uitzag, gaan we nog even terug in de tijd. In 2011 maakte Omrop Fryslân de reeks 'Keatsen voor dummies'

In het sportprogramma Boppeslach krijgen drie bekende Friezen kaatsles van de toen 13-jarige Habtamu, die nu misschien wel bekender is dan de Friezen van toen: topscoorder aller tijden Jan Bruin van Cambuur, zanger Raynaud Ritsma fan Vangrail, en acteur Joop Wittermans.

Kijk hier naar deel 2.

In de laatste aflevering probeert de jonge De Hoop uit te leggen hoe de puntentelling werkt. "Het gaat zo: 2, 4, 6, eerst. Is dat duidelijk?"

Het partuur van Bolsward is als tweede door naar de derde omloop, door met 5-1/6-4 te winnen van Wommels.

Er is enige onduidelijkheid over de uitslag van Arum-Makkum in de eerste omloop. Eerder meldde Omrop Fryslân dat Arum met 5-3/6-2 had gewonnen. De speaker op het veld zegt nu dat dat 5-3/6-4 was. De Leeuwarder Courant meldt ook 5-3/6-4.

Hoe dan ook, Arum is door naar de tweede omloop, en moet aantreden tegen Witmarsum.

Leeuwarden wint met 5-4/6-0 van Raerd, en Exmorra wint met bijna alles aan de hang van Reduzum, in 5-5/6-4. Het waren de laatste partijen van de eerste omloop. Die is nu klaar.

In de tweede omloop won Ingelum met gemak van Kimswerd. Ingelum had een staand nummer, en hoefde in de eerste omloop niet te kaatsen. Tegen Kimswerd werd het 5-6/6-6.

De eerste omloop is nog niet klaar, maar er wordt in de tweede omloop al wel gekaatst. We wachten nog op de uitslag van Raerd-Leeuwarden en Reduzum-Exmorra.

Hommerts-Jutrijp won met 5-4/6-1 van Reahûs-Tirns; St.-Jacobiparochie won met 5-3/6-4 van Lollum-Waaksens, en dat terwijl St.-Jacobiparochie zonder Van der Vaart kaatst. Die heeft zich afgemeld vanwege corona, en wordt vervangen door Tije Kinga.

Het favoriete partuur van Dronryp is uitgeschakeld door de jongens van Berltsum. Het werd 5-1/6-6.

Berltsum en Jellum-Bears zijn de beide favorieten die door zijn naar de tweede omloop.

Het partuur van Heerenveen heeft Menaam verslagen, met 5-0/6-6.

De jongens van Ingelum zijn 'om niets' door naar de tweede omloop. Ze hadden een staand nummer geloot. Er zijn 35 parturen, en als je die 2 aan 2 verdeelt, blijft er eentje over.

Het partuur van Tzum, met PC-kaatser Steven Koster in het perk, won in de eerste omloop van Achlum. Het werd 5-2/6-2.

Volgens Geert van Tuinen zou Tzum een 'outsider' kunnen zijn, voor de winst. "Dat partuur moeten we in de gaten houden."

Het partuur van Jellum-Bears heeft gewonnen van Niawier-Metslawier-Oosternijkerk. Met een bal die buiten viel kwam de toppartij jammerlijk ten einde. Het werd 5-3/6-2.

Jellum-Bears is topfavoriet voor de winst.

Twee andere favorieten, Dronryp en Berltsum, kaatsen nu tegen elkaar.

Eén van de mensen die erbij is in Wommels is de commissaris van de Koning, Arno Brok. Hij zegt dat het 'mooi kaatsweer' is, en wenst alle kaatsers succes.

De jongens uit de PC-stad Franeker komen niet verder dan de eerste omloop. Met 5-2/6-2 kan Bitgum relatief eenvoudig winnen.

Arum wint van Makkum, met 5-3/6-2.

De speaker roept het publiek op te gaan zitten, "met de kont op de bank." Het is verplicht, in verband met de coronamaatregelen. Maar kaatspubliek en zitten is wel eens een probleem, zegt verslaggever Geert van Tuinen. Mensen doen niet allemaal wat de speaker zegt.

"Staan achter de boppe is het mooiste wat er is", zegt Van Tuinen. "En daar staan ze nu dus ook. Ze houden zich niet aan de opdracht van de speaker." Er zijn zo'n 2500 mensen in Wommels.

Winsum stond met twee man in het perk. In dat dorp was geen derde kaatser te vinden. De twee van Winsum konden het niet redden tegen de drie van St.-Annaparochie: het werd 5-2/6-2.

Het thuispartuur van Wommels is ook door naar de tweede omloop. De jongens van Wommels wonnen met 5-3/6-6 van Grou.

De eerste uitslag is bekend. Het partuur van Kimswerd heeft met 5-1/6-2 gewonnen van Oudebildtzijl.

De freule is mooier dan de PC. Dat zegt Tweede Kamerlid Habtamu de Hoop (PvdA). Hij komt uit Wommels.

De Hoop is controleur op de Freule. Maar er is niet veel te controleren. "Iedereen heeft wel een kaart, anders komen ze er niet in."

De Freule is mooier dan de PC, zegt De Hoop. "Hier zijn de echte kaatsliefhebbers. Op de PC komen ze ook voor een biertje."

De Hoop stond zelf twee keer als kaatser op de Freule. "Daar kijk je je hele leven naar uit. Het is een droom om voor je dorp uit te komen."

De Freule is begonnen. Wesley van der Vaart is er niet bij. Hij is positief getest op corona en wordt in het partuur van Sint-Jabik vervangen door Tije Kingma.

De kaatsers uit Spannum zijn er klaar voor. De zonnebril is mee. En de spanning wordt minder. "Ik heb net een balletje geslagen, het voelt vertrouwd", zegt één van de drie.

"We hebben heel wat uitdagingen gehad", zegt voorzitter Tjeerd Dijkstra. "Eerst met corona, maar daarna met de bakken water die er zijn gevallen. Met de loting dachten we bijna dat de wereld verging. Dinsdag hebben we tot twaalf uur toe de sluizen open gehad, want het veld stond blank. Maar zoals je ziet: het ligt er als een plaatje bij. Er zullen vast wat gaten komen omdat het wat minder stabiel is, maar we hebben er alles aan gedaan.

Er zijn een aantal mensen positief getest op het coronavirus. "Een paar hadden het al in de aanloop en zijn intussen ook alweer uit de quarantaineperiode. Voor zover ik nu weet, missen we geen parturen. Maar gisteren was er wel één speler die positief is getest Die wordt vervangen door een ander. Dat is jammer, maar het zijn de regels die nu gelden."

Publiek

Ondanks dat denkt Dijkstra dat het een mooie Freule wordt. "Ik hoop dat we mogen genieten van deze dag. De tribunes zijn er, wel met de helft van het publiek dat we anders hadden. Maar vorig jaar hadden we de tribunes niet eens. Dus dan is dit, met 2.500 mensen op het veld, een hele vooruitgang.

Net als ieder jaar wordt er een bloemetje neergelegd bij het beeld van de Freule, Clara de Vos van Steenwijk (1869-1960), de grondlegger van de partij.

Normaal wordt dat met muziek van het korps gedaan, maar vanwege corona wordt dat nu in beperkte vorm gedaan."We doen het dit jaar wat soberder. Met andere muziek proberen we er toch een mooie dag van te maken. Als Stichting de Freulepartij Wommels organiseren we met de kaatsvereniging van Wommels deze partij", legt voorzitter Tjeerd Dijkstra uit.t

35 parturen staan vandaag dus op de lijst. Dat is een dieptepunt. Vier jaar geleden waren het er nog 53. De afgelopen jaren daalde het aantal parturen al, maar nog niet zo diep als dit jaar.

De loting is niet gunstig, wanneer je kijkt naar de favoriete parturen. Jellum-Bears en Niawier-Metslawier-Oosternijkerk stonden zondag tijdens de generale repetitie nog in de finale tegenover elkaar. Nu moeten ze al kaatsen in de eerste omloop. De winnaar treft in de tweede omloop al één van de andere sterke parturen: Berltsum of Dronryp.

Goedemorgen en welkom op de 119e Freulepartij. 35 jongensparturen strijden vandaag om de belangrijkste kaatsprijs voor jongens onder de 18 jaar.

De wedstrijd in Wommels is vanaf 14.00 uur op televisie te zien. Vanaf 's morgensvroeg is de Freule bij Omrop Fryslân al te volgen op de radio en online.