ONE-Dyas wil gas boren boven Schier, maar wie zitten er achter het bedrijf?

3 juni 2021, 07:00 • 5 minuten leestijd

Er is geen draagvlak voor op Schiermonnikoog, maar toch gaat er mogelijk naar gas geboord worden op 20 kilometer afstand van het eiland. Terwijl de roep om duurzame energie groter wordt, ziet het bedrijf ONE-Dyas nog heil in gaswinning. Waarom? En wie zitten erachter?

Omrop Fryslân en RTV Noord hebben samen antwoord gezocht op de vraag wat voor speler ONE-Dyas is, als het gaat om gaswinning.

ONE-Dyas B.V. is een bedrijf, ontstaan uit een fusie van Oranje Nassau Energie en de olie- en gasdivisie van familiebedrijf SHV. Het bedrijf is met een wereldwijde gecombineerde gas- en olieproductie van 35.000 vaten per dag een prominente speler.

Voor de fusie zijn beide bedrijven al lange tijd actief. Zo speurt Oranje Nassau Energie de Noordzee af op zoek naar gas en olie. Het bedrijf zoekt naar kleine velden in het Nederlandse, Britse, Noorse en Duitse deel, omdat grote spelers deze laten liggen. Er is onlangs in zee geboord bij de Maasvlakte bij Rotterdam en nu dus ook bij Schiermonnikoog.

ONE-Dyas is inmiddels het grootste particuliere, Nederlandse exploitatie- en productiebedrijf. In tegenstelling tot NAM, waarvan Shell en ExxonMobil aandeelhouders zijn, is ONE-Dyas eigendom van private aandeelhouders. De aandelen zijn voor 51% in handen van ONH B.V. en voor 49% van SHV Nederland B.V.

Eigenaars ONE-Dyas

Het bedrijf SHV is voor een groot deel eigendom van de steenrijke ondernemersfamilie Fentener Van Vlissingen. Zij hebben 49 procent van de aandelen van ONE-Dyas in handen. De meerderheid van het olie- en gaswinningsbedrijf is van ONE van de ondernemers Marcel van Poecke en Jan Onderdijk.

Ook oud-bankier Rijkman Groenink heeft een belang in dat bedrijf. Volgens de Quote 500 kregen de ondernemers vorig jaar 22,4 miljoen euro uitgekeerd aan dividend uit de opbrengsten van de olie- en gasboringen.

ONE-Dyas zegt op een verantwoorde manier te werken. "De opgebouwde kennis en ervaring van het gebied gebruikt ONE-Dyas om kleine velden op de Noordzee veilig en verantwoord te ontwikkelen, om zo een nuttige en noodzakelijke bijdrage te leveren aan de vraag naar energie", laat woordvoerder Corine Toussaint namens ONE-Dyas weten.

De gaswinning in de Noordzee is volgens ONE-Dyas niet te vergelijken met het Groninger gasveld. "Het volume in het Groninger veld is veel en veel groter. Ook is de ondergrond anders. Het is een totaal ander project ook qua impact", zegt Toussaint.

Steeds meer grote spelers zoals Shell, Dong en BP verminderen hun operaties in de Noordzee. Omdat er geen grote gasvelden meer zijn en de vraag naar aardgas afneemt. Wat beweegt ONE-Dyas om het wel te doen?

"In de energietransitie heeft Nederland nog steeds aardgas nodig. Nederlands aardgas heeft veel voordelen ten opzichte van het importeren van aardgas uit het buitenland", aldus Toussaint.

Het betekent volgens het gasconcern ook dat er minder CO2-uitstoot is. Gas hoeft niet meer getransporteerd te worden via andere landen. "Het is te vergelijken met een pakket uit het buitenland. Daar heb je te maken met de vervuiling van het transport."

Greenpeace voerde actie tegen de proefboring © Omrop Fryslân, Remco de Vries

ONE-Dyas wil op een duurzame manier werken. Zo wordt het booreiland gevoed door stroom van het nabijgelegen Duitse windpark Riffgat. "Het wordt daarmee het eerste offshore-gasbehandelingsplatform in de Noordzee dat volledig draait op windenergie."

Dat klinkt allemaal mooi en aardig, maar de activiteiten van ONE-Dyas hebben impact op de omgeving, zo stellen bezwaarmakers. Wat het bedrijf doet, gaat dan ook niet zonder protesten. Zo voerde Greenpeace in 2018 actie met de bezetting van een booreiland van waaruit proefboringen in de Noordzee gedaan werden. Bewoners van Schiermonnikoog protesteerden regelmatig en de gemeente vindt ook dat er niet geboord mag worden boven het eiland.

Natuurorganisaties zoals de Waddenvereniging en WNF, de provincies Fryslân en Groningen, de gemeente Schiermonnikoog en eilandbewoners hebben middels een zienswijze bezwaar gemaakt tegen de geplande gasboring.

Desondanks is er doorgegaan en is er een grote hoeveelheid gas gevonden boven Schier. Het veld kreeg de naam Ruby, oftewel robijn. De vondst overtrof de verwachtingen destijds van de vinders en is volgens ONE-Dyas een reden dat actief zijn op de Noordzee nog steeds loont.

"Sinds 2018 is ONE-Dyas in gesprek met een groot aantal partijen, waaronder de nabijgelegen gemeenten Schiermonnikoog, Het Hogeland en Borkum, om hen tijdig en transparant te informeren over het project", zegt Toussaint.

De vragen, zorgen en suggesties zijn volgens haar zoveel mogelijk meegenomen in het milieueffectrapport. Daarin wordt gekeken welke effecten de boringen op de natuur hebben.

Het bedrijf zegt volgens de regels te handelen. Er zijn echter grote zorgen over lozingen van afvalwater dat nodig is voor de boringen. Als in de toekomst gas wordt gewonnen bij Schiermonnikoog, worden dagelijks duizenden liters afvalwater met schadelijke stoffen in zee geloosd.

Volgens de wet mag dat, maar tegenstanders vinden dat niet kunnen. "Bij de emissies naar water zijn er op dit moment twee mogelijkheden: afvoeren naar land of lozen op zee. Uit de Milieu Effect Rapportage blijkt dat afvoeren naar land belastender voor het milieu is. Daarom is er gekozen voor het lozen op zee. Dit geeft geen significante effecten op de natuur, in geen enkele fase van het project", aldus Toussaint.

Tijdens het Noordzeecongres van begin april waar wetenschappers, natuurorganisaties, beleidsmakers en het bedrijfsleven elkaar ontmoetten, werd opnieuw duidelijk hoe lastig het is een juiste balans te vinden tussen de behoefte aan grondstoffen uit de natuur en de natuur met rust te laten.

Stichting de Noordzee erkende tijdens een rondetafelgesprek dat gas uit de Noordzee schoner is dan geïmporteerd gas. Wel moet die winning volgens hen op een verantwoorde manier gedaan worden. Zo maken andere natuurorganisaties zich grote zorgen over schade aan omliggende natuur als de boringen doorgaan.

In sommige gevallen kan de aanwezigheid van een platform zelfs een bijdrage leveren aan verdere ontwikkeling van bijvoorbeeld onderwaterleven, volgens ONE-Dyas. "Vijfhonderd meter rondom een boorplatform mag geen andere activiteit plaatsvinden. Daardoor kan het mariene leven zich ongestoord ontwikkelen", legt Toussaint uit.

Of ONE-Dyas daadwerkelijk gas mag winnen uit de Noordzee moet nog blijken. De vergunningsaanvraag loopt nog. Tot en met donderdag kunnen er zienswijzen worden ingediend. Een ding is duidelijk: het laatste woord is nog niet gezegd over het bedrijf met winstoogmerk dat naar eigen zeggen duurzaamheid hoog in het vaandel heeft.