Dodenherdenking in Leeuwarder Prinsentuin: 19.45 uur live te volgen bij Omrop Fryslân

Henk Moorlag legt als veteraan twee kransen bij het monument in het Leeuwarder park. "De eerste krans is van VOMI Friesland, de Vereniging Oud-Militairen Indië- en Nieuw-Guineagangers. En de tweede is van de BNMO, de Bond van Nederlandse Oorlogs- en Dienstslachtoffers."

Vanzelfsprekend is het niet meer, want veteranen worden ouder en verenigingen worstelen met de toekomst. Opheffing is voor de VOMI al zeker. "Het wil niet meer, het lukt niet meer. Er komen geen nieuwe mensen meer bij," zegt Moorlag.

De herdenking was niet minder indrukwekkend voor Moorlag. "Ik vond het heel emotioneel. We waren natuurlijk gewend dat er veel mensen in de Prinsentuin stonden. Maar het coronavirus heeft ons een andere richting gewezen. Ik ben zelf betrokken geweest bij Nieuw-Guinea, daar heb ik anderhalf jaar gezeten onder oorlogsomstandigheden. Dan werp zo'n herdenking je weer terug in het verleden."

Moorlag ondervond zelf de gevolgen van de oorlog. "Ik heb 30 jaar aan de medicijnen gezeten omdat men dacht dat ik astma had. Maar ik had een oorlogstrauma. Dat is pas na 30 jaar tot uiting gekomen. Toen heb ik een half jaar bijna niet meer geweten dat ik in de wereld bestond. Toen ben ik bij de BNMO terechtgekomen."

Niet alleen door veteranen worden er kransen neergelegd, maar ook door talloze maatschappelijke organisaties. Brenda de Groot en Mika van Hoorn vertegenwoordigen de LHBTIQ+ gemeenschap. "Wij doen dit namens alle organisaties die zich hier inzetten voor de community. Dus onder meer Tûmba, COC Friesland, Pride Leeuwarden. Wij willen laten zien dat de vrijheid die we nu kennen niet vanzelfsprekend is. Maar dat het ook zelfs nú nog niet voor iedereen vanzelfsprekend is. Gelijke rechten kunnen heel snel weer wegvallen."

Aandacht voor het verleden is daarbij ook van belang, zeggen zij. "We kunnen het verleden niet vergeten, we moeten ook herinneren waar we vandaan komen." Haar compagnon vult aan: "Het is een belangrijk symbool, ik ben hier voor de jeugd. Wij horen ook gewoon bij de samenleving. Ik wil laten zien dat wie wij zijn oké en normaal is. Sommige mensen zijn er bang voor of doen dingen die niet kunnen."