Grootschalig onderzoek naar trekvissen aan de Waddenkust

Meer dan zeventig vrijwilligers, studenten en onderzoekers monitoren dit voorjaar trekvissen aan de Friese en Groningse Waddenkust. Volgens Jeroen Huisman van hogeschool Van Hall Larenstein is dit onderzoek nog nooit zo grootschalig aangepakt. Eigenlijk gaat het om een reeks onderzoeken, betaald door het Waddenfonds.
Een spiering en een stekelbaarsje © Omrop Fryslân
In een warmtepak trekt een student aan een touw van een kruisnet voor de uitlaat van het gemaal bij Roptazijl, dichtbij Harlingen, terwijl de andere zo snel mogelijk de inhoud veiligstelt. De wind tekent patronen in het water terwijl in de verte een enkele zwarte zee-eend als een zwart stipje op de golven danst. Deze schelpeneter heeft geen oog voor de prooi van de studenten van Van Hall Larenstein. Die halen voornamelijk glasaal, spiering en stekelbaarsjes boven water en doen dat al sinds het opkomende getij vanaf halfvijf 's ochtends. Voor sommige studenten is het veldwerk een uitkomst nu door corona het onderwijs anders dan anders gebeurt.

Vispassages

De vissen moeten naar het zoete water en de mens heeft dat heel lang steeds moeilijker gemaakt. Maar meer en meer gemalen en sluizen hebben vandaag de dag vispassages en andere aanpassingen om dat toch weer mogelijk te maken. Daarmee ben je er nog niet, want de vispassages moeten worden ingeregeld zodat die hun werk doen op precies het juiste moment voor de juiste vissoort die zich dan aandient. Er wordt al langer onderzoek gedaan naar vissen zoals de paling en spiering, maar de schaal die het nu heeft, voegt daar wel iets aan toe.
Bekijk de reportage
Marieke Meerman is een van de twintig studenten die nu al meer dan drie weken praktijkervaring opdoen aan de Waddenzee. Dat Meerman nu aan zee terug is te vinden, is een beetje ongewoon voor haar: "Dit is een hele andere tak van sport, want ik ben een bos en natuurbeheerstudent. Ik kom weinig met de zee in aanraking, maar dit was echt wel een kans die we met beide handen hebben aangegrepen."
Docent en onderzoeker Jeroen Huisman is blij dat hij haar en alle andere studenten zo kan inzetten. Vrijwilligers gebruiken weer andere onderzoeksmethoden en er liggen ook nog veel gegevens van jarenlang onderzoek bij de gemalen. Als je dat allemaal bij elkaar gebruikt om inzicht te krijgen, helpt dat zeer, volgens Huisman: "Juist die combinatie maakt het zo ontzettend waardevol."

Kleren uittrekken

Inmiddels is het bijna doodtij en de twee studenten kijken verbaasd naar een klein groepje wandelaars dat achter een stenen weggetje steeds meer kleding uittrekt. Het groepje laat zien dat er meer dan alleen vissen en vogels op het Wad zwemmen in de lente, want een van hen springt in een badpak zo de Waddenzee in met een routine die verraadt dat zij dat niet voor het eerst doet.
Spiering, stekelbaarsjes en glasaal die buiten het gemaal van Roptazijl zijn gevangen in de Waddenzee © Omrop Fryslân
Jeroen Huisman