Professor Van den Berg: "Stem kandidaat op net-niet verkiesbare plek"

Inwoners van Fryslân die vinden dat er te weinig Friezen in de Tweede Kamer zitten, moeten volgende week niet op de lijsttrekker van de partij van hun voorkeur stemmen, maar op een regionale kandidaat. Dat zegt professor Caspar van den Berg in reactie op het verkiezingsonderzoek van Omrop Fryslân, RTV Noord en RTV Drenthe.
© Omrop Fryslân, Bauke Deelstra
Uit dat onderzoek blijkt dat slechts 18 procent van de inwoners van Noord-Nederland zich vertegenwoordigd voelt door de Tweede Kamer. "Veel mensen stemmen op de lijsttrekker van de partij van hun voorkeur, maar dat hoeft natuurlijk helemaal niet. Je kunt ook stemmen op een kandidaat uit eigen omgeving of op iemand waar je je beter in herkent."

Stem op regiokandidaat op net-niet verkiesbare plek

Een voorkeurstem heeft het meeste effect wanneer u die uitbrengt op een kandidaat die op een net-niet verkiesbare plek staat. "Een kandidaat op de tweede plek heeft niet zo veel aan een voorkeurstem, maar voor iemand op plek 16 of 17 kan een voorkeurstem net het verschil uitmaken." Bij de vorige Kamerverkiezingen belandde Isabelle Diks van GroenLinks dankzij voorkeurstemmen onverwacht in de Tweede Kamer.
Isabelle Diks kwam onverwacht in de Tweede Kamer © GrienLinks
Van den Berg heeft met een onderzoeksteam de regionale spreiding van Kamerleden sinds 1992 in kaart gebracht. Het resultaat laat zien dat Fryslân, Groningen en Drenthe ondervertegenwoordigd zijn in de Tweede Kamer. Fryslân heeft momenteel maar twee Tweede Kamerleden: Aukje de Vries voor de VVD en Harry van der Molen voor het CDA.

Eigen verantwoordelijkheid: verdiep jezelf in regionale Kamerleden

Van den Berg vindt het opvallend dat slechts 3 procent van de inwoners van Fryslân, Groningen en Drenthe een Kamerlid uit eigen streek weet te noemen. In Fryslân is Harry van der Molen nog het meest onbekend. "Burgerschap heeft natuurlijk twee kanten. Als je je niet vertegenwoordigd voelt in het parlement, doe je er goed aan om je te verdiepen wie er namens jouw regio in de Tweede Kamer zit. Het gaat natuurlijk niet helemaal vanzelf."

CDA wil deel parlement regionaal kiezen

Het CDA stelt in het verkiezingsprogramma voor om in de toekomst een deel van het parlement regionaal te kiezen om zo te bevorderen dat alle regio's beter en eerlijker vertegenwoordigd zijn. Van den Berg begrijp de bedoeling van het voorstel, maar ziet het er niet snel van komen. "Voor een ander kiesstelsel moet de grondwet worden veranderd en dat is in Nederland een lange weg." Kiezers die streven naar een parlement met meer mensen uit de eigen regio, kunnen dat volgens Van den Berg het best regelen in het stemlokaal.
Luister naar Caspar van den Berg