Omrop TIP: Fryslân DOK over melk

Nederlanders zijn groot geworden met het idee dat de zuivel van ons land misschien wel de beste van de wereld is. Daarom produceren we veel meer dan we zelf nodig hebben. Programmamaker Bart Kingma: 'Melkveehouderijen hebben groei als belangrijkste doel. Op kritiek als milieuvervuiling, of schade aan de biodiversiteit, is het antwoord dat ze meedenken over verduurzaming, en dat ze de wereld voeden met gezonde melkproducten. Ik onderzoek of die gezondheidsclaim wel klopt.'

De samenstelling van melk is veranderd in de afgelopen veertig jaar. Kingma: 'Vroeger at een koe gras, nu wordt ze bijgevoerd met soja en mais om meer melk te geven. Dat bijvoeren zorgt ervoor dat er meer slechte en minder goede vetzuren in zitten.'

De Europese zuivelmarkt is verzadigd, het grootste gezondheidsprobleem speelt zich af in Afrika en Azië, waar de zuivelindustrie een grote omzet haalt. Omdat een groot deel van de wereldbevolking lactose-intolerant is, worden de melkproducten met suiker bewerkt. Gecondenseerde melk bijvoorbeeld bestaat voor 45 procent uit suiker.

Melk bestaat uit melkpoeder, melkvet en water. Om de melk gemakkelijker over de wereld te vervoeren wordt het water eruit gehaald. Maar ook worden de gezonde melkvetten uit de melk gehaald en vervangen door goedkopere vetten, bijvoorbeeld palmolie. Met het waardevolle melkvet wordt op een andere manier geld verdiend.

In de Fryslân DOK 'De witte sluier' een interview met Remko Kuipers, gepromoveerd in de evolutionaire geneeskunde. Het menselijk lichaam is niet geschikt voor melkconsumptie, stelt Kuipers. Ton Baars, onderzoeker veehouderij en melkkwaliteit in de biologische landbouw, vindt dat de zuivelindustrie zou moeten sturen op melk met gezondere vetzuren. Ook twee Friese ondernemers komen aan het woord, Catharinus Wierda en Jan Bles. Elk op hun eigen manier willen ze de zuivel een nieuwe en gezondere toekomst geven.