Fryslân in achterhoede met aardgasvrije huizen: "Provincie ligt niet op koers"

Friese gemeenten blijven achter als het gaat om het aardgasvrij maken of bouwen van huizen. Er zijn bovendien grote verschillen tussen gemeenten. Dit blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek die woensdag verschijnen. Volgens energiecommissaris van Fryslân Bouwe de Boer ligt het tempo voor het gasvrij maken van huizen veel te laag.
© Shutterstock.com
Landelijk waren in 2019 5,7 procent van de woningen aardgasvrij. In Fryslân liggen de percentages per gemeente in de meeste gevallen lager dan dit landelijk gemiddelde. Alleen Vlieland (7,09 procent) scoort beter dan het gemiddelde. Schiermonnikoog en Leeuwarden komen met respectievelijk 5,28 en 4,43 procent in de buurt. De overige gemeenten duiken ver onder dit getal.
Volgens Bouwe de Boern ligt Friesland hiermee niet op koers om in 2050 energieneutraal te zijn. "Er worden nu maar een paar honderd woningen per jaar gasloos gemakt, dat gaat echt niet snel genoeg. Als we in dit tempo doorgaan, dan wordt het niets in 2050. Er moet in de komende vijf jaar een enorme slag worden geslagen." De Boer zegt wel dat Fryslân hier niet uniek in is, want in heel Nederland gaat het niet snel genoeg.
Bouwe de Boer

Gasvrije nieuwbouw

Als het aankomt op aardgasvrije nieuwbouw laten meer Friese gemeenten het landelijk gemiddelde achter zich. In Nederland werd van de nieuwgebouwde huizen 34 procent aardgasvrij opgeleverd. Acht van de achttien Friese gemeenten hebben een groter deel van de nieuwe aanwas aardgasvrij gebouwd. Op nummer 1 staat de gemeente Vlieland met ruim 93 procent. Het meest achter blijft het andere kleine Waddeneiland, Schiermonnikoog, met nog geen zes procent.
Behalve dat gemeenten nieuwe woningen aardgasvrij kunnen bouwen, worden ook bestaande woningen van het gas afgehaald. Volgens De Boer ligt hier ook juist de uitdaging. "Fryslân heeft zo'n 300.000 woningen, waarvan 90.000 huurwoningen. Die vormen het probleem niet. Maar die andere 210.000 wel. Die mensen moeten eigenlijk worden verleid om hun woning te verbouwen."

Blauw eiland

Van alle gemeenten scoort vooral de gemeente Opsterland relatief goed. De gemeente staat het hoogst in de 'landelijke ranglijst' als het gaat om het aardgasvrij maken van bestaande huizen. 0,98 procent van de bestaande woningen is in deze gemeente tussen 2017 en 2019 aardgasvrij gemaakt. Dat lijkt weinig, maar de gemeente Opsterland is daarmee een donkerblauw eiland in een zee van grijs.
In grijze gemeenten is maar 0 tot 0,2 procent van bestaande bouw van het gas afgehaald. Ook de gemeenten Leeuwarden (0,34 procent) en Vlieland (0,22 procent) zijn lichtblauwe eilandjes. De best scorende gemeenten van Nederland zijn Purmerend en Loppersum met allebei meer dan 4,5 procent.
© CBS
Later woensdag een reportage in Wijnjewoud, een dorp dat in Opsterland vooroploopt om gasvrij te worden.