Coronanieuws 19 januari: Geen intocht Sint Piter | Metalfestival Dokkum op losse schroeven

Het Dokkumer metalfestival Dokk'em Open Air wordt dit jaar een lastig verhaal. Dat zegt de organisatie. Die zit behoorlijk aan lagerwal door de coronapandemie.

De voorbereidingstijd wordt steeds korter, terwijl er binnenkort een besluit moet worden genomen. "Het wordt hem denk ik niet", zegt programmeur Jort Visser.

Als de avondklok er komt, raakt dat ons allemaal. Dat zegt psycholoog Anneke Hol van GGZ. "De kans is dan nog kleiner om mensen tegen te komen en veel mensen zien al zo weinig mensen."

"Eenzaamheid is een belangrijk gevolg van een eventuele avondklok", zegt Hol. De avondklok komt bovenop de bestaande maatregelen die maakt dat veel mensen al lange tijd de deur niet meer uitkomen.

De kans is zeer groot dat in Nederland zo spoedig mogelijk een avondklok wordt ingevoerd, tussen 20.00 uur 's avonds tot 4 uur 's nachts. Dat is althans de inzet van het kabinet, melden bronnen aan het ANP. Het kabinet zal daar woensdag een besluit voer nemen.

Coalitiepartijen D66 en ChristenUnie zouden zeer terughoudend zijn en willen eerst weten wat de effecten van een avondklok precies zijn op het terugdringen van het aantal coronabesmettingen. In het kabinet is daar ook nog discussie over, aldus ingewijden. Zo zouden sommige bewindspersonen ook perspectief op versoepelingen willen zien, bijvoorbeeld vanaf bepaalde besmettingscijfers.

Een avondklok kan donderdag of vrijdag al worden ingevoerd, maar bronnen weten dat niet zeker. De voorbereidingen zijn al enige tijd in volle gang, onder meer bij de politie.

Bij de wasserij van Rentex in Bolsward zijn zo'n twintig mensen besmet met het coronavirus. Dat meldt de directeur van het bedrijf. Rentex is gespecialiseerd in het verwerken van tekstiel uit de gezondheidszorg. Het bedrijf verwerkt ook tekstiel van ziekenhuizen waar het coronavirus is vastgesteld.

Volgens directeur Titus Mulder komt het niet door het wassen van de kleding, dat de medewerkers besmet zijn geraakt. Hij denkt dat de medewerkers het virus tussen Kerst en oud-en-nieuw hebben opgelopen. Het gaat om mensen die op verschillende afdelingen werken.

Inwoners van Tytsjerksteradiel kunnen het afval dat niet meer in de container past, inleveren bij de milieustraat in Burgum. De gemeente meldt dat mensen misschien meer afval hebben omdat ze door de coronamaatregelen meer tijd thuis doorbrengen. "Daarom kun je nu tijdelijk tot 1 juli jouw extra zakken huishoudelijk afval gratis inleveren bij de milieustraat." Na 1 juli geldt hier een vast tarief voor.

De afvalcontainers in Tytsjerksteradiel worden sinds dit jaar één keer in de drie weken geleegd, terwijl dat eerder één keer in de twee weken was.

Voor de vierde week op rij is het aantal coronagevallen omlaag gegaan. In de afgelopen zeven dagen kreeg het RIVM 38.776 meldingen van positieve tests. Dat is zo'n 21 procent minder dan in de week ervoor.

Het RIVM zegt dat dit "gematigd positieve beeld" wordt overschaduwd door "de opmars" van de Britse variant. Tien procent van de personen die besmet zijn geraakt met het coronavirus hebben nu de Britse variant. Half februari zal dit al de helft zijn. Dat leidt dan tot meer ziekenhuisopnames en meer sterfgevallen, en dus tot meer druk op de zorg, verwacht het RIVM.

De avondklok zou het laatste beetje vrijheid van studenten wegnemen. Dat zegt de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), die tegen de invoering van een avondklok is. Ze maken zich zorgen over het welzijn van jongeren in Nederland en noemt de invoering van een avondklok "disproportioneel" en "moeilijk handhaafbaar".

De vakbond wijst erop dat studenten overdag vaak werken of online les hebben. Na de lesuren een blokje om kunnen doen of bij een vriend op bezoek gaan noemt de LSVb 'noodzakelijke ademruimte' die jongeren nodig hebben in deze tijden. Voorzitter van het bond Lyle Muns: "Vrijwel het hele sociale leven van jongeren ligt al stil en dat in zo'n belangrijke fase van hun leven, hetgeen allerlei gevolgen heeft voor het jongerenwelzijn. Als we deze beperking ook doorvoeren wordt het alleen maar erger."

Extra maatregelen om de verspreiding van de Britse variant tegen te gaan ziet de LSVb wel zitten. Muns: "Maatregelen zoals het inperken van het vliegverkeer is daarbij een veel logischere toevlucht dan een keiharde avondklok."

In Fryslân zijn in de afgelopen 24 uren 202 nieuwe coronabesmettingen vastgesteld. Dat meldt het RIVM. Dat zijn 62 minder dan maandag, toen 261 gevallen werden gemeld. Het dagelijkse gemiddelde van de afgelopen week is 224. De meeste nieuwe besmettingen zijn vastgesteld in de gemeente Súdwest-Fryslân, met 31. Daarna komen Smellingerland met 27 en Achtkarspelen met 26.

In Fryslân zijn in de afgelopen 24 uren vijf nieuwe sterfgevallen gemeld als gevolg van het coronavirus, dat gaat om inwoners van de gemeentes Achtkarspelen, Dantumadiel, Ooststellingwerf, Súdwest-Fryslân en Waadhoeke.

Er zijn twee Friezen in het ziekenhuis beland met het coronavirus, dat gaat om twee inwoners van Noardeast-Fryslân.

Landelijk zijn de afgelopen 24 uren 4.335 besmettingen vastgesteld. Dat is minder dan het gemiddelde van de afgelopen zeven dagen, dat ligt op 5.539.

Het kabinet komt nog deze week met extra maatregelen om de coronacrisis te bestrijden. Woensdag aan het begin van de middag wordt een persconferentie gehouden, laat coronaminister Hugo de Jonge weten. Woensdagochtend is eerst nog een crisisberaad van het kabinet gepland.

"Het OMT heeft in haar 96e advies aangegeven dat het landelijke beeld van de besmettingscijfers in algemene zin zeer zorgelijk blijft", schrijft De Jonge. "De nieuwe virusvarianten kunnen hier in de komende weken in sterkere mate aan gaan bijdragen. Het kabinet acht het daarom noodzakelijk op de kortst mogelijke termijn extra maatregelen te treffen."

Het is nog onduidelijk of het om de omstreden avondklok gaat. Ook andere maatregelen liggen volgens ingewijden op tafel, zoals een inperking van het vliegverkeer tussen het Verenigd Koninkrijk en Nederland, of het verder beperken van thuisbezoek. Volgens bronnen kunnen de maatregelen deze week al ingaan, als kabinet en parlement het eens worden.

De brandweer is dinsdagmiddag rond het middaguur gealarmeerd voor een gaslek op de Jousterweg in Heerenveen. Medewerkers van de GGD testlocatie roken net voor aanvang van de pauze een sterke gaslucht. Daarop besloten zij het pand te verlaten en de brandweer te bellen. De brandweer constateerde dat de gaslucht niet uit het pand kwam maar van buiten kwam.

Na een korte zoektocht op het bedrijventerrein werd een opslag voor gasflessen gevonden. Het lijkt erop dat één van deze flessen niet goed afgesloten was en voor de gaslucht zorgde. Dit euvel was dan ook snel verholpen waardoor de brandweer terug naar de kazerne kon en de testlocatie weer bemand was.

Sportkoepel NOC*NSF vreest dat de invoering van een vroege avondklok met name voor recreatiesporters vervelende gevolgen kan hebben. "We moeten afwachten wat de maatregel precies inhoudt maar een verdere inperking van de sportmogelijkheden zou niet goed zijn, met name voor recreanten die overdag druk zijn en 's avonds buiten aan hun conditie willen werken", zegt een woordvoerder.

Of de vijfduizend topsporters ook een uitzonderingspositie krijgen voor sporten in de avond is niet duidelijk. "Als je je beroep ook 's avonds mag uitoefenen, geldt dat ook voor die topsporters, denken we. Maar het is moeilijk om te duiden welke kant het nu op gaat", aldus de woordvoerder.

"Mensen werken overdag, dragen zorg voor kinderen of volgen onderwijs, dus kunnen overdag niet zelf sporten of dat als vrijwilliger voor anderen organiseren. Vaak wordt dit doordeweeks in de avonduren gedaan; zowel in de buurt als bij de vereniging. Bij de invoering van een avondklok zal het sportaanbod in Nederland bijna volledig stilvallen, voor alle doelgroepen in de samenleving."

De beroepsvereniging van chiropractoren in Nederland doet een dringend beroep op ministers De Jonge en Van Ark om patiënten met ernstige pijnklachten weer snel te laten behandelen. De urgentie is hoog, stelt de beroepsgroep, omdat door pijnklachten veel mensen niet meer kunnen werken of functioneren. De chiropractoren vinden het medisch en ethisch onverantwoord om behandeling van deze mensen nog langer uit te stellen. Bovendien zeggen ze dat ze een zorgfunctie hebben en niet vallen in de categorie "nagelstylistes en kappers".

Verschillende onderwijsbonden doen een dringende oproep aan het RIVM om bij te houden hoeveel onderwijsmedewerkers in het ziekenhuis belanden met corona. Dat laten de bonden weten aan RTL Nieuws. Zij stellen dat deze cijfers cruciaal zijn om onder meer te bepalen of scholen weer open kunnen.

Nu publiceert het RIVM wekelijks cijfers over hoeveel medewerkers in het onderwijs besmet zijn geraakt met corona. Hierbij wordt niet vermeld hoeveel medewerkers in het ziekenhuis belanden en hoeveel medewerkers aan het virus overlijden.

Het lijkt mee te vallen met de vertraagde leveringen van BioNTech/Pfizer-vaccins aan Nederland, zo meldt de NOS. Die schrijft dat de farmaceut alleen deze week minder vaccins levert.

Het gaat deze week om ongeveer 92.000 doses in plaats van 150 tot 200.000 doses. Vrijdag meldde Pfizer nog dat het bedrijf de komende drie à vier weken minder vaccins zou leveren aan Europese landen, waaronder Nederland. De vertraging heeft te maken met een uitbreiding van een fabriek in België.

Deze en volgende week worden huisartsen gevaccineerd met het Moderna-vaccin, dat melden de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en het ministerie van VWS in een verklaring. Dat is sneller dan verwacht en heeft te maken met de opkomst van de Britse variant van het coronavirus.

Over het moment waarop huisartsen gevaccineerd zouden worden ontstond de afgelopen weken veel discussie. Huisartsen hadden er bezwaar tegen dat veel van hen pas in februari gevaccineerd zouden worden. Huisartsen lopen een verhoogd risico omdat ze vaak in aanraking komen met coronapatiënten. Minister De Jonge wilde geen vaccins beschikbaar maken voor huisartsen, maar is nu toch om, vanwege de Britse variant.

Overige zorgverlenende medewerkers in de huisartsenzorg worden waarschijnlijk in de tweede week van februari gevaccineerd met het AstraZeneca-vaccin.

Nederlanders zijn vaker digitale bibliotheekboeken gaan lezen. Het aantal digitale boeken, zogeheten e-books, dat werd uitgeleend via de onlinebibliotheek is vorig jaar flink toegenomen. Volgens de Koninklijke Bibliotheek (KB), de nationale bibliotheek van Nederland, komt dat door de coronacrisis.

De onlinebibliotheek is onderdeel van de KB. Op die website zijn zo'n 33.000 e-books te vinden en 4400 luisterboeken. In 2020 werden ongeveer 5,6 miljoen e-books uitgeleend tegenover 3,9 miljoen een jaar eerder. "Toen tijdens de eerste lockdown de lokale bibliotheken helaas geruime tijd moesten sluiten, hebben de bibliotheken de mogelijkheid van digitale uitleningen actief onder de aandacht gebracht", zegt Eric Daamen van de KB.

Een op de drie studenten beoordeelt zijn leven met een zware onvoldoende. Dat blijkt uit onderzoek van Thuis Besmet in samenwerking met het Interstedelijk Studentenoverleg onder 7500 studenten. Vooral alleenwonende studenten worden hard geraakt. Ze zien hun vrienden niet en het onderwijs wordt belemmerd.

Studenten willen meehelpen met de problemen die ontstaan door de coronacrisis, maar ze kunnen hun ideeën en energie niet kwijt. "Bijbaantjes, sport en sociale activiteiten vallen weg en onze handen jeuken om een positieve bijdrage te kunnen leveren in deze coronacrisis", zegt initiatiefnemer Martijn Janse van het onderzoek. "We zien dat er bij studenten grote problemen ontstaan en willen graag zelf onderdeel zijn van de oplossing."

Veel studenten geven aan de coronaregels te volgen. Van de ondervraagde studenten geeft 99% aan in quarantaine te gaan na een positieve testuitslag, landelijk ligt dat op 72%. Het wonen in een studentenhuis maakt de situatie niet eenvoudiger. Die huizen zijn vaak te klein om voldoende afstand te houden. En meer dan de helft kan thuis niet goed online onderwijs volgen, vooral omdat ze geen rustige studieplek hebben.

Een ruime meerderheid van de leerkrachten verwacht groeiende problemen naarmate de basisscholen langer dicht blijven, schrijft het AD op basis van onderzoek van DUO Onderwijsonderzoek & Advies onder meer dan duizend basisschoolleerkrachten.

Eén op de drie merkt leraren dat het nu al lastiger wordt om alle leerlingen online bij de les te houden. 61 procent van de leerkrachten maakt zich zorgen over de gevolgen voor de leerlingen als ze pas na de voorjaarsvakantie weer naar school mogen.

Zo'n 77 procent van de leraren zegt dat het thuisonderwijs ten koste gaat van de zwakke leerlingen in hun klassen. Iets meer dan de helft denkt ook dat de sterke leerlingen extra worden geraakt.

Voor de vierde week op rij daalt het aantal nieuwe coronagevallen. In de afgelopen week zijn ongeveer 40.000 besmettingen vastgesteld, tegen bijna 50.000 in de week ervoor. Het RIVM komt vandaag met het exacte weekcijfer.

Of de daling de komende weken doorzet, hangt onder andere af van de nieuwe en besmettelijkere Britse variant. Als die zich snel verspreidt, kan in de loop van februari het aantal positieve tests weer toenemen. In maart en april wordt de zorg dan weer zwaar belast.

De 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio buigen zich dinsdagavond over de vraag of in Nederland een avondklok moet gaan gelden. Sybrand Buma is erbij als voorzitter van de Veiligheidsregio Fryslân.

Het kabinet stelt een avondklok voor van 20.00 tot 04.00 uur als extra maatregel tegen de verspreiding van het coronavirus, maar de burgemeesters twijfelen nog of zo'n vrijheidsbeperking wel "effectief en passend" is. Naar verwachting komt het Outbreak Management Team vandaag met een advies over de avondklok.

De 25 burgemeesters bespreken vanavond ook andere maatregelen die misschien nog genomen kunnen worden, zoals een visiteverbod en verplicht thuiswerken.

Welkom in dit liveblog met al het nieuws over het coronavirus.

Lees hier het liveblog van maandag 18 januari terug.