Verslagen reacties op overlijden Joop Mulder: "Joop Mulder was een icoon"

In de culturele wereld en op het eiland Terschelling zorgt het overlijden van Joop Mulder voor veel reacties. Hij was een icoon, uniek, inspirerend en verdient een standbeeld zeggen mensen die hem hebben gekend. In dit artikel een overzicht van de reacties.
In een extra lange uitzending van Fryslân Hjoed deze maandag ruim aandacht aan het overlijden van Joop Mulder.
© ANP Foto
"Joop was een icoon." Dat zegt Siart Smit naar aanleiding van het overlijden van Joop Mulder, oud-directeur van Oerol. Smit nam het stokje van Mulder over en is sinds 2018 directeur van het Oerol Festival op Terschelling. "Joop was een inspirator op vele vlakken. Hij gaf iedereen de kans zich te ontwikkelen, hij is voor heel veel mensen belangrijk geweest in hun durf om te maken wat ze wilden maken." Ook van Terschelling komen verslagen reacties.
Smit kwam Mulder voor het eerst tegen toen hij als zakelijk leider bij Tryater aan de slag ging. "Gedurende de jaren groeide het contact. Joop kon als geen ander uitleggen waarom creativiteit belangrijk was. Ik denk dat we in de cultuurwereld allemaal schatplichtig aan hem zijn. Hij was een inspiratiebron voor velen. Een icoon in de cultuurwereld."
© Omrop Fryslân, Auke Zeldenrust
Joop was een icoon in de cultuurwereld.
Siart Smit

Voor de troepen uit

In 2018 werd Smit de nieuwe algemeen directeur van Oerol, het locatiefestival op Terschelling dat door Mulder werd bedacht. Toch kon Mulder zijn 'kindje' wel loslaten, vertelt Smit. "Ik kreeg volop vertrouwen. Ik heb ook niet het gevoel gehad dat ik in zijn schoenen moest staan. Hij heeft een fantastisch fundament gelegd, waar ik op door mag werken. Oerol blijft een plek waar altijd vooruitgedacht wordt, waar we proberen voor de troepen uit te lopen."

Nog lang niet klaar

Mulder was 67 jaar toen hij overleed en had nog volop ideeën waarmee hij bezig was, weet Smit. "Joop was nog lang niet klaar. Hij had nog volop plannen. We kennen Joop als iemand die nooit opgeeft, dus er zou nog van alles gebeuren. Ik ben ervan overtuigd dat een aantal plannen door anderen zal worden opgepakt en uitgevoerd gaat worden, maar het is spijtig dat hij ze zelf niet af heeft kunnen maken."
Siart Smit over het overlijden van Joop Mulder
Sytse Schoustra
Hij heeft wel een standbeeld verdiend.
Sytse Schoustra
Ook vanaf het eiland Terschelling komen er veel verslagen reacties na het overlijden van Mulder. Eén van hen is Sytse Schoustra, oprichter van De Vrienden van Oerol. "De mooiste herinnering aan Joop is zijn lef en zijn visie. Joop was zijn tijd ver vooruit op cultuurgebied. Joop was een ziener. Zaken waar de meeste mensen nooit bij stilstonden, daar had hij al een idee over."
Ook de invloed van Mulder op het bedrijfsleven op het eiland is groot geweest. "Joop heeft enorm veel voor het eiland betekend. Hij heeft Terschelling op de kaart gezet. Jaren geleden, toen ik zelf in het hoofdbestuur zat, genereerde hij zo'n 200 arbeidsplaatsen met z'n festival. Het gemis is enorm. Ook de mens Joop wordt gemist. Hij stond voor iedereen klaar. Hij heeft wel een standbeeld verdiend."
Christa Oosterbaan
We zijn een uniek mens kwijtgeraakt.
Raadslid Christa Oosterbaan
Ook Christa Oosterbaan, gemeenteraadslid op Terschelling, zal Mulder missen op het eiland. "Ik kreeg gisteren het berichtje en toen stuurde ik automatisch 'nee' terug. Ongeloof, dat geldt voor de meeste mensen. Dat zie je ook op social media voorbij komen. Het is heel onverwacht voor de meeste mensen. Het is een schok voor de gehele culturele sector.Gemis voor de internationale theaterwereld."
Oosterbaan groeide zelf op met het Oerol Festival. "We kunnen Oerol niet meer wegdenken, dat is er vanaf dat ik heel klein was. Door Oerol hebben we hier een economische impuls gehad. De cultuur, het theater, al die artistieke dingen die we hier hebben gezien, Joop heeft ons veel dichter bij elkaar gebracht. We zijn Joop als een uniek mens kwijtgeraakt. Hij was zo'n bevlogen, wat hij moeiteloos op iedereen over wist te brengen."
Joop heeft mijn leven in tien dagen veranderd.
Mediadirecteur William Valkenburg van RTV Utrecht
Mediadirecteur William Valkenburg van RTV Utrecht leerde Mulder kennen toen hij in dienst was van de VARA. "In 1992 werd ik gevraagd om aan een experimenteel radiostation mee te werken tijdens het Oerol Festival. In die tien dagen is mijn leven veranderd. Niet alleen door de enorme diversiteit aan programma's die ik op het eiland zag, maar ik kwam ook mijn huidige vrouw Tanja op Terschelling tegen. We zijn nog vele malen terug geweest op het eiland. Tanja heeft Joop gevraagd om getuige te zijn van ons huwelijk in 1995. Een heel bijzondere gebeurtenis."
Valkenburg denkt met liefde terug aan Mulder. "Zijn gedrevenheid, liefde voor natuur en cultuur wist hij als geen ander samen te brengen op de paar vierkante kilometer van Terschelling. Toen er te veel bezoekers op het eiland kwamen, bedacht hij een uitweg. Hij was de uitvinder van het locatietheater, waarmee hij internationaal aanzien verwierf. Er werden congressen op het eiland georganiseerd over zijn visie om natuur en cultuur te laten samenwerken. Hij heeft een groot stempel gedrukt op de ontwikkeling daarvan."
Ook persoonlijk zal Valkenburg Joop Mulder missen. "Hij was een persoonlijk inspirator en leermeester. Als ik iets van zijn creativiteit en doorzettingsvermogen heb, dan ben ik gezegend."
William Valkenburg maakte Radio Oerol
© Jonathan Doornenbal/Sense of Place
Een culturele grootheid is er niet meer. Zijn culturele erfenis blijft gelukkig wel bestaan.
Hendrikus Venema van Sense of Place
"Het was een man met tomeloze energie", zo typeert Hendrikus Venema Mulder. "En 101 ideeën, hij kon soms ook weleens wat mopperen maar hij was echt de vaandeldrager en het boegbeeld van Sense of Place." Sense of Place is een verzameling projecten aan de Waddenkust, een mengeling van kunst en natuur, om die Waddenkust beter op de kaart te krijgen en zo de lokale economie een impuls te geven.
"Zijn verlies is echt onwerkelijk. Hij stond nog middenin het leven, was een energieke man die altijd kansen zag, met een enorme drive. Echt een cultureel ondernemer, authentiek, eigenzinnig, grote bevlogenheid wat kunst, natuur en landschap verbindt en zijn verbondenheid met de Waddenzee."
Hij was de geestelijke vader van Sense of Place. "Hij heeft niet alleen voor Fryslân en Nederland, maar ook internationaal veel betekend voor het culturele landschap. Zonder hem was er geen Oerol geweest, geen Culturele Hoofdstad en geen Sense of Place."
Hendrikus Venema
Jos Thie
Joop is voor mij het inspirerende voorbeeld geweest dat kunst er echt toe doet.
Jos Thie

Tryater op Oerol

Een van de mensen die veel met Mulder heeft samengewerkt en hem zelfs een jaar heeft vervangen toen Mulder een burn-out had, is Jos Thie, de oud-artistiek leider van Tryater.
"We wisten wel dat Joop een beetje aan het worstelen was met zijn gezondheid, maar dit hadden we totaal niet verwacht", zegt Jos Thie. Mulder heeft hem na het Abe-spektakel in 1995 uitgenodigd om ook eens iets op Terschelling bij Oerol te doen. "Ik kende Oerol wel van naam, maar ik kende het festival niet goed. Zo is het contact begonnen en dat is heel intensief geworden. We hebben veel samengewerkt en daar is ook de productie Peer Gynt uit voortgekomen." Dat was het begin van Tryater op Oerol. "Joop heeft ook heel erg gestimuleerd om ook de 'Fryske kultuer' op het eiland te krijgen. En daar is hij ook echt in geslaagd."
"Oerol zonder Joop is ondenkbaar, ook als hij er niet was. Dat heeft te maken met zijn visionaire ideeën wat je met kunst op dat eiland kon. En daarbij zijn unieke eigenschap: zijn doorzettingsvermogen. Hij liet het nooit los. Altijd waren er obstakels, ieder ander zou de handdoek in de ring gooien, hij niet." Hij liet ook vaak jonge makers geschikte plekken op het eiland zien.
"Joop is voor mij het inspirerende voorbeeld geweest dat kunst er echt toe doet, dat kunst middenin de samenleving kan staan. En dat je met een glimlach door kunst elkaar kunt omarmen en de gemeenschap kunt versterken."
Jan Ketelaar
Hij had een enorme energie van steeds maar doorgaan, niet dominerend, maar rustig, vasthoudend.
Jan Ketelaar

Beelden van Sense of Place

"Het is net of je in een gekke film zit, het nieuws komt niet echt binnen", zegt beeldend kunstenaar Jan Ketelaar. Hij werd gebeld dat Joop Mulder was overleden. "Ik schrok me rot."
Ketelaar maakte de beide beelden van de vrouwen op de dijk bij Holwerd. "Hij zei dat het beeld daar prachtig paste en heeft dat met de mensen van Holwerd aan Zee besproken." Mulder kwam meerdere malen in zijn atelier om te kijken. Het verhaal van Sense of Place was een kwestie van lange adem, Mulder kon dat. "Hij had een enorme energie van steeds maar doorgaan, niet dominerend, maar rustig, vasthoudend. Het was een bijzondere man."
Hij zal hem vooral missen in het meedenken over plannen. "Hij heeft me wel moed gegeven en zelfvertrouwen."
Kees Lesuis
Het lijkt wel of het stil is op het eiland.
Kees Lesuis

Festival Oerol

"Het lijkt wel of het stil is op het eiland" zegt Kees Lesuis artistiek leider bij Oerol. "We zijn allemaal aangedaan, ben er zelf ook emotioneel onder. Joop heeft heel veel mensen geïnspireerd, door dingen te vragen, kom kijken spring in mijn Jeep, we gaan mooie dingen maken. Zo was hij met kunstenaars maar ook met medewerkers."
Mulder heeft een enorme rol in het culturele veld gespeeld en die rol is niet uitgespeeld volgens Lesuis. "Hij vertrouwde de kunstenaars en de makers en gaf ze de ruimte. Hij nam risico's met hen. Nooit heeft iemand dat vertrouwen beschaamd." Voor vele kunstenaars was hij belangrijk, zoals voor Sytze Pruiksma en Nynke Laverman. Elke kunstenaar heeft zo zijn verhaal. "We zijn aan het kijken of we die verhalen kunnen verzamelen. Joop had ook altijd aandacht voor iedereen. Dat is het gemis dat we nu hebben."
Oerol beleeft dit jaar de 40ste editie. "We gaan het gedachtengoed van Joop voortzetten. Dat is het mooiste eerbetoon dat we kunnen maken."
Eddy Terpstra
Hij zat nog vol plannen vooral voor Sense of Place.
Eddy Terpstra

Fietsvriend

"We fietsten drie keer per week als hij op het eiland was", zegt Eddy Terpstra, oud-bestuurslid Oerol en vriend. "Hij zat nog vol plannen vooral voor Sense of Place. Hij besprak alles met mij. Hij wilde wat gemalen doen, maar door corona vlotte dat niet. Hij wilde ook altijd snel."
Zijn verhalen zal hij het meest missen. "En zijn plannen en ideeën."