Fryslân blijft uit de wind in coronacrisis: cijfers tonen geen extra sterfgevallen

Het coronavirus kwam ons land binnen in de eerste maanden van 2020. Via late wintersportvakanties kwam het naar Nederland en het virus verspreidde zich in eerste instantie vooral in het zuiden van het land. Carnavalsfeesten worden met de kennis van nu gezien als superspreader events; evenementen waarbij in korte tijd veel personen door een enkele besmette persoon worden aangestoken.

In Fryslân bleef het in die eerste maanden rustig. De eerste gevallen in onze provincie werden vastgesteld op 10 maart, en in de eerste golf raakten hier 'maar' zo'n 650 mensen besmet. In de tweede golf, rekenend vanaf 1 augustus, zijn dat er al meer dan 15.000. In heel Nederland zijn inmiddels bijna 830.000 mensen besmet geraakt. Friese besmettingen vormen maar een heel klein aandeel in dat getal.

Behalve het lage aantal besmettingen is ook het sterftepercentage laag in Fryslân. Dat getal geeft aan welk deel van de besmette personen ook komt te overlijden aan de ziekte. In onze provincie overlijdt 1,13 procent van de coronapatiënten. Landelijk is dat 1,43 procent. Dat lijkt een klein verschil, maar statistisch gezien is dat verschil significant. Dat betekent dat het verschil zo groot is, dat het niet door toeval is ontstaan.

In de provincies die in het begin van de crisis al zwaar werden getroffen ligt dat sterftepercentage flink hoger. Zo overlijdt in Limburg 2,19 procent van de besmette personen en in Noord-Brabant 1,92. Deze twee provincies halen eigenhandig het landelijk gemiddelde omhoog. Er zijn maar drie provincies met een lager sterftepercentage dan Fryslân en dat zijn Groningen, Flevoland en Drenthe.

Fryslân lijkt voordeel te hebben van het feit dat het virus hier pas laat echt zijn intrede deed, en dat er van hevige verspreiding vooral in de tweede golf sprake is. In de tweede golf was er veel meer ervaring met de ziekte en de behandeling, wat een positief effect heeft.

De druk op de ziekenhuizen in Fryslân was in beide golven ongeveer even hoog, ondanks dat er veel minder Friezen ziek waren in de eerste golf. In de eerste golf lagen er vermoedelijk voornamelijk mensen uit andere regio's in de Friese ziekenhuizen.

De piek in de beddenbezetting was in de eerste golf korter, maar ongeveer even hoog als die nu is. Een deel van de patiënten die nu, in de tweede golf, in Fryslân worden verpleegd en behandeld, is afkomstig van buiten de regio.

Het Acute Zorgnetwerk Noord Nederland houdt bij hoeveel mensen die in ziekenhuizen in Fryslân, Groningen en Drenthe liggen van buiten de regio komen. De laatste weken schommelt het percentage 'externen' in Noord-Nederland tussen de 25 en 40 procent.

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) voorspelt elk jaar op basis van eerdere gegevens hoeveel mensen er in een bepaalde periode zullen overlijden. Als het werkelijke aantal overledenen structureel hoger is dan deze voorspelling spreken we van oversterfte.

In Fryslân is sinds de corona-uitbraak geen sprake van oversterfte. Dat zou in deze crisis veroorzaakt moeten zijn door coronadoden. Daarvan is in onze provincie dus geen sprake maar in Noord-Brabant bijvoorbeeld wel.

Dit artikel is gepubliceerd op de dag dat in Nederland de eerste mensen zijn ingeënt tegen het coronavirus. Dat wil nog niet zeggen dat het virus meteen weg is. Nog alle dagen worden er in Fryslân meer dan 200 nieuwe gevallen gemeld. En dat zijn alleen nog maar de besmettingen die gevonden zijn. Eén dag gelende zei het gezondheids-instituut RIVM nog dat er geen overtuigende effecten te zien zijn van de lockdown die sinds half december geldt in het hele land.