Kunst om te verwerken: kunst brengt lucht in de harten van mensen

Eén van de beelden die in het atelier aan de Nieuwstad staat, is het beeld van een vrouw die open is van binnen. "Dit is een beeld die ik voor alle vrouwen gemaakt heb die een kindje hebben verloren in hun zwangerschap. Ze heeft een gerafelde achterkant, want ik heb het zelf ondervonden, de vrouw blijft gerafeld achter."

Sjoukje Maria Kramer is creatief rouwtherapeut, kunstenaar en moeder van vier stilgeboren kinderen. "Dat was voor mij een groot verdriet om te verwerken. Toen ik wel heel lang in mijn rouwproces zat, heb ik een opleiding gevolgd tot creatief rouwtherapeut. Als afstudeeropdracht heb ik deze grote dikke buik gemaakt. Als symbool voor mijn zwangerschap."

De opdracht hielp haar veel bij het verwerken van het verdriet. "Er kwamen veel tranen los. En ik dacht bij mezelf, ze kunnen allemaal wel in die buik vloeien. Want die buik is eerst helemaal open en op het einde maak ik hem dicht. Maar zo lang die buik helemaal open is, konden al mijn tranen er wel in vloeien. Dat hielp me echt."

Nu helpt Kramer andere vrouwen die te maken hebben met rouw. Vaak gaat het daarbij om een leegte die een vrouw voelt, maar het kan ook om andere rouw gaan. "Rouw is heel breed. Het kan ook een burn-out zijn. We hebben in ons leven niet geleerd hoe we moeten rouwen. Hoe gaan we om met verlies en rouw? We leren alles op school, maar dit niet." Terwijl het volgens Kramer niet makkelijk is om ermee om te gaan. "Het is lastig om verdriet en pijn echt diep toe te laten. Mijn eigen ervaring is wel, hoe meer ik het toelaat, hoe meer ik vrije ruimte krijg om weer te leven. Dat gun ik iedereen."

Voor Kramer helpt het om met haar handen bezig te zijn. Het denken laat ze los en dat werkt goed als ze beelden maakt. "Het maken van beelden is altijd helend voor mij geweest. Ik ben gewoon heel blij als ik aan een beeld werk. En dan kom je toch bij thema's die je aan het hart gaan. Zo wilde ik heel graag een stil beeld maken, omdat ik merk dat meditatie en stilte belangrijk zijn in het rouwproces. Dat je ook zelf de rust opzoekt. Ik maakte boven op het hoofd van het beeld drie rondjes. En bij het hart maakte ik ook een rondje. Toen was het beeld klaar en dacht ik: verhip, er zitten gewoon vier op. Dit zijn gewoon mijn vier kindjes die ik weer heb verbeeld. En dat gaat dan zonder dat ik het door heb. Maar uiteindelijk zie ik het dan zo in mijn werk terug dat de thema's die mij aan het hart gaan, dat die in mijn werk terug komen. En dat is ook zo leuk, want dat is mijn zielentaal."

"Dat is de taak van de kunstenaar. En dat hoop ik met mijn werk te bereiken, dat het je even aanraakt." Kramer ziet dat ook terug bij de mensen die haar atelier bezoeken. "Het raakt iedereen aan. En als we dan na afloop koffie drinken, dan komen alle verhalen los die ze in hun eigen leven beleven en voelen. Het zijn vaak verhalen die er nog onder zitten. Die niet zo snel aan het daglicht komen."

Het werk van Kramer is verhuisd naar het gebouw van psychologenpraktijk GGZ Noord in Leeuwarden. Als je het werk wilt bekijken, kan er een afspraak worden gemaakt met Sjoukje Maria Kramer.