Kade van de Luts in Balk wordt opgeknapt: "We zijn hier niet om de boel af te breken"

De historische kademuren van de Luts in Balk worden vervangen. Op dit moment ligt daarom een ponton in het water met een kraan erop, die de muur in delen optilt en vervangt. De oude elementen komen terug in de nieuwe constructie.
Wâl fan de Luts yn Balk
De aannemer heeft het er durk mee. Eddy van Delden van Jansma Drachten: "Wij zijn momenteel bezig met de kademuren. We zijn op het moment bezig met de damwand drukken, en we zullen een paar steigers weghalen om er met de dekschuit doorheen te kunnen. Ook gaan er vandaag nog een aantal lantaarnpalen weg, en dan gaan we de boel daar opknappen."
© Omrop Fryslân, Johanna Brinkman
Ze zijn al een week of twee bezig met de kade. Omdat de bestaande historische kademuur onderdeel is van het beschermde dorpsgezicht, moet het werk voorzichtig worden gedaan. "Alles moet een beetje met beleid", aldus Van Delden.
In de Luts is een grote kraan op een ponton neergezet die ze gebruiken om de delen, die eerst zijn versterkt, eruit te tillen en te vervangen.
Verslaggever Johanna Brinkman met Eddy van Delden van Jansma Drachten
© Omrop Fryslân, Johanna Brinkman
De stalen damschotten staan al voor een deel in de wal. Sjors Veenstra, projectleider bij gemeente De Fryske Marren, vertelt dat het tot nu toe heel goed ging.
"Het was wel spannend, het zijn schotten van 6 meter. Het was ook aftasten, want hoe gaat het met de omgeving? Het zijn natuurlijk allemaal oude gebouwen hier. Dat is een punt van zorg en dat hebben mensen ook uitgesproken."
Er zijn dan ook maatregelen genomen om alles in goede banen te leiden. Zo zijn de woningen van tevoren bouwkundig opgenomen, zijn er hoogtemetingen gedaan en zijn de woningen voorzien van trillingsmeters. "Die houden bij of de trillingen niet te hoog worden," zegt Veenstra. "Wij zijn hier om het mooier te maken, niet om de boel af te breken."

Nieuwe muren, oude stenen

"De oude constructie bestaat uit een metselwerk op houten palen. Daarvan is het hout verrot", vertelt de projectleider. In de nieuwe constructie komen de oude elementen terug. "De constructie die we hebben bedacht, bestaat uit stalen damwanden. Daar wordt een betonnen schort aan gehangen, waar de bestaande metsel-elementen terug in kunnen worden geplaatst", vertelt Veenstra. "Het was ook een wens in het dorp, om de bestaande stenen opnieuw te gebruiken."
De bomen die aan de kade stonden, zijn eerder dit jaar verplaatst naar een plek buiten het dorp. Allemaal zijn ze nog in leven, en straks kunnen ze in februari terug worden geplaatst. "Dan krijgen ze hun plekje weer", aldus Veenstra.
Verslaggever Johanna Brinkman met Sjors Veenstra van gemeente De Fryske Marren