COA: Na een jaar overleg nog geen extra opvangplekken voor vluchtelingen

"Op dit moment zitten we om tafel met alle burgemeester", zegt Corina Deekens, regiomanager van COA regio Noord. "Overal in Nederland moeten extra plekken gezocht worden, maar er is gelukkig geen weerstand vanuit de gemeenten. Maar in Friesland wordt wel gezegd: wij doen al zo veel."

In totaal heeft Fryslân vijf asielzoekerscentra met in totaal 2.550 plekken. Die plekken zijn nagenoeg allemaal bezet. Volgens Deekens komt dit door wachttijden bij de immigratiedienst en door de krapte op de woningmarkt, waardoor statushouders geen eigen huis kunnen krijgen. Ook is er een hogere instroom van vluchtelingen dan verwacht.

Daarom zijn er nu snel 400 plekken meer nodig. Voor Fryslân zou dat een stijging van 16 procent aan opvangplekken betekenen. Daarmee heeft Fryslân al meer plaatsen dan dat eigenlijk nodig is, zegt Deekens. "Dat is van oudsher eigenlijk al het geval. In Friesland is meer ruimte."

Het COA heeft al locaties op het oog maar wil niet zeggen welke. Harlingen zou één van deze plaatsen zijn. Daar is lang gewerkt aan plannen voor een asielzoekerscentrum. Maar omdat de toestroom van vluchtelingen wegviel, was een centrum daar niet meer nodig.

Burgemeester Roel Sluiter van de havenstad is er nog altijd teleurgesteld over: "Wij hadden goede plannen en hard gewerkt aan draagvlak. En dan krijg je de mededeling dat alles voor niets was. Ik begrijp dat de situatie snel kan veranderen, maar het geeft voor nu wel enige reserve om direct weer mee te werken."

Dat de extra plekken er komen is volgens het COA heel belangrijk. De organisatie wil voorkomen dat er weer zo'n chaos ontstaat als vijf jaar geleden. Toen was Harlingen één van de plaatsen waar crisisnoodopvang was geregeld.

Sluiter was hier toen erg kritisch over, vooral als het gaat om de eerste periode: "Volgens mij heb ik destijds gezegd dat er werd rondgezeuld met de vluchtelingen. Ze werden in een bus gezet en reden uren door Nederland om uiteindelijk onderdak te krijgen in de Waddenhal hier. Het was allemaal erg chaotisch. Je kon wel merken dat Nederland toen toch overvallen is door de grote toestroom."

Waar de extra plekken moeten komen, weet Deekens nog niet. Maar als het aan het COA ligt, komt het asielzoekerscentrum van de toekomst er heel anders uit te zien. "Wij denken niet dat er een herhaling hier van komt, maar we hebben er wel van geleerd." Deekens geeft aan dat ze een buffer zoeken. "COA is nu aan het kijken dat er in de toekomst een ander soort locaties kunnen bouwen. Locaties waar verschillende groepen in kunnen, bijvoorbeeld asielzoekers maar ook studenten of arbeidsmigranten."

Daarnaast heeft minister Kajsa Ollongren van Binnenlandse Zaken en Wonen de gemeenten laten wetten dat er geëxperimenteerd mag worden op 10 locaties, met 150 asielzoekers als maximum. Het is iets wat gemeenten al veel langer willen. Mocht Harlingen in beeld komen, dan is Sluiter voorstander van een kleine locatie: "Dat hadden we ook in de oude plannen. Dat past veel beter bij een gemeente als Harlingen."

Het COA en de gemeente Harlingen praten eind oktober over de mogelijkheden voor opvang van vluchtelingen.