Veel dode bomen in zuidoost-Fryslân door de 'letterzetter'

Inwoners van zuidoost-Fryslân moeten niet vreemd opkijken als er de komende maanden en jaren op behoorlijke grote schaal wordt gekapt in de bossen. Nadat eerder de elzentakziekte tot grootschalige kap leidde, gebeurt nu hetzelfde met drie soorten sparren door de zogenaamde 'letterzetter', een klein maar verwoestend kevertje. Er is 250 bunder aan sparrenbos in de regio.

De letterzetter is een klein kevertje dat in bomen gaat zitten die al zwak zijn door bijvoorbeeld droogte. En daarvan zijn er genoeg na drie droge zomers op rij. De bomen gaan dan dood en kunnen omvallen.

Omdat het om relatief kleine bospercelen gaat met veel paden, huizen en andere gebouwen, kan dat voor onveilige situaties zorgen. Beheerder Staatsbosbeheer moet daarom wel ingrijpen.

"Dit overkomt je"

Deze keverplaag heeft zich sneller verspreid dan de boswachters hadden zien aankomen. "Dit overkomt je. Opeens is het ook in zuidoost-Fryslân", zegt Yntze de Vries. Hij is de 'bomenman' van Staatsbosbeheer in het gebied.

Hij heeft drie maanden geleden op de Meenthe bij Noordwolde bomen gemarkeerd die moeten worden gekapt, maar sindsdien zijn er al weer heel wat bomen bij gekomen die tegen de vlakte moeten. Zo snel gaat het.

Het werk begint in de omgeving van Noordwolde, De Hoeve, Nijeholtpade en Zandhuizen. Maar er zijn veel meer bossen aangetast. Zoals die bij Donkerbroek en Oranjewoud. In de rest van Fryslân lijkt het nog mee te vallen. Er kunnen drie dingen gebeuren: er worden enkele bomen gekapt, een cluster of een heel bosperceel,

Al met al zullen mensen er zeker iets van merken. Maar ook nu al zijn op sommige plekken al veel bomen spontaan omgewaaid. Het aangetaste hout dat straks uit het bos komt, heeft eigenlijk geen waarde meer. Het kost voornamelijk geld.

Meer soorten bomen

Het is niet zo dat er na het kappen kale plekken overblijven. Als het gaat om een beperkt aantal bomen kan Staatsbosbeheer ervoor kiezen om te wachten op jonge bomen die op een natuurlijke wijze opkomen, maar er zal ook zeker nieuwe aanplant nodig zijn.

Dat zal dan wel een bos met meer soorten bomen door elkaar zijn, zodat het niet zo snel meer door één ziekte kan worden getroffen. Een en ander kan wel even duren, want er is nu veel vraag naar nieuwe bomen.

In de sparrenbossen van zuidoost-Fryslân zijn drie boomsoorten terug te vinden. "De fijnspar, de omorika spar en de sitkaspar. En we zien dat vooral de fijnsparren eronder te lijden hebben. We hebben ongeveer 150 hectare aan fijnsparren", zegt boswachter publiek Manon van Wesel van Staatsbosbeheer.

"Bij de andere twee soorten zien we ook wel aantasting, maar wel in mindere mate. We zien overal al wel een begin van de letterzetter in elk vakje. Dat zou op de lange duur betekenen dat zo'n bosvak in zijn geheel zal verdwijnen als je niets doet."